Во последните децении, емиграцијата стана неизбежен дел од македонската реалност. Илјадници македонски граѓани ги напуштаат своите домови во потрага по подобри можности за работа и живот во странство. Меѓутоа, нивното влијание врз домашната економија не запира со заминувањето.
Парите што иселениците ги испраќаат назад во Македонија играат клучна улога во одржувањето на животниот стандард на многу семејства и поддржуваат значителен дел од локалната економија.
Примери од секојдневието
Семејството Петровски од Штип е еден од многуте примери каде парите од странство се основен финансиски потпор за нивниот опстанок.
Ќерката на семејството, Марија, живее и работи во Германија веќе 5 години, и редовно им испраќа пари на своите родители.
„Без помошта од Марија, би било многу тешко да ги покриеме трошоците за живот. Пензиите се мали, цените растат, и навистина не знам како би излегле на крај“, вели таткото Љупчо Петровски.
Тој додава дека парите што ги добиваат од Марија главно се користат за плаќање на режиските трошоци, храна и медицински потреби.
„Овие пари не се само за нас како семејство, тие одат во локалните продавници, на пазарот, во аптеките. Така помошта од нашите роднини директно влијае врз економијата во нашата заедница“, објаснува тој.
Слична е ситуацијата и во Прилеп, каде што семејството Јованоски веќе 15 години прима финансиска поддршка од својот син кој живее во Австралија.
„Со тие пари, не само што го обновивме нашиот дом, туку и отворивме мала продавница. Тоа ни овозможи дополнителен приход и чувство на сигурност“, објаснува мајката, Весна Јованоска.
Влијание врз македонската економија
Парите што ги праќаат иселениците во Македонија се директно вбризгани во економијата преку потрошувачка на стоки и услуги, и често претставуваат основен извор на приходи за многу семејства, особено во руралните области каде можностите за работа се ограничени.
Економските аналитичари објаснуваат дека дознаките од иселениците се еден од главните извори на девизни приливи во Македонија.
„Овие пари имаат клучна улога во одржувањето на стабилноста на домашната економија. Тие не само што ги поддржуваат семејствата кои ги примаат, туку и ја стимулираат локалната потрошувачка, што придонесува за раст на малите и средни претпријатија“, коментираат експертите.
Тие дополнуваат дека парите од дијаспората често се користат за инвестиции во недвижнини, обновување на домови или започнување на мали бизниси.
„Во многу случаи, оваа финансиска помош е она што им дава шанса на семејствата да создадат долгорочна стабилност. Но, постои и ризик – зависноста од овие дознаки може да ја намали желбата за развој на домашниот пазар на труд“, предупредуваат аналитичарите.
Како парите од иселениците го поддржуваат локалниот економски раст?
Парите што иселениците ги испраќаат во Македонија не се ограничени само на директна помош за семејствата.
Тие се користат за плаќање на образованието на децата, здравствена заштита, па дури и за започнување нови бизниси, што дополнително го поддржува локалниот економски раст.
Пример за ова е семејството Ристовски од Охрид.
Нивниот син, кој работи во Швајцарија, помогнал со финансии за отворање мал ресторан во нивниот град.
„Син ми ни даде почетен капитал, и сега имаме стабилен бизнис кој ни обезбедува редовни приходи. Нашите клиенти главно се локални жители и туристи, што значи дека парите остануваат во заедницата и ја движат економијата напред“, ни изјави Гордана Ристовска.
Б.З.М.
