Градежниот сектор во Скопје и Македонија се соочува со значајни предизвици во изминатите месеци, при што трендот на опаѓање на бројот на одобренија за градење станбени објекти е во пораст, додека цените на недвижностите постојано растат.
Оваа комбинација на помала понуда и зголемени цени создава притисок врз пазарот, посебно во главниот град.
Според најновите податоци на Државниот завод за статистика (ДЗС), во август годинава на ниво на целата држава се издадени 275 одобренија за градење, што претставува пад од 20,1% во однос на истиот месец минатата година.
Од тие одобренија, 165 (60%) се наменети за високоградба, што укажува дека најголемиот дел од инвеститорите сè уште се фокусираат на станбеното градење.
Но, бројот на нови одобренија и предвидената вредност на објектите значително опаѓаат, при што предвидената вредност на објектите во август изнесувала 4,85 милијарди денари, или 31,1 % помалку во споредба со истиот месец лани.
Каква е ситуацијата во Скопје?
Во Скопје, ситуацијата е слична. Во август биле издадени 51 одобрение за градење, што е помалку во споредба со истиот месец од минатата година, кога биле издадени 57 одобренија.
Од овие 51 одобренија, 22 се издадени на физички лица, додека 29 на деловни субјекти.
Предвидена е изградба на 158 станови со вкупна корисна површина од 12.593 квадратни метри. Од нив, најмногу се трособни станови (66), додека останатите станови се поделени на еднособни, двособни, четирисобни, петтособни и седумсобни.
Во споредба со минатата година, се забележува значителен пад во бројот на предвидените станови.
Лани, во истиот месец, биле предвидени дури 527 станови со вкупна корисна површина од 29.820 квадратни метри. Ова значи дека во август 2024 година, предвидената корисна површина за новоизградени станови е намалена за повеќе од половина.
Предвидената вредност на објектите во Скопје изнесува 2,14 милијарди денари, што е исто така помалку во споредба со 2,27 милијарди денари во истиот месец лани.
Ова укажува дека не само што се гради помалку, туку и проектите се помалку вредни и амбициозни во споредба со претходната година.
Цените на становите – ново ниво
Додека градењето опаѓа, цените на становите во Скопје и натаму растат со забрзано темпо. Според податоците од пазарот, само во последните три месеци, цените на становите во Скопје пораснаа за неверојатни 8%.
Ова претставува континуиран тренд на зголемување на цените кој не покажува знаци на забавување.
„Побарувачката за станови останува висока, особено во централните делови на Скопје, иако градежната активност опаѓа. Ова се должи на неколку фактори, вклучувајќи ја инфлацијата, зголемените трошоци за градежни материјали, како и ограничената понуда на нови станови. Овој дисбаланс меѓу побарувачката и понудата ги турка цените нагоре“, објаснува Марко Николов, експерт за недвижнини.
Според Николов, растот на цените на недвижностите не е само локален феномен, туку се забележува и во другите градови низ Македонија.
„Овој тренд на раст на цените најверојатно ќе продолжи и во иднина, освен ако не дојде до значително зголемување на градежната активност и изградбата на нови станбени објекти“, додава тој.
Недостиг на нови станови и идни предизвици
Намалениот број на нови одобренија за градење и значителното намалување на предвидената корисна површина за нови станови укажува на тоа дека во блиска иднина може да се очекува уште поголем притисок врз пазарот на недвижности во Скопје.
Ако трендот на опаѓање на градежната активност продолжи, тоа би можело да ги зголеми проблемите за купувачите кои веќе се соочуваат со превисоки цени и ограничен избор на достапни станови, предупредуваат експертите.
Според нив, клучниот фактор кој би можел да помогне во стабилизирање на пазарот е порастот на градежната активност и воведувањето на нови мерки кои ќе го поттикнат градењето, особено на поволни станови за младите и семејствата со пониски приходи.
До тогаш, купувачите во Скопје ќе треба да се соочат со уште повисоки цени и ограничена понуда.
Б.З.М.
