Во последните години, зелената енергија станува сè поважна тема во глобалната енергетска политика, а Македонија сè повеќе ги чувствува ефектите од енергетската транзиција.
Но, дали нашата земја е подготвена да ги искористи можностите што ги носи зелената енергија, или оваа транзиција ќе претставува неизвесен предизвик за националната економија?
Можности и предизвици
Еден од најголемите потенцијали за зелена енергија во Македонија лежи во нејзините природни ресурси.
Земјата има соларни, ветроенергетски и хидроенергетски потенцијали, кои со соодветна инвестиција и технологија, би можеле да генерираат значителен процент од потребната енергија.
Дури и Европската Унија и меѓународните организации нагласуваат дека Македонија, како кандидат за членство во ЕУ, треба да го засили својот фокус на обновливи извори на енергија.
Сепак, имплементацијата на зелениот енергетски план не е лесен процес.
Структурата на македонската економија, зависна од фосилни горива, а особено од термоцентралите на јаглен, го прави преминот кон зелена енергија сложен.
Потребни се огромни инвестиции во инфраструктура и модернизација, а фискалниот капацитет на државата е ограничен.
Токму тоа е и дилемата што ги мачи македонските власти: како да се премине кон одржлива енергетска иднина без да се загрози енергетската стабилност и економскиот раст.
На крстопат
Економските експерти со коишто разговаравме велат дека Македонија е пред крстопат кога станува збор за зелената енергија.
„Зелената транзиција носи огромни шанси за долгорочна економска стабилност и одржлив развој. Но, без сериозна стратегија и вложување во човечки капитал и технолошки иновации, ова може да стане сериозен предизвик за државата. Потребни се стимули за инвеститорите и за приватниот сектор, како и поддршка од меѓународните институции“, истакнуваат експертите.
Тие предупредуваат дека е неопходно државата да креира одржлива и предвидлива регулатива, која ќе ги стимулира инвеститорите и ќе ги заштити постојните енергетски капацитети.
„Инвестициите во соларни и ветроенергетски паркови се добар почеток, но потребни се повеќе проекти на локално ниво. Македонија мора да најде баланс помеѓу енергетските потреби на краток рок и долгорочната визија за енергетска независност“, порачуваат аналитичарите.
Шанса за напредок
Енергетската транзиција не е само потреба заради намалување на штетните емисии, туку и стратегиска можност Македонија да стане дел од глобалниот енергетски пазар.
Ветувањата за нови работни места, зголемена енергетска независност и помала зависност од увоз на енергија можат да бидат клучен двигател за развој на економијата.
Меѓутоа, без конкретни чекори и планови, транзицијата може да донесе и нови проблеми.
Македонија, заклучуваат експертите, ќе треба да најде начин како да ги надмине технолошките, регулаторните и финансиските предизвици за да ја претвори зелената енергија во вистинска шанса за напредок.
Б.З.М.
