Стотици пејџери од либанската вооружена група Хезболах истовремено експлодираа низ Либан.
Според безбедносните служби и либанскиот министер за здравство, во моментот на објавувањето најмалку девет лица загинале, а 2.750 биле ранети.
Што е пејџер и за што се користи?
Пејџерите се мали комуникациски уреди кои често се користеле пред појавата на мобилните телефони.
Уредите прикажуваат кратка текстуална порака за корисникот, која се пренесува на телефонот преку операторот.
За разлика од мобилните телефони, пејџерите работат со користење на радио бранови. Операторот ја испраќа пораката користејќи радио фреквенција, а не Интернет, единствена за уредот на примачот.
Основната технологија што се користи во пејџерите, како и нивното потпирање на физичкиот хардвер, се смета дека значи дека се потешки за следење, што ги прави популарни кај групите како Хезболах, каде што и мобилноста и безбедноста се најважни.
Што се случи?
Серијата експлозии започна околу 16:45 часот и траеше приближно еден час. Бројот на жртвите се уште се утврдува.
Потврдено е дека меѓу жртвите има и осумгодишно девојче.
Според извештаите, убиен е и Мохамад Махди Амар, син на претставникот на Хезболах Али Амар.
Хезболах потврди дека се убиени и двајца негови борци.
Либанскиот министер за здравство Фирас Абијад изјави за Ал Џезира дека „приближно 2.750 луѓе се повредени, од кои повеќе од 200 се во критична состојба“ со повреди претежно на лицето, рацете и стомакот.
Во експлозијата е повреден и иранскиот амбасадор во Либан, Мојтаба Амани.
Кој го изврши нападот?
Многумина, вклучително и Хезболах, го вперуваат прстот кон Израел.
Израел и Хезболах разменуваат оган преку либанско-израелската граница од 8 октомври, еден ден откако во нападите на Хамас врз Израел загинаа 1.139 луѓе, а околу 240 беа заробени. Тогаш Израел започна војна против Газа.
Израелските политичари и медиумите се повеќе зборуваат за воена акција против Либан со цел да се избрка Хезболах од границата и да се овозможи враќање на околу 60.000 Израелци кои беа евакуирани по почетокот на нападот.
„Го сметаме непријателот Израел целосно одговорен за оваа криминална агресија“, се вели во соопштението на Хезболах, додавајќи дека Израел „секако ќе биде праведно казнет за оваа агресија“.
И покрај сличната осуда на либанскиот министер за информации, Зиад Макари, самиот Израел – во согласност со претходните слични ситуации – беше “шкрт” на зборови.
Зошто слични експлозии не се случија во Газа?
Според Хамза Атар од Одделот за одбрана на Кралскиот колеџ во Лондон, „таков метод не може да се користи во Газа бидејќи Хамас е многу свесен за сајбер опасностите, во споредба со Хезболах“.
„Тие се многу способни кога станува збор за телекомуникациите“, рече тој за Хамас, нагласувајќи ги напорите на групата да ги шифрира комуникациите.
„Тие не користат телефони и мобилни телефони. Тие имаат сопствена мрежа, интернет и комуникација и ништо не им треба над земја“, додаде тој.
Како експлодираа пејџерите?
Засега не е познато.
Некои шпекулации се фокусираа на радио мрежата на која се потпираат пејџерите, сугерирајќи дека можеби е хакирана, предизвикувајќи системот да емитува сигнал што предизвика одговор во веќе преоптоварените пејџери.
„Она што мислам дека се случи е дека секој член на Хезболах кој беше на одредено ниво беше нападнат“, изјави аналитичарот на податоци Ралф Бајдун за Ал Џезира.
Тој, исто така, посочи дека Израел нема да треба да ги знае имињата на оние кои го добиле „корумпираниот“ сигнал, но може да собере вредни разузнавачки информации по детонациите.
„Да ги имаа вклучени сателитите,…ќе ги знаеја имињата и локациите на сите оперативци кои беа нападнати… веднаш кога [побараа] помош. Тие ќе ги откријат [нивните] локации“, шпекулираше тој.
Други аналитичари, како што е поранешниот офицер на британската армија и експерт за хемиско оружје Хамиш де Бретон-Гордон, сугерираат дека пејџерите на Хезболах можеби биле корумпирани во синџирот на снабдување и дека „експлодираат по команда“.
Како може да експлодира пејџерот?
Ако литиумската батерија на пејџерот се прегрее, би се случила хемиска верижна реакција, што ќе предизвика зголемување на температурата и на крајот батеријата да експлодира.
Но, започнувањето на таа верижна реакција во повеќе уреди кои никогаш не биле поврзани на Интернет е далеку од едноставно.
„Мора да имате бубачка во самиот пејџер за тој да се прегрее како резултат на одредени околности“, рече Бајдун, шпекулирајќи дека тие околности најверојатно ќе вклучуваат активирач вметнат во пејџерот преку лажен код.
