Во свет каде што економиите се динамични и непредвидливи, финансиската писменост станува неопходна вештина не само за индивидуалците, туку и за компаниите. Во Македонија, многу вработени и компании сè уште се соочуваат со предизвици поврзани со управување на финансиските средства, што директно влијае врз нивната конкурентност и способност за раст.
Во оваа објава разгледуваме како финансиската писменост може да биде клучен фактор за успех и кои се конкретните чекори кои македонските компании и вработените можат да ги преземат за да го подобрат своето финансиско знаење и управување.
Финансиска писменост: Потреба или луксуз?
Во Македонија, според истражувањата, само 35% од населението смета дека има основно финансиско знаење за управување со личните финансии. Оваа ниска стапка на финансиска писменост не само што ги става индивидуалците во ризик од финансиски потешкотии, туку и го ограничува економскиот раст на компаниите и пазарот.
Компаниите, од друга страна, соочени со економски турбуленции и промени на глобалните пазари, често мора да носат брзи и клучни одлуки. Но, без солидна основа на финансиско знаење, тие ризикуваат да ги зголемат своите трошоци, да ги намалат профитите или дури и да се соочат со несолвентност.
Како финансиската писменост влијае на компаниите и вработените?
Подобро управување со буџетот и трошоците: Компаниите кои вложуваат во финансиска едукација на своите вработени успеваат поефикасно да ги планираат и следат своите буџети. Пример за ова е локална компанија во секторот на трговија која по воведување на обуки за финансиско управување успеа да ги намали оперативните трошоци за 15% во првите шест месеци од 2024 година.
Зголемена способност за донесување стратешки одлуки: Компаниите со добро образован финансиски тим имаат поголема способност да ги анализираат ризиците и да донесат информирани одлуки за инвестирање. Според студија спроведена од Стопанската комора на Македонија, 65% од компаниите кои редовно спроведуваат финансиски обуки покажале повисок пораст на приходите од оние кои не инвестирале во такви обуки.
Подобро користење на финансиските продукти: Вработените со подобро финансиско знаење имаат подобра свест за различните финансиски продукти и услуги на пазарот, како кредитите, осигурувањето, инвестициите и пензиските фондови. Ова знаење им овозможува да прават поинформирани избори и да ги користат овие алатки за постигнување на лични и професионални цели.
Конкретни чекори за подобрување на финансиската писменост
Обезбедување на финансиска едукација на работното место: Компаниите треба да организираат редовни работилници и обуки за финансиско управување, буџетирање, управување со долгови и инвестиции. Пример: Осигурителна компанија во Македонија воведе месечни обуки за вработените, што доведе до подобро разбирање на производите и зголемена продажба за 10%.
Воведување на менторски програми: Многу компании почнуваат да спроведуваат менторски програми каде поискусни вработени во финансискиот сектор ги обучуваат и советуваат новите членови на тимот. Оваа иницијатива не само што ги зајакнува тимовите, туку и овозможува пренос на знаење и вештини.
Партнерства со финансиски институции: Компаниите можат да воспостават партнерства со банки и други финансиски институции кои нудат едукативни програми и алатки за финансиска писменост. На пример, некои банки во Македонија започнаа соработка со компании за обезбедување на бесплатни работилници за финансиско управување.
Зошто финансиската писменост е клучна за иднината?
Финансиската писменост станува сè позначајна, особено во време на глобални економски несигурности. Компаниите кои инвестираат во финансиска едукација на своите вработени не само што го зголемуваат својот капацитет за иновации и раст, туку и се подготвуваат подобро за управување со непредвидени ризици. Истовремено, вработените кои се финансиски писмени се посигурни, помалку стресни и способни за поефикасно управување со своите лични и професионални финансии.
Подобрувањето на финансиската писменост е неопходно за поуспешна иднина и за компаниите и за вработените во Северна Македонија. Компаниите треба да ја препознаат важноста на оваа вештина и да инвестираат во финансиска едукација, што ќе доведе до поголем успех и конкурентност на пазарот.
Б.С.
