Во текот на изминатите 15 години, британската економија наликуваше на брод што бесцелно плови во морето. Исфрлен од шините од глобалната финансиска криза, неколку промени на капетанот и неколку погрешни кривини – најзабележителен е Брегзит – оттогаш се оддалечи низводно, погоден од економски бури.
Веќе во предизборната кампања (изборите се на 4 јули – транс. забелешка), главните партии наведоа некои клучни политики. Но, ниту еден од нив не даде кохерентен одговор на главното прашање: каков точно треба да биде економскиот модел на Велика Британија, пишува Фајненшл тајмс во уредничкиот коментар.
Економијата на Велика Британија е повеќе од 20% помала отколку што би била доколку го зачувала својот тренд на раст пред 2008-ма година, иако пандемијата и скокот на цените на енергијата поради војната во Украина имаа свое влијание. Низата планови за раст, премиерите и министрите за финансии во последниве години оставија збунет пристап кон клучните области на економската политика и очигледна празнина во тоа каде треба да биде стратегијата за раст по Брегзит.
Британија не може да продолжи. Земјата треба да се справи со неколку домашни и меѓународни предизвици. Слабиот раст на продуктивноста ги намалува приходите и животниот стандард. Позицијата на земјата како меѓународен деловен центар е под зголемен притисок. Исто така, мора да се движи кон промените во геополитиката, технологијата и демографијата. Кој може најубедливо да артикулира каква сака да биде економијата на земјата, треба да му се даде доверба да ја води напред.
Ова започнува со прикажување на јасна и реална стратегија за раст за да се обезбеди рамката што досега недостасуваше за долгорочни даночни, инвестициски и регулаторни одлуки, како и за односот на земјата со ЕУ. Ториевците досега прибегнаа кон ад-хок пристап кон секторите за поддршка, истовремено прогласувајќи ги амбициите да бидат „водечки во светот“ во сè, од крипто-средства до иден транспорт. Планот на министерот за финансии во сенка, Рејчел Ривс, за „безбедносна економија“ е поблизок до големобуџетниот интервенционизам на американската „Бајденомика“, иако зад себе има многу помали финансиски средства.
Прво, Британија треба да одлучи во што сака да биде добра. Не може да се натпреварува на сите технолошки и зелени транзициски фронтови со оглед на големината на нејзиниот пазар, капитал и работна сила во однос на оние на САД, Кина и ЕУ. Тоа значи дека треба да создаде услови за да успее нејзините компаративни предности – вклучително и во финансиските услуги, високото образование, природните науки и некои обновливи технологии. Ова ќе и даде на Британија посигурно место во глобалната економија, наместо да се расфрла низ повеќе сектори. Следно, мора тесно да се дефинира каде на земјата ѝ е потребна домашна поддршка за нејзините национални и енергетски безбедносни размислувања, како и оние во врска со синџирот на снабдување.
Следно, пошироките можности за раст во регионите на Британија може да се отклучат со отстранување на бариерите што го кочат бизнисот и инвестициите во сите сектори. Ова значи поедноставување на процесите на планирање – побрзо да се градат куќи, мрежни врски и инфраструктура; поддршка на огромните фондови на Велика Британија на долгорочен капитал за инвестирање во старт-ап; и развивање на флексибилен систем за развој на вештини. Посветеноста на стандардното регулаторно усогласување со ЕУ, која останува најголемиот трговски партнер на земјата, исто така ќе ја донесе многу потребната сигурност во индустријата. Исклучувањето од ЕУ треба да се бара само онаму каде што тоа е во јасен економски интерес на Британија.
Создавањето кохерентен економски модел бара тешки компромиси што неодамнешните влади не сакаа да ги прифатат. Ова значи да се даде приоритет на силните страни и конкурентноста, да не се попуштат пред моќните лобија и можеби да се наштети на некои изборни единици. Ова е економското водство кое и треба на земјата.
До крајот на кампањата, визијата за британската економија не треба да изгледа толку аморфна како што изгледа сега. Во спротивно, идната влада ризикува да продолжи да ја води земјата по пат каде што политичката експедитивност ја надминува економската логика, регулаторната педантерија ја оттргнува земјата од стратешки правец, а неизвесноста ги задушува бизнисите, инвеститорите и домаќинствата. Тогаш релативниот пад на Британија ќе биде речиси загарантиран, заклучува британското издание.
