Нешто важно недостасуваше во последните дискусии меѓу економистите низ ходниците на пролетните состаноци на ММФ и Светската банка во Вашингтон: новата геополитика беше ретко присутна, пишува за „Financial Times“ поранешниот заменик-гувернер на Банката на Англија (BOA) Пол Такер.
На пример, „friendshoring“ (пренасочување на производството во политички пријателски земји) се дискутираше од гледна точка на трошење на социјална помош и дали тоа може да им помогне на либералните демократии во светот да го преживеат конфликтот на суперсилите. Економските модели го земаат мирот и редот здраво за готово.
Потребата од внатрешна прераспределба беше соодветно дискутирана, но главно без да се земат предвид дополнителните фискални ограничувања диктирани од повисоките трошоци за одбраната. Флуктуацијата на доларот е неизбежно тема, но без да се обрне посебно внимание на степенот до кој се одржува неговиот глобален статус, а улогата на Вашингтон во одржувањето на морските патишта отворени, зависи од напорите на Федералните резерви да се врати на стабилност на домашните цени.
Различните пристапи кон климатските промени во САД (генерално субвенции) и Европа (даноци) беа разгледани, без да се фокусира на она што ги означува како стратешки позиционирани во однос на Пекинг. За ММФ и Светската трговска организација (СТО) се разговараше како сè уште да стојат на врвот на неоспорен меѓународен систем, додека ризикуваа да останат сираци во хаотичен светски поредок.
Иако во сето ова има елемент на претерување, навистина мислам, пишува авторот, дека би помогнало доколку економистите, бизнисмените и учесниците на финансиските пазари вложат повеќе труд за да ја препознаат длабоката промена во геополитичката средина. Натпреварот меѓу Пекинг и богатите либерални демократии, кој е поврзан и со моќта и со идеологијата, ќе продолжи многу децении, без разлика дали кинеската економија ќе се сопне во блиска иднина.
Основната цел на Западот треба да биде да се придржува до карактеристичниот начин на живот што ја карактеризира уставната демократија. Покрај тоа што живееме според основните норми и ја третираме нашата внатрешна политика на овој начин, ова вклучува: обезбедување одржливост на основните системи на кои се потпираме; избегнување скапи неиспровоцирани грешки во политиката; и одржување на сојузи и пријателства низ целиот свет.
Иако овие рецепти изгледаат очигледни, тие се далеку од тоа. Продолжуваат неиспровоцираните грешки кај политичарите, како да сме назад во средината на 90-тите, кога беше безбедно да се експериментира со режими и организации, бидејќи со Вашингтон како единствена вистинска сила, влогот беше мал.
Очигледно е дека Западот не може да си дозволи уште една финансиска криза како онаа во 2008-ма година, од која најмногу профитираше Пекинг. И покрај ова, грубите политички грешки доведоа до хаотични и опасни банкарски пропаѓања на двете страни на Атлантскиот Океан минатата година. Иако американскиот Конгрес постигна двопартиски консензус за некои надворешни закани, тој сè уште не сфатил дека стабилен финансиски систем е од одлучувачко значење за националната безбедност. Истата опсервација е забележана и во многу други области.
Заклучокот е дека секоја земја разумно може поамбициозно да соработува со друга со која има повеќе заедничко и од која најмалку се плаши. Ова го покажува светот на концентрични кругови на соработка. Најоддалеченото е местото каде што најплитките меѓународни конвенции се стремат да го зачуваат мирниот соживот, дозволувајќи безопасна трговија што не остава ниту една од страните опасно изложена на другата. За секоја земја, како што се движи навнатре низ круговите, споделени со прогресивните национални истомисленици, соработката станува се погуста и подлабока.
Залог за трансатлантски односи, во кои некои од земјите изгледаат несигурно она што го имаат воопшто, во моментов со огромни. Од една страна, Вашингтон со право сака европската фотелја да придонесе повеќе за нејзината одбрана. Но, прекумерниот притисок на крајот повторно ќе ја воспостави Европа како силна сила, што е рецепт за фрагментирање на Западот и враќање на Америка во мала сила во релативна смисла – нешто што треба да го имам на ум додека се приближуваат претседателските избори во САД во ноември.
Од друга страна, Европа е често вознемирена од прекумерната доминација на доларот на Вашингтон. Но, ако некому му помогне да го ослаби влијанието на зелената банкнота, тоа би ризикувало да го поткопа чадорот на безбедност под кој Европејците напредувале толку долго.
Навигацијата низ сето ова бара исклучително лидерство, токму кога домашната политика изгледа безнадежна. Но, сè ќе биде уште потешко ако западните влади, законодавните тела и технократите не успеат да ги напуштат интелектуалните и политичките силоси кои беа безопасни додека нивното глобално лидерство изгледаше вечно. Според последните состаноци на ММФ и Светска банка, тоа сè уште не е постигнато, заклучува Такер.
