Повеќе од две третини од купувањата на домови на Менхетен минатиот квартал беа договори со готовина, што е рекорд. Високите хипотекарни стапки ги одвраќаат купувачите освен најбогатите, пишува „Financial Times“.
Со хипотекарните стапки кои се движат околу 6%, речиси 70 проценти од купувањата на домови на Менхетен во последниот квартал од 2023-та година биле направени без станбен заем, според Памела Либман, извршен директор на „Corcoran Real Estate“. Купувањето готовина е зголемено од само 55% од трансакциите во истиот период во 2022-ра година.
„Високите хипотекарни стапки создаваат реален дефицит за луѓето кои немаат силни финансии потребни за купување со готовина. Тоа ги тера луѓето кои би биле купувачи на домови во Њујорк кон изнајмување“, додаде Либман.
Податоците на „Corcoran“ покажаа зголемување од 4 отсто на новите закупнини во Менхетен и Бруклин во јануари 2024-та година во однос на претходната година, а просечните кирии се искачија на историски највисоко ниво од 3.950 долари.
„Тоа ми кажува дека луѓето не се подготвени да преземат одредено ниво на долг во форма на станбени кредити“, вели Либман. Високите трошоци за сервисирање на заемите за купувачите на станови создадоа „дефицит од среден сегмент“ на пазарот за недвижнини, при што богатите стануваат побогати, а купувачите кои не можат да платат готовина остануваат надвор од пазарот, додека градските кирии продолжуваат да растат, забележува таа.
„Дел од причината е психолошка бидејќи сите мислат дека каматните стапки ќе се намалат. Затоа, тие претпочитаат да плаќаат готовина сега и да се рефинансираат подоцна“, вели Либман.
Просечната продажна цена за стан на Менхетен достигна 1,15 милиони долари во четвртиот квартал, според агенцијата за недвижности Даглас Елиман. Тоа е за 5 отсто повеќе од истиот период претходната година и е блиску до рекордната средна продажна цена од 1,25 милиони долари постигната во вториот квартал од 2022-ра година, токму кога Федералните резерви почнаа да ги зголемуваат каматните стапки.
Како резултат на тоа, набавките во градот се намалени. Либман го спореди пазарот со подостапни градови како Шарлот. Но, во Њујорк, некои од најдобрите имоти што се појавуваат на пазарот висат со месеци. Помалку од 4 милиони зделки за недвижнини беа затворени во САД минатата година, што е намалување од врвот на пандемијата од 6 милиони зделки, и тоа „не е добро“, вели Либман.
Томас Рајан, економист за имот во „Capital Economics“, коментира дека и покрај малото зголемување на трансакциите во јануари, американскиот пазар на станови е „сè уште практично замрзнат“, со трансакции далеку под просекот од 5,1 милиони помеѓу 2010-та и 2019-та година
Купувањето во готовина веќе растеше на некои конкурентни американски пазари пред да почнат да растат каматните стапки, рече Ерин Сајкс, брокер за недвижности во Њујорк и Мајами и економист во „Nest Seekers“.
„Многу луѓе купуваа со готовина затоа што мораа да ги добијат војните за наддавање, а не можете да победите ако се потпрете на заем. Така би купиле готовина и потоа би го добиле заемот“, објаснува Сајкс.
Но, купувањето во готовина во средина со повисоки стапки на станбени заеми е поопортунистички, забележува таа. „Луѓето кои се доволно агресивни за да склучат договор сега се оние кои имаат ликвидни средства или одат против пазарот. Тие не се плашат бидејќи гледаат добра можност да склучат зделки по пониска цена“, коментира Сајкс.
Предизвиците на купувачите во Њујорк се надополнија со хроничен недостиг на станови за кој инвеститорите ги обвинуваат регулативите што ја ограничуваат способноста на сопствениците на имот да ги зголемат кириите и истекот на даночната стимулација која со децении ја поддржуваше изградбата на многу нови згради. Дозволите за нови станбени проекти, исто така, драстично паднаа минатата година, покажаа податоците од Партнерството за Њујорк. Тие паднаа за 55% во последниот квартал од 2023-та година во споредба со истиот квартал од 2022-ра година.
Меѓу другите можни решенија, градоначалникот Ерик Адамс ја поддржува идејата за претворање на старите деловни згради во станбени кули. Но, тоа е технички предизвикувачки и скап потфат што може да донесе ограничен број на нови станови, велат архитектите и програмерите.
Кризата со снабдување со станови во Њујорк ги намали стапките на слободни работни места од речиси 4,5 отсто во 2021-ва година на само 1,4 отсто сега, под нивото од пред пандемијата од 3,6 отсто, покажуваат податоците на владата на Њујорк.
„Достапноста во Њујорк е многу ограничена во моментов. Тоа остава многу луѓе надвор од бизнисот“, коментира Либман.
