Секоја година, илјадници Македонци решаваат да заминат на сезонска работа во странство, надевајќи се дека ќе заработат повеќе пари и ќе доживеат нови авантури. Но, не сите од нив знаат за ризиците и опасностите кои ги носи таквата одлука.
Експерти за работнички права и миграции предупредуваат дека најголемата опасност за лицата коишто бараат сезонска работа во странство е појавата на многубројни нелегални агенции за посредување за сезонска работа во странство, чија главна цел е да ги измамат кандидатите и со лажни ветувања да им ги земат парите.
„Многу од овие агенции работат на црно, без лиценца и без да ги почитуваат законите и правилата за заштита на работниците. Тие им ветуваат на луѓето дека ќе им најдат работа и сместување во странство, но во реалноста, тоа не е така. Многу од нив наплаќаат високи такси за пријавување, за виза, за превоз, за осигурување и за други трошоци, а потоа исчезнуваат или ги префрлаат луѓето на други агенции. Некои од нив дури и ги крадат личните документи на кандидатите и ги користат за други намени“, вели експерт кој се занимава со заштита на жртвите на трудова експлоатација и трафикинг.
Жртвите на овие измамници, додава тој, често се наоѓаат во тешка и безизлезна ситуација, без работа, без пари, без документи и без помош.
„Тие се изложени на разни форми на злоупотреба, насилство, изнуда, присила, дискриминација и експлоатација од страна на работодавците или на други лица. Некои од нив дури и стануваат жртви на трафикинг, односно на модерно ропство“, додава експертот.
Затоа, се испраќа апел до сите кои сакаат да аплицираат за сезонска работа во странство да бидат внимателни и да проверат дали агенцијата која им ја нуди работата е регистрирана и лиценцирана, дали има договор со работодавецот во странство, дали им обезбедува виза и осигурување, дали им гарантира минимална плата и услови за работа и сместување, и дали им дава контакт информации за случај на проблеми или жалби.
Еден од оние кои имаат позитивно искуство со сезонска работа во странство е 52-годишниот Љупчо Милосавлевиќ од Скопје, кој редовно секоја година оди на сезонска работа во Хрватска каде што работи како готвач во ресторан.
Но, и тој вели дека низ годините запознал многу нашинци кои биле жртва на измамници кои им ветувале работа и сместување во Хрватска.
„Секогаш одам во Хрватска преку легална агенција која има договор со ресторанот каде што работам. Тие ми обезедуваат превоз, осигурување, плата и сместување. Но, имаше и други кои доаѓаа преку некакви сомнителни агенции кои им бараа да платат за сè, а потоа ги оставаа на цедило. Некои од нив немаа ни работа, ни сместување, ни пари, ни документи. Беа препуштени на сами себе, без никаква помош. Затоа, ги советувам сите кои сакаат да одат на сезонска работа во странство да бидат многу внимателни и да не се доверуваат на секој“, вели Милосавлевиќ.
Според ланските проценки, околу 10.000 македонски работници прифатиле сезонска работа во земјите од поранешна Југославија, а овојпат се проценува таа бројка да биде барем двојно повисока.
Б.З.М.
