Со формирањето на Отворен Балкан, иницијатива за економска и политичка соработка помеѓу Албанија, Македонија и Србија, се очекува да се зголеми привлекувањето на работници од трети земји, особено од земјите од Западен Балкан.
Оваа иницијатива има за цел да обезбеди слободно движење на луѓе, стоки, услуги и капитал во рамките на внатрешниот пазар, како и да ја забрза европската интеграција на трите земји.
Според анализата на Институтот за економски истражувања, Отворен Балкан ќе донесе позитивни ефекти за економскиот раст, зголемувајќи го БДП за 6,7% во Албанија, 8,4% во Македонија и 3,6% во Србија до 2030 година.
Исто така, ќе се подобрат условите за инвестиции и трговија, намалувајќи ги трошоците за прекугранична соработка и хармонизирајќи ги стандардите и регулативите.
Од друга страна, Отворен Балкан ќе донесе и предизвици за локалната работна сила, бидејќи ќе се зголеми конкуренцијата и потребата за квалификувани и адаптибилни работници.
Според експертите со коишто разговаравме, Отворен Балкан нема многу да ја раздвижи локалната работна сила, бидејќи веќе постои висок степен на мобилност помеѓу трите земји.
Но, тие посочуваат дека со Отворен Балкан ќе се зголеми привлекувањето на работници од трети земји, кои ќе бараат подобри плати и услови за работа.
Затоа, трите земји ќе треба да се подготват за оваа промена, унапредувајќи го својот образовен систем, поддржувајќи го претприемништвото и иновациите, и обезбедувајќи социјална заштита и интеграција за работниците од трети земји.
Само така, додаваат експертите, Отворен Балкан ќе може да биде успешна иницијатива, која ќе донесе корист за сите вклучени страни.
Лидерите на трите земји ветуваат дека регионалната соработка ќе резултира со подобрување на животниот стандард и со подобра бизнис клима како за домашните така и за странските компании, како и решавање на проблемот со недостиг на работници затоа што се креира заеднички пазар на труд од околу 11 милиони работници.
Планирано е трите држави да создадат единствена база на податоци за сите граѓани и сите слободни работни места и дека националните служби за вработување се составен дел на тој голем систем.
„Огромните придобивки од овие договори е што се отстрануваат бариерите за вработување, а државјаните ќе може да работат во сите држави со единствен број за идентификација, без какви било дополнителни процедури. Граѓаните ќе можат да добијат „Отворен Балкан“ број за идентификација на нивниот национален портал за е-Влада или на нивниот национален портал за електронска идентификација. Единствениот број за идентификација е електронска идентификација со којашто се добива пристап до електронските услуги во државата каде што лицето го добило бројот“, изјавија од Владата.
Во земјава лани се издадени околу 5.000 работни дозволи на странски државјани на турски, косовски, албански, индиски, но и руски и украински работници. Во Србија лани биле издадени 50.000 работни дозволи за странци.
Б.З.М.
