Нешто чудно се случува во Америка. Растот на БДП-то во третиот квартал беше ревидиран нагоре од веќе загреаните 4,9% на 5,2%, повеќе Американци работат отколку кога било во историјата, но јавноста се жали на економските услови, а довербата на потрошувачите е најниска во последните шест месеци. Навистина не можете да им угодите на некои луѓе, пишува колумнистот на „Financial Times“, Џон Бирн-Мердок.
Со такви силни примарни показатели, би очекувале бројот на Американци кои велат дека им е подобро од пред една година да ги надмине оние кои велат дека се во полоша состојба за околу 25 процентни поени. Наместо тоа, според најновиот индекс на тековните економски услови на Универзитетот во Мичиген, последните водат со 10 поени.
Знам што мислиш, пишува авторот: инфлацијата објаснува сè. Луѓето навистина ги мразат растечките цени кои им се заглавени во очи секој пат кога купуваат. Видливоста на инфлацијата ги потиснува другите подалечни или нематеријални подобрувања. Ова е секако добра теорија, но земјите ширум светот се соочуваат со висока инфлација (многу повеќе од САД). Можеби нивните корисници се исто така многу попесимисти отколку што би очекувале?
Всушност не. Проширувајќи ја оригиналната анализа на корисникот на социјалната мрежа „X“ (поранешен „Twitter“) „Quantian1“, го пресметав, пишува Бурн-Мардок, очекуваното расположение на потрошувачите за збир на земји врз основа на нивните клучни економски показатели и го споредив со вистинското расположение. Во споредба со предвечерието на пандемијата, американските потрошувачи сега изгледаат помрачни од Французите, Германците, па дури и Британците. Сите Европејци се чувствуваат самоуверени како што може да се очекува врз основа на тоа како функционираат нивните економии. Се чини дека неоправданиот мрак е новата американска состојба.
Што се случува? Неодамна нарачав анкета од „FocalData“, споделува авторот, прашувајќи репрезентативен примерок од 2.000 возрасни Американци дали мислат дека економските околности се подобриле или се влошиле во последните години. Резултатите беа зачудувачки: Американците постојано се во негатива на речиси секоја мерка. Со огромна разлика, тие веруваат дека инфлацијата сè уште расте (опаѓа), дека го надминува растот на платите (всушност е спротивното) и дека тие станале посиромашни (тие станале многу побогати).
Обидите да се оправда ова мрачно чувство често ги нагласува предизвиците со кои се соочуваат помалку просперитетните групи, но и тоа е во спротивност со доказите. Едно објаснување што го слушнав, забележува Бирн-Мардок, е дека очајот доаѓа од младите луѓе кои се борат со високи кирии. Но, платите за нив се зголемија побрзо отколку за постарите луѓе, надминувајќи го растот на киријата. Исто така, младите потрошувачи се најпозитивни според студијата во Мичиген.
Слично на тоа, платите се зголемија побрзо за оние со најниски примања, елиминирајќи повеќе од една третина од порастот на нееднаквоста во платите во последните четири децении. Богатството порасна и за сиромашните и за богатите.
Највпечатливиот одговор во истражувањето се однесуваше на чувството за долгорочен напредок. Големо мнозинство Американци веруваат дека просечниот приход денес обезбедува полош животен стандард отколку што беше пред 30 години (очигледно лажна), и дека сиромаштијата е поголема отколку што беше пред една генерација (таа е намалена). Една особено значајна статистика е дека проценката на Американците за нивната финансиска состојба едвај се променила во последните пет години, но онаа на националната економија нагло се влошила. Се чини дека одлучија дека околината е лоша, па работите мора да одат лошо за повеќето други луѓе, но не и за нив самите.
Политичката припадност е исто така клучна за да се разбере како економското расположение се разликува од економската реалност во САД. Едно прашање од истражувањето во Мичиген праша дали луѓето мислат дека сега е добро време да се купат големи производи за домаќинството. Кога се појави пандемијата, демократите и републиканците подеднакво навлегоа во одговорот „лошо време за купување“. Но, само неколку месеци подоцна, кога Џо Бајден победи на претседателските избори, додека Ковид сè уште беснееше, демократите одеднаш објавија дека се зрели услови за купување нови фрижидери и замрзнувачи. Републиканците не.
Потрошувачките чувства во САД се чини дека се последната жртва на субјективни одговори, при што луѓето погрешно одговараат на прашања за да ја наведат нивната политичка или социјална припадност. Мој совет, наведува авторот: ако сакате да знаете што навистина мислат Американците за економските услови, погледнете ги нивните модели на трошење. За разлика од претпазливите Европејци, американските потрошувачи се враќаат на трендовите пред пандемијата и купуваат повеќе работи од кога било досега.
