Многу астрономи повеќе не се прашуваат дали има живот во вселената. Наместо тоа, прашуваат кога ќе го најдеме. Голем дел од нив се оптимисти за откривање на знаци на живот во следните неколку години. Еден научник, кој води мисија до Јупитер, оди дотаму што вели дека би бил изненаден доколку на некој од ледените сателити нема живот, пишува „Би-Би-Си“.
Вселенскиот телескоп Џејмс Веб (JWST) на НАСА неодамна откри интересни навестувања за живот на планета надвор од нашиот Сончев систем. Бројните мисии, кои се во тек или ќе започнат, отвораат нова вселенска трка за најголемите научни откритија.
„Не можеме да бидеме единствениот интелигентен живот“
“Живееме во бесконечен универзум, со бесконечен број на ѕвезди и планети. На многумина од нас ни е јасно дека не можеме да бидеме единствениот интелигентен живот. Сега имаме технологија и способност да одговориме на прашањето дали сме сами во универзумот“, вели проф. Кетрин Хејманс, од шкотската кралевска астрономија.
Телескопите сега можат да ги анализираат атмосферите на планетите кои орбитираат околу далечните ѕвезди, барајќи хемикалии кои – барем на Земјата – можат да бидат произведени само од живи организми. Првото навестување за такво откритие дојде на почетокот на септември. Можни траги од гас, кои на Земјата се произведени од едноставни морски организми се откриени во атмосферата на планетата наречена K2-18b, која е оддалечена 120 светлосни години!
Планетата се наоѓа во она што астрономите го нарекуваат „Зона на златна боја“ – на точното растојание од нејзината ѕвезда за температурата на површината да не биде ниту премногу жешка ниту премногу студена, туку точно за постоење на течна вода, која е неопходна за одржување на животот. Научниците очекуваат да дознаат за една година дали овие навестувања ќе се потврдат!
Професорот Нику Мадхусудан од Институтот за астрономија во Кембриџ, кој ја водел студијата, рече дека доколку се потврдат навестувањата, тоа радикално ќе го промени начинот на кој размислуваме за потрагата по живот.
„Ако најдеме знаци на живот на првата планета што ја проучуваме, тоа ќе ја зголеми можноста дека животот во вселената е вообичаен.
„Во рок од пет години ќе има голема трансформација“
Тој предвидува дека во рок од пет години ќе има голема трансформација во нашето разбирање на животот во вселената. Ако тимот на научници не најде знаци на живот на К2-18б, на списокот има уште 10 планети за проучување, а можеби и многу повеќе после тоа. Дури и да не најдат ништо, тоа би обезбедило важни сознанија за можноста за живот на таквите планети.
Неговиот проект е само еден од многуте во тек или планирани за следните години во потрага по знаци на живот во вселената. Некои бараат планети во нашиот Сончев систем – други гледаат многу подалеку.
Колку и да е моќен JWST, тој има свои ограничувања. Големината на Земјата и близината на Сонцето го прават животот возможен, но JWST нема да може да открие далечни планети со големина на Земјата (K2-18b е осум пати поголема) кои се толку блиску до нивните матични ѕвезди – поради сјајот.
НАСА планира нови подвизи по 2030 година. Користејќи високотехнолошки штитник за сонце, „HWO“ кој ја минимизира светлината од ѕвездата околу која орбитира планетата. Тоа значи дека ќе може подобро да ги детектира атмосферите на планетите слични на нашата.
НАСА исто така испраќа вселенско летало наречено „Dragonfly“ на една од месечините на Сатурн – Титан. Тоа е егзотичен свет со езера и облаци направени од хемикалии богати со јаглерод кои на планетата и даваат портокалова магла. Заедно со водата, овие хемикалии се сметаат за основни состојки за живот.
Марс моментално е премногу негостољубив за живите организми, но астробиолозите веруваат дека планетата некогаш била бујна, со густа атмосфера и океани, па според нивните истражувања, живот на Марс би бил можен.
Фокусирање на пребарувањето
Роверот на НАСА Perseverance моментално собира примероци од кратерот, за кој се смета дека бил делта на древна река. Посебна мисија во 2030 година ќе ги врати тие карпи на Земјата, за да можеме да ги анализираме за потенцијални микрофосили од едноставни форми на живот кои исчезнале одамна.
Некои научници сметаат дека ова прашање е доменот на научната фантастика, но потрагата по радио сигнали трае со години.
„Имаме сигнал што можеме да го разбереме“
Ловот на сигнали може да изгледа најневеројатно од сите различни пристапи за пронаоѓање знаци на живот. Но, тоа е и најнедвосмислено и може да се случи во секое време. „Замислете дека имаме сигнал што всушност можеме да го разбереме“, вели др. Каброл.
Пред 30 години немавме докази за планети кои орбитираат околу други ѕвезди. Сега се откриени повеќе од 5.000, а астрономите и астробиолозите можат да ги проучуваат со невидени детали.
Сè е подготвено за неверојатно научно откритие, според др. Субхаџит Саркер, еден од научниците кои го проучуваат К2-18б: „Ако најдеме знаци на живот, тоа ќе биде револуција во науката и исто така ќе биде голема промена во начинот на кој човештвото гледа на себе и на своето место во универзумот“.
