Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) проценува дека глобалниот долг како дел од економското производство значително се намали во 2022 година. Ова е втора година по ред како соодносот на долгот и бруто домашниот производ (БДП) се намалува на глобално ниво.
Сепак, се очекува трендот да заврши со забавување на економијата, предупреди ММФ, бидејќи постпандемискиот бум се намалува.
Во ажурирањето на својата база на податоци за глобалниот долг, ММФ рече дека глобалниот однос на вкупниот долг и БДП паднал минатата година на 238 отсто од 248 отсто во 2021-ва година и 258 отсто во 2020-та година.
Намалувањето се објаснува со силниот раст и забрзувањето на инфлацијата по пандемијата. Сепак, тоа претставува околу две третини од порастот на глобалниот долг предизвикан од Ковид.
Кина одигра централна улога во зголемувањето на глобалниот долг во последните децении бидејќи задолжувањето го надмина економскиот раст на земјата. Должниот товар на земјата продолжува да расте во однос на пријавениот општ тренд – во 2022-ра година достигна 272% од БДП во споредба со 265% во 2021-ва година.
Соодносот на американскиот долг кон БДП паѓа на 274 отсто во 2022-ра година од 284 отсто во 2021-ва година, се вели во извештајот на ММФ.
Фондот ги повикува владите да преземат мерки за минимизирање на ранливоста на долгот и во јавниот и во приватниот сектор (долг на домаќинствата и деловните субјекти).
„Закрепнувањето на реалниот раст на БДП-то бледнее. Се очекува стабилизирање на инфлацијата на среден рок. Ако глобалниот долг продолжи со својот нагорен тренд, падот на односот долг кон БДП-то по пандемијата нема да биде ништо повеќе од привремено отстапување од долгорочниот тренд на раст“, велат од фондот.
„Глобалната економија доживеа повеќекратни шокови во последните три години. Пазарите во развој и економиите во развој не само што треба да го обноват растот и да обезбедат целосно закрепнување, туку треба и да управуваат со зголемениот долг и други политички размислувања“, се вели во својот извештај на Фондот.
Според трудот, регулаторните промени и другите пазарни реформи може да го ублажат овој предизвик, како што се намалување на бариерите за влез на пазарите за комунални услуги, воспоставување финансиска супервизија и регулаторни рамки и намалување на ограничувањата на девизните трансакции и прекуграничните текови на капитал.
Типичниот прв чекор кон стабилизација на долгот е да се намали новото задолжување преку фискална консолидација или да се намали вкупниот заостанат долг преку реструктуирање, велат од Фондот.
Односот долг/БДП може да се намали и со зголемување на економското производство, т.е. стимулација на раст. Докажан метод за тоа е подобреното функционирање на пазарите.
ММФ нагласува дека придобивките од реформите се материјализираат преку повисоки даночни приходи и потесни распони на државниот долг.
Почетните долгови на земјите и потенцијалните ефекти од нееднаквоста се важни фактори за одлучување како фискалните придобивки од реформите може да се канализираат во намалување на долгот, предупреди ММФ. Разумното трошење е клучен фактор за реформите за успешно намалување на односот долг/економија.
