Во моментов има четири сценарија за глобалната економска перспектива. Три вклучуваат потенцијално сериозни ризици со далекусежни влијанија врз пазарите, ова е најновата проценка на Нуриел Рубини, познат како д-р Пропаст, кој ја предвиде економската криза од 2028 година.
Според него, најпозитивното сценарио е „меко приземјување“ во кое централните банки во развиените економии успеваат да ја вратат инфлацијата до целта од 2 отсто, без да предизвикаат рецесија.
Тој, сепак, додава дека „можноста за меко приземјување“ кога ќе се постигне целта за инфлацијата, е преку релативно блага (кратка и плитка) рецесија.
Третото сценарио е „тврдо приземјување“, каде што враќањето на инфлацијата од два проценти бара долготрајна рецесија со потенцијално тешка финансиска нестабилност (уште повеќе проблеми со банките и агентите со високо задолжување кои имаа сериозни тешкотии во сервисирањето на долгот).
-Доколку напорите за скротување на инфлацијата предизвика сериозна економска и финансиска нестабилност, четвртото сценарио станува возможно: централните банки се повлекуваат и одлучуваат да дозволат инфлација над целта, ризикувајќи да се откажат од инфлаторните очекувања и да започне трајна спирала на раст во однос цена-плата, оцени Рубини.
Како што стојат работите, еврозоната е веќе во техничка рецесија, со пад на БДП во четвртиот квартал од 2022 година и првиот квартал од 2023 година, додека инфлацијата останува далеку над целта (и покрај нејзиниот неодамнешен пад).
Обединетото Кралство сè уште не е во рецесија, но растот нагло забави и инфлацијата останува упорно висока (над просекот на ОЕЦД). И САД претрпеа нагло забавување во првиот квартал дури и кога основната инфлација (која ги исклучува цените на храната и енергијата) остана висока.
Во меѓувреме, се чини дека закрепнувањето на Кина по Ковид е запрено, предизвикувајќи ја релативно скромната цел на владата за раст од 5 проценти во 2023 година. И другите пазари во развој и маргиналните економии покажуваат релативно анемичен раст во однос на нивниот потенцијал (со исклучок на Индија), при што многумина сè уште страдаат од многу висока инфлација.
Кое од четирите сценарија е најверојатно? Иако инфлацијата опадна во повеќето напредни економии, тоа не го стори толку брзо како што се надеваа централните банки, делумно затоа што тесните пазари на труд и брзиот раст на платите придонесоа за инфлаторните притисоци во услужните сектори. Дополнително, експанзивната фискална политика продолжува да ја потхранува побарувачката и придонесува за одржување на инфлацијата.
-Ова им отежна на централните банки да исполнат една од нејзините цели – стабилноста на цените. Пазарните очекувања дека централните банки ќе завршат со зголемувањето на каматните стапки, па дури и ќе почнат да ги намалуваат стапките во втората половина на 2023 година, се пробиени. Федералните резерви на САД, Европската централна банка, Банката на Англија и повеќето други големи централни банки ќе мора уште повеќе да ги зголемат стапките пред да застанат. Како што ќе го направат тоа, економското забавување ќе стане поупорно, зголемувајќи го ризикот од економска контракција и нови должнички и банкарски стресови – вели Рубини.
Во исто време, геополитичките настани – од кои некои излегуваат од ведро небо, како што е неуспешниот марш кон Москва од страна на групата Вагнер – продолжуваат да го туркаат светот кон нестабилност, деглобализација и поголема фрагментација. И сега, кога закрепнувањето на Кина слабее, таа мора или да води агресивна стимулативна политика – со импликации за глобалната инфлација – или да ризикува да не ја достигне целта за раст.
Позитивната страна, тврди Рубини, е дека ризикот од сериозна кредитна криза е намален по неуспехот на банките во март, а цените на некои артикли се „омекнати“ (делумно поради очекувањата за рецесија), што помогна за умерена инфлација на суровините.
Затоа, ризикот од „тврдо слетување“ (третото сценарио) е помал отколку што беше пред неколку месеци. Но, со тврдоглаво високиот раст на платите и основната инфлација што ги принудува централните банки дополнително да ги зголемуваат каматните стапки, кратката и плитка рецесија следната година (второто сценарио) стана многу поверојатна.
Уште полошо, ако навистина се случи блага рецесија, тоа може дополнително да го пригуши потрошувачкото и деловното расположение, создавајќи услови за посериозен и продолжен пад и зголемувајќи го ризикот од финансиски и кредитен стрес. Соочени со можноста второто сценарио да се развие во трето, доколку централните банки само трепкаат, би можеле да дозволат инфлацијата да остане далеку над 2 отсто, наместо да ризикуваат да предизвикаат сериозна економска и финансиска криза.
Така, останува трилемата на монетарната политика од почетокот на 2020-тите. Централните банки се соочуваат со исклучително тешка задача да постигнат стабилност на цените, стабилност на растот (без рецесија) и финансиска стабилност во исто време, според Рубини.
