28 март, 2024
ПочетнаЕКОНОМИЈАЧист водород – новото бојно поле за две суперсили

Чист водород – новото бојно поле за две суперсили

Од чипови, до мрежи од следната генерација, до развој на вештачка интелигенција, конфронтацијата меѓу САД и Кина на технолошкото поле се повеќе изгледа како војна на позиции, која е само прашање на време да се покријат нови фронтови.

А едно од нив е веќе на хоризонтот – екстракција на чиста водородна енергија.

„Побарувачката за водород достигнува 94 милиони метрички тони (Mt) во 2021-ва година, закрепнувајќи се над нивото пред пандемијата (91 Mt во 2019-та година) и генерирајќи енергија еднаква на околу 2,5% од глобалната финална потрошувачка“, објасни Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) автономна меѓувладина организација со седиште во Париз, основана во 1974-та година, која обезбедува препораки, анализи и податоци за целата светска енергија.

Најголемиот дел од зголемувањето се должи на случаите на традиционална индустриска употреба, иако побарувачката за нови апликации се зголеми на околу 40.000 Mt (60% раст од 2020-та година).

ИЕА е категорична дека, со оглед на политиките и мерките што владите ширум светот веќе ги воведоа, побарувачката за водород за потребите на енергијата може да достигне 115 милиони тони до 2030-та година.

И двете технолошки најмоќни земји веќе ги засукаа ракавите за да влезат во новата трка.

САД – чист водород килограм за еден долар

Администрацијата на Бајден неодамна ја објави својата намера да одвои 750 милиони долари за забрзување на распоредувањето на технологии за чист водород. Идејата за нов закон, поддржан од претставниците на двете страни, е преку финансирање од Министерството за енергетика на САД (DOE), да се намалат трошоците на компаниите за развојни активности на терен и да се забрза широкиот влез на чист водород во енергетскиот сектор на земјата.

Чистиот водород се произведува со нула или речиси нула емисии од обновливи извори на енергија, нуклеарна енергија или природен гас (но со посебен процес на зафаќање на јаглерод). Овозможувањето одржлива економија на чист водород преку инвестиции ќе го намали загадувањето на воздухот и ќе ги декарбонизира некои од најзагадувачките сектори, вклучувајќи ги хемиските и индустриските процеси и тешкиот транспорт, се вели во предлогот.

Тоа е уште еден чекор на администрацијата на Бајден во стратегијата на Одделот за енергетика за „100% чиста електрична мрежа до 2035-та година“ и нула емисии на јаглерод до 2050-та година, како и за забрзување на „водородниот шок“ кој има за цел да ја намали цената на чистиот водород на 1 долар за килограм во рок од една деценија.

Постигнувањето на целите за намалување на трошоците, исто така, ќе отвори нови пазари за чист водород, ќе создаде повеќе работни места за чиста енергија и ќе ја зголеми конкурентноста на САД на глобалниот пазар за чиста енергија, велат спонзорите на очекуваниот предлог-закон, кој наскоро ќе стане закон и ќе стапи на сила.

Кина – чист водород од морска вода

Но, ако САД поставија цел да го демократизираат пристапот до водородната енергија во рок од десет години, кинеските научници се на пат да го постигнат тоа за значително пократок временски период. Или барем направија важен чекор во таа насока, развивајќи уред за директно производство на чист водород од солена морска вода. Наречен електролизатор на мембрана на морска вода, тој помага во решавањето на проблемите со страничните реакции на традиционалните методи, велат од „Interesting Engineering“.

Тимот, предводен од Зонгпинг Шао, професор по хемија на кинескиот технолошки универзитет во Нанџинг, го објави своето истражување во списанието „Nature“ и тврди дека неговиот модел „работел над 3.200 часа во услови на практична примена без неуспех“.

За разлика од повеќето водородни производи денес, кои се произведуваат од фосилни горива и имаат значителен јаглероден отпечаток, електрохемиската електролиза на солена вода, користејќи обновлива енергија како влез, е исклучително одржлив метод за масовно производство на еколошки водород, велат кинеските научници.

Сепак, постои еден проблем – солената вода ги кородира електродите што се користат во различните системи, честопати правејќи ги неостварливи. Процесот на бигор може да го реши проблемот, „но бара дополнителен внес на енергија, што го прави економски помалку атрактивен“.

„Нашата стратегија реализира ефикасна, флексибилна по големина и скалабилна директна електролиза на морската вода на начин сличен на разделување на слатката вода, без значително зголемување на оперативните трошоци“, коментира тимот, без да даде дополнителни детали за самиот процес.

„Голем дел од зголемувањето на побарувачката во 2021-ва година беше исполнето со водород произведен од неискористени фосилни горива, што значи дека немаше практична корист во борбата против климатските промени. Производството на водород со ниски емисии во 2021-ва година е помалку од 1 милион метрички тони, што доаѓа од постројки за фосилни горива со зафаќање, употреба и складирање на јаглерод. Сепак, бројот на проекти за производство на водород со ниски емисии расте со импресивна брзина“, објаснува ИЕА во својот извештај за 2022-ра година, додавајќи: „Ако се спроведат сите проекти, до 2030-та година производството на водород со ниски емисии може да достигне 16-24 милиони метрички тони годишно или 9-14 милиони преку електролиза и 7-10 милиони од фосилни горива.

Прашањето е кој ќе ја предводи парадата. И ниту САД ниту Кина се подготвени доброволно да се откажат од лидерската позиција.

НАЈНОВИ ВЕСТИ

ХОРОСКОП