Глобалната потрошувачка на јаглен оваа година ќе биде најголема досега, а доколку не се интензивираат напорите за транзиција кон економии со ниска потрошувачка на јаглерод, таа ќе остане на слично ниво во следните неколку години, објави Меѓународната агенција за енергија (ИЕА). Високите цени на гасот по руската инвазија на Украина и поради прекините во снабдувањето доведоа некои земји да се свртат кон релативно поевтин јаглен оваа година.
Топлотните бранови и сушите во некои региони, исто така, ја зголемија побарувачката за електрична енергија и го намалија производството од хидроцентралите, додека производството од нуклеарните централи беше исто така многу слабо, особено во Европа, каде Франција мораше да ги затвори нуклеарните реактори заради одржување.
Годишниот извештај на ИЕА за оваа година предвидува раст на глобалната употреба на јаглен од 1,2 отсто, над осум милијарди тони, ниво што е постигнато за прв пат во една година. Претходниот рекорд беше поставен во 2013 година.
Исто така, проценува дека потрошувачката на јаглен ќе остане непроменета на тоа ниво до 2025 година, бидејќи падот на потрошувачката на развиените пазари е компензиран со континуираната силна побарувачка во азиските економии во развој. Ова значи дека јагленот ќе продолжи да биде убедливо најголемиот единствен извор на емисии на јаглерод диоксид во светскиот енергетски систем.
Најголем раст има Индија, а по неа е ЕУ
Најголем раст на побарувачката на јаглен се очекува во Индија, од седум отсто, потоа Европската унија со високи 6 отсто пораст и Кина со раст од 0,4 отсто.
„Светот е блиску до врвот на употреба на фосилни горива, со јагленот на пат да биде првото фосилно гориво кое ќе се намали, но сè уште не сме таму“, рече Кеисуке Садамори, директорот за енергетски пазари и безбедност на ИЕА.
Побарувачката за јаглен во Европа скокна поради растечкото преминување од гас на јаглен поради високите цени на гасот и откако руските испораки беа намалени. Но, до 2025 година, европската побарувачка на јаглен се очекува да падне под нивото од 2022 година, се вели во извештајот.
Глобалното производство на електрична енергија од јаглен годинава треба да се зголеми на ново рекордно ниво од околу 10,3 терават часови, додека производството на јаглен се очекува да се зголеми за 5,4 отсто, на околу 8,3 милијарди тони, исто така на рекордно ниво. Се очекува производството да достигне врв следната година, но до 2025 година треба да падне под нивото од 2022 година.
Трите најголеми производители на јаглен – Кина, Индија и Индонезија – соодветно ќе постигнат рекордно производство оваа година, но и покрај високите цени и удобните маржи за производителите на јаглен, нема знаци за зголемени инвестиции во проекти за извоз на јаглен.
