Европската централна банка ги зголеми каматните стапки за 0,5 процентни поени. Исто и американски ФЕД вчера ги зголеми каматните стапки и ги намали проценките за растот на БДП.
Европската централна банка ги зголеми каматните стапки за 0,5 процентни поени. Одлуката е донесена врз основа на проценките за инфлацијата, која се очекува дополнително да расте.
Конкретно, тие проценуваат дека каматните стапки сепак ќе треба значително да се зголемуваат со стабилно темпо за да достигнат нивоа што се доволно рестриктивни за да се обезбеди навремено враќање на инфлацијата до среднорочната цел од 2 проценти. Каматните стапки се трошок за позајмување пари, поради што понекогаш се вели дека се „скапи пари“.
Американската централна банка
И американската централна банка во средата ги зголеми каматните стапки со побавно темпо од претходниот период, како што се очекуваше на финансиските пазари, но ги зголеми проценките за инфлацијата и ги намали проценките за економскиот раст за следната година.
Откако ги зголеми клучните каматни стапки за 0,75 процентни поени во четирите претходни сесии, ФЕД во средата ги зголеми трошоците за задолжување за 0,50 процентни поени на опсег од 4,25 до 4,50 отсто, нивно највисоко ниво во последните 15 години.
Соопштението за медиумите на американската централна банка од последната сесија на годината не се промени значително во однос на минатиот месец, па, меѓу другото, беше повторено дека би било соодветно дополнително зголемување на стапките.
На прес-конференцијата, по седницата, претседателот на ФЕД Џером Пауел рече дека е неопходно да се продолжи борбата против инфлацијата за да не се вкоренат очекувањата за зголемени цени.
„Податоците за инфлацијата во октомври и ноември се добредојдени индикации за забавување на растот на цените. Сепак, ќе бидат потребни многу повеќе докази дека инфлацијата е на постојана надолна траекторија“, рече Пауел.
Економските проценки, прикачени на соопштението, сугерираат дека претставниците на ФЕД очекуваат каматните стапки на крајот да се зголемат за повеќе од предвиденото во септември.
Просечната прогноза сугерира дека следната година стапките ќе бидат подигнати до конечното ниво, на кое циклусот на зголемување на стапките ќе престане, од 5,1 отсто, во споредба со септемвриската проекција од 4,6 отсто. Ова значи дека ФЕД најверојатно ќе ги зголеми каматните стапки за дополнителни вкупно 0,75 процентни поени во следната година, во опсег од 5 до 5,25 проценти.
Ова покажува дека лидерите на ФЕД проценуваат дека инфлацијата ќе остане висока во 2023 година. Така, тие очекуваат растот на потрошувачките цени следната година да се забави на просечни 3,1 отсто од овогодинешните 5,6 отсто, но тоа е сепак повеќе од 2,8 отсто што ги процениле во септември и многу над целта од 2 отсто на американската централна банка.
Поради повисоките каматни стапки, ФЕД ја намали прогнозата за раст на бруто домашниот производ (БДП) во 2023 година на 0,5 отсто, додека во септемвриските проценки очекуваше раст од 1,2 отсто. Шефовите на неколку големи американски банки деновиве изјавија дека економијата следната година би можела да западне во рецесија.
Но, Пауел сепак верува дека е можно „меко приземјување“ на економијата. „Мислам дека никој не може да знае дали ќе имаме рецесија или не. А ако има, дали ќе биде длабока или не… Едноставно не можете да знаете“, рече Пауел.
