Во Босфор се трупаат цистерни со руска нафта, Турците не планираат да ги пуштат.
Во понеделникот стапија на сила санкциите за увоз на руска нафта со бродови во Европа и ограничувањето на цената на нафтата на 60 долари за барел, а веќе во вторник почнаа да создаваат нарушувања на пазарот – танкери полни со руска нафта се собираат покрај бреговите на Црното Море бидејќи Турција не ги пропушта преку Босфорот додека не бидат целосно обезбедени.
Како што пишува „Фајненшл тајмс“, 90 отсто од светскиот превоз е покриен со осигурување издадено во Европа, а тоа е поентата на новите санкции – без осигурување руските бродови нема да можат слободно да пловат низ светот, т.е. само оние бродови што носат нафта што ќе се продаваат по 60 долари за барел или пониска ќе можат да добијат целосно осигурување.
Турските власти не ги интересира бидејќи не планираат да пуштат неосигурени бродови – во случај на катастрофа, истекување на нафта или каква било друга несреќа, Анкара би морала да ја поправи целата штета што може да ја направи неосигурен брод.
Во писмото издадено од турската влада во средината на ноември, се инсистира сите бродови што ќе минуваат низ Босфорот да имаат целосно осигурување, иако тоа значело кршење на санкциите на ЕУ.
Ова е суштината на проблемот – Турција не ослободува танкери без целосно осигурување, а осигурителите на ЕУ не можат да ги осигураат руските бродови бидејќи ги прекршуваат западните санкции.
Сообраќајниот метеж кај Босфор и Дарданелите започна на 29 ноември, кога турските власти одбија да го пропуштат првиот неосигурен руски брод, а до денес ги има 19.
Од друга страна, Москва соопшти дека нема да продава нафта под цена од 60 долари за барел, бидејќи тоа е начин да се дестабилизира пазарот, недостиг и да се намалат инвестициите.
Исто така, Русија состави „флота во сенка“ во која има околу стотина танкери кои ќе се обидат да ги заобиколат западните санкции со пловење без осигурување или ќе бидат осигурани од компании од неутрални земји. ФТ од извори дознава дека руските осигурителни компании го потврдиле осигурувањето на неколку бродови кои поминале непречено, додека во моментов се блокирани само бродовите кои се делумно осигурени од компании од ЕУ или воопшто не се осигурани.
Санкциите за увозот на нафта треба да ѝ нанесат тежок удар на Москва, но многу економисти веруваат дека Европа, каде што инфлацијата е неконтролирана и се заканува рецесија, си пука во нога со овие санкции.
Во Брисел велат дека забраната за увоз на танкери ќе покрие 90 отсто од рускиот извоз во Европа и дека извозот на руска нафта во ЕУ веќе е значително намален и сега изнесува 1,5 милиони барели во споредба со 3,95 милиони барели во предвоениот период. Тоа не значи дека Русија почна да губи пари затоа што нафтата ја пренасочи кон Кина и Индија.
Некои економисти сметаат дека барел од 60 долари воопшто не влијае на Русите, бидејќи нивната нафта се продава поевтино во однос на референтните цени на западните берзи (минатата недела барел руска нафта беше 52 долари, што украинскиот претседател Володимир Зеленски добро знае и повторува дека овие санкции се „слаби“).
Ако ништо драматично не се случи со увозот на нафта, ЕУ може да се најде во неволја на 5 февруари, кога стапува на сила забраната за увоз на нафтени деривати.
Треба да се знае дека 60 отсто од дизелот што се троши во Европа доаѓа од Русија и дека нема поголеми алтернативи, па среде зима би можеле да имаме недостиг од тој енергенс што се користи за транспорт, индустрија и за греење.
