Унгарија, која забележа најголем пораст на цените на храната во ЕУ, станува новото жариште за инфлација меѓу 27-те земји-членки на Унијата, објави „Bloomberg“.
Сите десет земји-членки на ЕУ со највисока инфлација сега се во Источна Европа, на чело со трите балтички земји, по што следи Унгарија. Вториот е на пат да ги престигне со слабата валута и годишниот раст на цените на храната од 38%, повеќе од двапати од просекот на ЕУ. Цената на лебот, путерот и сирењето е речиси двојно зголемена во последната година.
Зголемените цени го погодуваат бизнисот со ресторани во земјата, вклучително и луксузната ресторана „Bobo“ во Будимпешта, управувана од Гергели Харис. Толку пати ги покачуваше цените во последно време што не се сеќава какви биле во минатото.
„Порано увезувавме храна од странство поради квалитетот“, вели Харис, кој го води ресторанот на неговото семејство, кој е специјализиран за традиционални јадења со модерен пресврт. „Сега тоа е поради цената. Разликата е неверојатна“, додава тој.
Инфлацијата најверојатно достигна годишно забрзување од 21 отсто во октомври од 20,1 отсто еден месец порано, според истражувањето на 16 економисти од „Bloomberg“.
„Инфлацијата во Унгарија најверојатно ќе достигне врв од 25 отсто на годишно ниво до крајот на годината“, изјави во понеделникот за „Inforadio“ министерот за економски развој Мартон Наѓ.
Порастот ја принудува владата на премиерот Виктор Орбан да ги продолжи ценовните ограничувања што веќе важат за пет видови храна, вклучително и масло за јадење.
„Новите стоки ќе бидат оние чии цени се зголемија за најмалку 40% од година во година и ќе можат да се произведуваат во земјата“, рече Наѓ.
Владата се бори со поскапувањата делумно предизвикани на почетокот на оваа година од сопствениот пакет стимулации пред изборите. Цените беа погодени и од силната суша што ја намали жетвата во Унгарија и од даноците на вишокот профит на трговците со храна.
„Унгарија следната година ќе се соочи со комбинација од рецесија и висока инфлација“, изјави во вторникот во извештајот Рафаела Тенкони, економист во „Wood & Co“.
„Тоа би можело да ја принуди централната банка да ја задржи клучната краткорочна стапка на највисокото ниво во ЕУ од 18 отсто до средината на следната година“, додаде таа.
Некои ресторани веќе се откажаа поради зголемените цени на храната и режиските трошоци. Во „Bobo“, каде што застануваат побогатите клиенти, Харис размислува за идејата да ги замени цените на форинтите со евра за да ги направи помалку застрашувачки.
Цената на шницлата се зголеми за 76% откако тој и неговите родители го отворија ресторанот непосредно пред почетокот на пандемијата со Ковид-19. Сега чини 7.900 форинти (20 долари), иако на страницата сè уште е наведена цената како 5.900 форинти.
„Сите се обидуваме да сфатиме кога ќе се забави темпото на поскапување. Ова мора да се случи за да можеме да планираме за иднината“, вели Харис.
