Соединетите Држави ја забрзаа програмата за обновување на нуклеарните бомби складирани во базите на европските сојузници, а новите бомби Б61-12 ќе почнат да пристигнуваат во Европа овој декември, наместо следната пролет како што беше првично планирано.
Оваа информација ја откри порталот Политико, повикувајќи се на два извори запознаени со плановите и американски дипломатски меморандум во кој американски официјални лица ги информирале европските сојузници во НАТО за претстојната испорака на бомбите на состанокот зад затворени врати во Брисел овој месец.
Програмата вклучува планирано обновување на заедничкиот нуклеарен арсенал на НАТО во Европа – околу стотина бомби Б61 распоредени во шест воздушни бази во пет земји-членки на НАТО. Бомбите биле поставени во специјални бункери во базите Клајн Брогел во Белгија, Бухел во Германија, Авиано и Геди во Италија, Волкел во Холандија и Инџирлик во Турција. Информациите за тоа колку точно бомби има во базите се чуваат во најстрога тајност.
Крај на работниот век
Во моментов, во европските бази се сместени бомбите Б61-4, кои почнаа да се произведуваат во 1979 година и се при крај на работниот век. Станува збор за бомби со променлива разорна моќ, кои можат да се постават на моќност на експлозија од 0,3, 1,5, 10 или 45 килотони. Бомбите се напојуваат со гравитација, без никаков погон и можат да се носат со стратешки бомбардери Б-2А и повеќенаменски ловци и ловци-бомбардери како што се F-15E, F-16C/D и Panavia Tornado, а може да се користат и од F- 35 стелт ловци и идните стелт бомбардери Б-21. За најновите верзии, B61 Mod 12, се вели дека се значително попрецизни од нивните претходници и дека можат да погодат цел во круг од 30 метри, а дизајнерите тврдат дека би распрснале значително помалку радиоактивни честички од нивните претходници.
Политичките аналитичари во Европа беа изненадени од најавата за одложување на датумот за обновување, со оглед на тоа што целиот континент моментално е во состојба на засилена тензија поради можна ескалација на војната во Украина на нуклеарно ниво. Том Колина, аналитичар во непрофитната организација за разоружување Plowshares Fund, изјави за Политико дека верува дека пораката е насочена првенствено кон сојузниците во НАТО. „Постарите бомби Б61 се веќе таму. Русите го знаат тоа. Тие работат добро. Новите ќе бидат понови, но навистина не е толку голема разликата. Но, тоа може да биде начин да се смират сојузниците во време кога тие се чувствуваат загрозени од Русија“, рече Колина.
Портпаролот на Пентагон, бригадниот генерал Патрик Рајдер изјави дека реставрацијата на складираните нуклеарни бомби во Европа нема никаква врска со настаните во Украина и дека не станува збор за забрзување. „Модернизацијата на американските Б61 е во тек со години и плановите за замена на постарите оружја со надградени верзии на Б61-12 се дел од долго планираните напори за модернизација“, додаде генералот Рајдер.
Ветувањето на Бајден
Администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден овој месец се откажа од едно од своите предизборни ветувања во врска со нуклеарното оружје. Во 2020 година, Бајден вети дека ќе ја промени американската нуклеарна политика со тоа што јасно стави до знаење дека единствената цел на американското оружје е да ги одврати другите земји од нуклеарен напад врз САД или нивните сојузници.
Но, на состанокот на министрите за одбрана на НАТО во Брисел овој месец, американскиот државен секретар Лојд Остин ги информираше сојузниците дека новиот стратегиски документ на Вашингтон за нуклеарно држење сепак ќе содржи таканаречена пресметана нејасност, што значи дека САД нема јавно да се оградат од можните употреби на нивните оружја..и за други цели.
