Заострувањето на глобалниот пазар на течен природен гас и намалувањето на снабдувањето од страна на големите производители на нафта резултираа со „првата вистинска глобална енергетска криза“, рече во вторникот шефот на Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА), Фатих Бирол.
Зголемувањето на увозот во Европа во услови на криза во Украина, како и зголемувањето на апетитот на Кина за гориво, ќе ги заостри условите на пазарот, бидејќи следната година на пазарот ќе влезат само 20 милијарди кубни метри нов капацитет на ЛНГ, предупреди Бирол во Сингапур, пренесува CNN.
Во исто време, неодамнешната одлука на ОПЕК и неговите сојузници да го намалат производството за 2 милиони барели дневно е ризична бидејќи ИЕА предвидува раст на глобалната побарувачка на нафта од речиси 2 милиони барели дневно оваа година, додаде тој.
„Посебно е ризично кога знаеме дека неколку големи економии во светот се на работ на рецесија, ако зборуваме за глобална рецесија… Оваа одлука е многу неповолна“, рече Бирол.
Зголемените глобални цени на различните извори на енергија, вклучително и нафтата, природниот гас и јагленот, им носат дополнителни проблеми на потрошувачите кои веќе треба да се справат со инфлацијата и зголемувањето на цените на храната и услугите. Високите цени и можноста за воведување ограничувања на потрошувачката претставуваат потенцијална опасност за потрошувачите во Европа кои се подготвуваат за зимата.
Европа ќе ја преживее оваа зима, иако не без последици, ако не биде сурова, вели Бирол. „Доколку немаме екстремно долга и студена зима и дополнителни непријатни изненадувања, како што е експлозијата на Северен тек, Европа ќе ја преживее зимата со малку економски и социјални удари“, додаде тој.
Што се однесува до нафтата, потрошувачката се очекува да се зголеми за 1,7 барели дневно во 2023 година, што значи дека на светот сè уште ќе му треба нафта од Русија доколку сака да ја задоволи побарувачката, рече Бирол.
Земјите од Г7 предложија механизам кој ќе им овозможи на земјите во развој да купуваат руска нафта по пониски цени за да го ограничат рускиот профит од продажбата на нафта во време на војната во Украина.
Бирол вели дека има уште многу да се работи на овој план и дека големите земји увозници на нафта ќе мора да се согласат со него.
Претставник на американското Министерство за финансии изјави за Ројтерс минатата недела дека не е неразумно да се верува дека до 80 или 90 отсто од руската нафта ќе се продава надвор од ценовната граница доколку Москва одлучи да не го почитува. „Мислам дека е добро бидејќи на светот засега сè уште му е потребна руска нафта. 80 или 90 проценти е добро ниво што ја задоволува побарувачката“, рече Бирол.
И додека сè уште има огромно количество стратешки резерви што може да се ослободат на пазарот во случај на прекин на снабдувањето, ново ослободување во моментов не во план, додаде тој.
Енергетската безбедност го забрзува растот на обновливите извори на енергија
Енергетската криза може да означи пресвртница во прашањето за чисти извори на енергија и создавање на одржлив и безбеден енергетски систем, вели Бирол. „Енергетската безбедност е најголемата причина за забрзување на енергетската транзиција“, рече тој, бидејќи земјите ги гледаат енергетската технологија и обновливите извори на енергија како решение за актуелните проблеми.
ИЕА ја ревидираше својата прогноза за растот на капацитетот за обновлива енергија во 2022 година на 20 отсто во споредба со минатата година, додека претходно предвидуваше раст од само 8 отсто. Оваа година беа додадени речиси 400 гигавати обновлив капацитет.
Многу земји во Европа и светот го забрзуваат инсталирањето на обновливите капацитети, драстично го скратуваат процесот на добивање дозволи за да се најде замена за рускиот гас, вели Бирол.
