Европската унија следната недела ќе објави предлози за започнување заеднички набавки на гас во рок од неколку месеци и за развој на алтернативна референтна цена на гасот. Но, состанокот на земјите-членки на ЕУ во средата го остави нерешено прашањето дали пакетот треба да вклучува ограничување на цената на гасот.
27-те земји-членки на ЕУ размислуваат за нивниот следен чекор да го зауздаат растот на цените на енергијата и да ги заштитат потрошувачите од зголемувањето на сметките додека Европа влегува во зима со оскуден руски гас, криза со трошоците за живот и најавената закана од рецесија.
По состанокот на министрите за енергетика на земјите од ЕУ во Прага, европскиот комесар за енергетика Кадри Симсон рече дека Европската комисија ќе ги претстави плановите за развој на алтернативна референтна цена за гас во ЕУ и брзо ќе започне заеднички набавка на гас меѓу земјите-членки на унијата.
Сепак, Симсон додаде дека сè уште не е јасно дали има доволно поддршка меѓу земјите за ограничување на цената на гасот што се користи за производство на електрична енергија да се додаде во пакетот од 18-ти октомври. Многу земји се залагаат за таков потег.
„Ќе видиме во текот на викендот како можеме да продолжиме со воведување ограничување на гасот за производство на електрична енергија ако сме во фаза кога можеме да кажеме дека има широко мнозинство меѓу земјите-членки за оваа мерка“, истакна Симсон, додавајќи дека пакетот ќе опише како би можел да функционира „привремен механизам“ за да ги задржи цените на гасот и ризиците што произлегуваат од нив.
Чешкиот министер за индустрија Јозеф Сикела рече дека министрите се договориле да започнат заеднички набавки на гас до следното лето и дека Чешката Република, која претседава со ЕУ, ќе свика итен состанок на министрите во ноември за да ги одобри претстојните предлози.
„Силно верувам дека денешниот состанок помага да се испеглаат различните мислења меѓу земјите-членки“, рече Сикела.
Во време кога цените на гасот се речиси 90% повисоки од пред една година, повеќето земји-членки на ЕУ велат дека сакаат ограничување на цената, но не можеа да се договорат за тоа што би било – ограничување на цената за секој гас, гас од цевки или само гасот што се користи за производство на електрична енергија.
Шпанија и Португалија воведоа ограничување на цената на гасот што се користи за производство на електрична енергија во јуни, помагајќи да се намалат локалните цени на електричната енергија. Расте поддршката меѓу другите земји-членки на ЕУ за ограничување на цените на гасот ширум ЕУ, иако некои предупредуваат дека тоа би можело да ја зголеми побарувачката за гас во блокот бидејќи употребата на гас од Шпанија се зголеми откако беше воведена мерката.
Исходот од состанокот е во согласност со многу од мерките содржани во предлогот на Германија и Холандија, кои предупредуваат дека широките плафони на цената на гасот може да го отежнат привлекувањето на испораки од Европа.
Германските и холандските предлози, видени од „Reuters“, поддржуваат алтернативна референтна цена на гасот, заеднички набавки на гас и преговори за пониска цена со неруски добавувачи, како и построги цели за заштеда на гас во оваа зима.
Норвешкиот министер за енергија Терје Асланд, кој се приклучи на состанокот во средата заедно со министрите од другите европски земји кои не се членки на ЕУ, рече дека неговата земја „не препорачува“ ограничување на цената на гасот.
Земјите-членки на ЕУ веќе воведоа вонредни даноци за вишокот профит на енергетските компании, обврски за полнење на капацитетите за складирање гас и ограничување на побарувачката на електрична енергија за да се справат со зголемените цени на енергијата.
Но, притисокот да се договорат повеќе мерки на ниво на ЕУ се зголемува откако Германија рече дека ќе искористи до 200 милијарди евра за да ги заштити своите потрошувачи и компании од високите цени на енергијата, што предизвика критики од некои земји поради нерамномерната распределба на националната поддршка.
