На почетокот на војната во Украина, сајбер-просторот беше преплавен со апели да се соберат средства за помош на бегалците и другите во земјата да се борат против руските напаѓачи. Донациите започнаа, вклучително и во криптовалути. Со текот на времето, овие повици се разредија, а сега се чини дека трендот ќе се смени.
Според истражувањето на „TRM Labs“, компанија за вреднување на дигитални средства и управување со ризик, проруските групи активно собираат средства во светот на крипто за да ги поддржат паравоените групи и операции кои работат во Украина, како и да ги заобиколат санкциите наметнати од Западот кон Русија, пишува „CNBC“.
Студијата тврди дека од почетокот на војната до крајот на септември, овие групи успеале да соберат околу 400.000 долари во форма на криптовалути. Групите за кои станува збор користат шифрирани комуникации преку „Телеграм“ за да им овозможат на оние кои сакаат да испратат средства што се користат за финансирање на паравоени структури кои работат на територијата на Украина, како и за нивна обука и образование во близина на границите на земјата.
„TRM Labs“ идентификуваше една од овие групи како „Task Force Rusich“. Таа веќе е санкционирана од американското Министерство за финансии и е опишана како „неонацистичка паравоена група која се бори во Украина заедно со руската армија“. На својот канал на „Телеграм“, оваа група ја зголемува криптовалутата за да купи разни производи за борбена употреба, вклучително и опрема за термичка слика и средства за комуникација, соопштија од „TRM Labs“.
Друга група создадена во 2014-та година за поддршка на руските операции во Украина се нарекува „Новоруски координативен центар“. Според „TRM Labs“, тој собрал најмалку 21.000 долари во криптовалути, главно биткоин, за да купи борбени дронови.
Бидејќи Русија беше погодена од западните финансиски санкции поради нејзината инвазија на Украина, се појави загриженост дека Москва би можела да го искористи крипто светот за да собере средства за своите операции. Според експертите, нема доволно средства во криптосистемот за оваа намена.
Сепак, Кремљ има амбиција да го реши овој проблем. Руското Министерство за финансии планира да им дозволи на сите економски сектори во земјата да прифаќаат биткоини и која било друга криптовалута за нивните меѓународни трговски операции, пренесе ТАСС. Така, од една страна би се собирале средства, а од друга страна би биле заобиколени западните санкции.
Според зборовите на Иван Чебесков, директор на одделот за финансиска политика во Министерството, „ќе се дозволат меѓународни плаќања со криптовалути за сите бизниси без ограничувања“.
Но, иако министерството има намера да понуди пристап до криптовалутите без ограничувања, Руската централна банка е во малку поинаква позиција.
„Централната банка го поддржува создавањето на полноправна инфраструктура за циркулација на дигитални валути во Русија“, посочува Чебесков.
Со други зборови, додека Министерството е за пристап на локално ниво за регулирање на дигиталните средства, централната банка се залага за поширок сет на регулаторни дејства. Според Чебесков, планот на министерството има за цел пред сѐ да ги заштити интересите на граѓаните, но во исто време да контролира „кога дигиталните валути се користат легално, а кога не“.
Минатиот месец, централната банка и Министерството за финансии се собраа на нацрт-закон за создавање регулаторна рамка за прифаќање на дигитални средства во плаќањата. Договорот беше постигнат откако пред извесно време претседателот Владимир Путин изрази загриженост дека земјата може да ги пропушти можностите што ги дава системот за криптовалути.
Централната банка планира да започне со тестирање на дигитална рубља од април 2023-та година. А во 2024-та година би требало да стане возможна размена на дигитални рубљи за странска валута и отворање дигитални паричници за неруски граѓани.
Паравоените групи засега се далеку од овие проблеми. Тие преместуваат пари во мали количини, доволни за да задоволат некои од нивните потреби. Според Ари Редборд од „TRM Labs“, за таа цел тие користат размена на криптовалути, кои често не се во согласност со прописите за спречување на перење пари и други слични прописи и преку нив стекнуваат вистински пари.
„TRM Labs“ користеше комбинација од јавно достапни адреси и вкрстено проверуваше други сајтови и онлајн активности за да ги идентификува групите поврзани со Русија. Сепак, компанијата не вработува за да каже со сигурност дека тие се директно поврзани со руската влада или на еден или друг начин поддржани од Кремљ.
Во обид да го затвори овој шпиц, ЕУ се подготвува дополнително да ги заостри регулативите за размена на криптовалути во кои се вклучени Руси, известува „CoinDesk“. Според предлогот, ќе се укине претходната можност за инвестирање до 10.000 евра, воведена во април. А тоа значи дека Русите повеќе нема да можат да држат ниту денар во европските крипто-паричници.
Многу е веројатно дека ќе се откријат и начини за надминување на оваа забрана, но едно е сигурно – војната во Украина сѐ повеќе се населува во светот на криптовалутите и допрва треба да се загрее со полна сила.
