Светската трговија се прилагодува криза по криза, а тргувањето денес во никој случај не е лесно, пишува во анализа на „ING Think“. Но, сè уште е рано да се зборува за крајот на глобализацијата, иако е јасно видлива промената на начинот на кој се врши трговијата денес.
Еден од првите фактори што ја разниша индустријата беше Доналд Трамп. Американскиот претседател (2017-2021) наметна тарифи на најголемиот трговски проток во светот – меѓу САД и Кина, а потоа пандемијата на коронавирусот го направи остатокот, нарушувајќи ги важните синџири на снабдување. Денес, војната во Украина е следниот предизвик за индустријата.
Сè уште е рано да се процени како трговијата ќе се прилагоди на воениот конфликт во Украина, додаваат аналитичарите. Според нив, тоа ќе доведе до трајни промени во трговските текови од Русија кон Запад, а Москва ќе бара алтернатива во Азија, Африка и Јужна Америка.
Досегашните податоци покажуваат дека трговијата се прилагодува на секоја криза. Односите меѓу САД и Кина се влошија, но двете земји најдоа нови партнери и пазари за своите стоки во Азија. И во услови на пандемија и ограничувања поради коронавирусот, извозот се вршеше, дури и ако беа блокирани Азија, Европа и САД. Позитивно во овој случај беше тоа што економиите не беа затворени во исто време, што сепак дозволи некои врски.
Пандемијата донесе и друга промена – видот на потрошената стока. Во годините на блокади, луѓето бараа покуќнина, електроника и средства за лична заштита и хигиена. А трговијата и овојпат успеа да се промени за да одговори на потребите.
Сепак, затворените пристаништа и немањето контејнери имаа влијание врз трговските текови, кои ги забавија и ги поскапеа испораките. Ова го покрена прашањето дали глобализираните синџири на снабдување претставуваат премногу ризици и се зборуваше за враќање на производството дома. Но, и покрај сите потреси, податоците не покажуваат дека нашироко дискутираниот феномен на обновување е факт. Наместо тоа, има повеќе докази за диверзификација на понудата, напиша „ING“. На овој начин, трговците можат да бидат сигурни дека синџирите на снабдување ќе бидат зачувани, бидејќи досега не се случило сите поголеми пазари да бидат затворени во исто време.
Навистина, во САД, цената на новите производствени капацитети се зголемува во последниве години. Главно се работи за клучни производи – на пример, чипови, или некои суровини, а не за масовно „отстранување“ на домашната индустрија.
Генерално, преместувањето на бизнисот многу зависи од условите што ги добиваат компаниите на новата локација – намалување на даноците и друга поддршка од државата. И тоа речиси целосно зависи од обучена работна сила. Токму недостигот на работна сила отсекогаш била една од сериозните пречки за движењето на индустријата.
И не треба да ги заборавиме потрошувачите, со тоа што стоките стануваат поскапи и платите заостануваат зад инфлацијата, ништо не може да ги убеди луѓето дека е подобро да се оди на локално ниво ако стоките од странство се поевтини. Ова брзо ќе доведе до обратен процес и враќање на индустријата на места со пониски трошоци за производство.
Внимателната анализа на ресорирањето, исто така, покажува дека не се работи толку за враќање на производството дома, туку за негово преместување во „пријателски“ земји. Политичкиот или јавниот притисок може да ги принуди компаниите да ги преселат своите операции, и покрај повисоките трошоци, доколку не сакаат да ја изгубат својата конкурентност. Веќе гледаме нешто слично во Русија – многу западни компании се повлекуваат од пазарот под притисок на потрошувачите и заканите со санкции.
И инвестициите во инфраструктурата не зборуваат за деглобализација, напротив, земјите од Г-7 се пред вложување од 600 милијарди долари како одговор на кинескиот проект „Еден појас, еден пат“ или т.н. „Новиот пат на свилата“. Овие средби ќе бидат инвестирани во развој на инфраструктурни проекти во земјите во развој наспроти зајакнувањето на трговските односи со овие земји.
Високите трошоци за транспорт на стоката се само привремен феномен, пишуваат и авторите на анализата. Според нивните податоци расте производството на контејнери, се зголемува капацитетот на пристаништето итн. Во исто време, сепак, трговските политики на земјите стануваат се поодбранбени, санкциите и царините ќе станат почесто користени мерки. Ова веќе може да биде фактор што ќе го зголеми „домашното“ производство, а на долг рок и ограничената меѓународна трговија.
