Има три работи кои би можеле да доминираат во вестите во наредните месеци: енергетската криза во Европа, падот на вредноста на различни видови средства и низата банкротства во земјите во развој и натамошниот колапс на берзата. Инфлацијата ќе остане важна тема, но во моментов е многу тешко да се предвиди насоката и силата на нејзиниот тренд.
Оние членки на Европската унија, кои се попознати по подобро планирање и подготовка, веќе ја препознаа енергетската криза како актуелен национален проблем број еден.
Откако Русија драстично го намали снабдувањето со енергија минатиот месец, во Германија се појави ситуација слична на онаа предизвикана од шокот на цената на нафтата во 1973-та година, но сега прашањето е покомплексно. Германците ја рационализираат топлата вода, заштедуваат на загревање на надворешните базени, го намалуваат бројот на јавно осветлување, министрите препорачуваат пократко туширање. Во Диполдисвалде, во близина на чешката граница, граѓаните можат да користат топла вода за туширање од 4 до 8 наутро и од 11 до 1 навечер. „Vonovia“ – најголемата компанија за изнајмување станови и куќи во Германија, најавува дека ќе го ограничи греењето ноќе на 17 степени Целзиусови.
Претседателот на Здружението на германските градови ги повикува градските администрации да го исклучат јавното осветлување во текот на ноќта, како и да ги исклучат семафорите, да ја стопираат топлата вода во јавните згради, музеите и спортските центри, да престанат да ги осветлуваат историските објекти и туристичките атракции, да го зголемат температурата на клима уредите итн.
Во областа Лан-Дил веќе нема топла вода во училиштата и 60 гимназии. Дизелдорф целосно го затвори базенскиот комплекс „Munster-Therme“. Подобра е ситуацијата во Берлин, каде што „штотуку“ ги исклучија термостатите во базените. Граѓаните масовно купуваат печки на дрва или ги реновираат старите. Експлодираше продажбата на огревно дрво, пелети и јаглен. Канистрите за гориво се многу барани.
Во Германија се проценува дека трошоците за енергија за домаќинствата со четири члена се зголемени за 200 отсто на 3.800 евра годишно. Сепак, најдраматичниот трошок ќе дојде од рационализацијата на индустриската потрошувачка и последователно намалување на индустриското производство. Германија е добро организирана земја со големи енергетски потреби, што е најдобар пример каде може да има енергетски дефицит дури и за членките на ЕУ со огромни финансиски резерви.
Со оглед на тоа што најголемите деловни медиуми се фокусираат најмногу на економските и финансиските проблеми на западните демократии, драмата што се развива на т.н. пазарите во развој. Либан и Шри Ланка веќе не ги исполнија своите обврски кон националните сопственици на обврзници.
Неодамна и Русија вештачки банкротираше. Прашањето е колку долго може да трае финансирањето на војната, дури и со помош на Западот за украинската страна.
Се проценува дека околу четвртина илјада милијарди долгови на земјите во развој се високоризични, а постои голема веројатност голем број земји да банкротираат поради зголемените трошоци за рефинансирање на долгот. Според „Bloomberg Economics“, шансите за неплаќање се високи во Египет, Тунис, Пакистан, Гана, Ел Салвадор…
Вкупно 19 земји, дом на повеќе од 900 милиони луѓе, се во одредена состојба на финансиски стрес што ќе резултира со банкрот или неисполнување на обврските кон меѓународните инвеститори, а повеќето речиси сигурно ќе ја загубат способноста да ги платат своите долгови.
Севкупно, една петтина (околу 17 проценти) од целиот долг на пазарите во развој од 1,4 трилиони долари е изложен на ризик. Финансиската криза на пазарите во развој негативно ќе се одрази на финансиските перформанси на западните земји.
Неисполнувањето на обврските на многу земји во развој ќе ја продлабочи и онака тешката економска и социјална состојба на нивните домаќинства и бизниси.
Околу една четвртина од обврзниците на новите пазари, кои вообичаено носат приноси од повеќе од 10 отсто, сега се соочуваат со банкрот, а вкупната вредност на агрегатниот суверен индекс на „Bloomberg USD“ потона за 20 отсто од почетокот на годината, повеќе од целата загуба во кризната 2008-ма година. Логично е да се очекува продолжување на падот на вредностите на западните берзи, иако проценките се различни. Додека Волстрит оптимистички сè уште колективно очекува раст на заработката во „S&P“ од 10 проценти, извештајот на „Belkin“, на пример, предвидува колапс од -48 проценти, како во 2009-та година.
