Поради војната во Украина и високите цени, потрошувачката на природен гас во Европа оваа година ќе се намали за 6 отсто, според Меѓународната агенција за енергетика (ИЕА) во ажурираната прогноза за 2022-ра година.
На глобално ниво, исто така, ќе има пад, иако занемарлив, за околу 50 милијарди кубни метри. Во јануари агенцијата прогнозираше раст на глобалната побарувачка за околу 1% во однос на нивото од 2021-ва година.
Сепак, ИЕА забележува дека гасниот сектор во моментов е потресен од сериозна нестабилност и до крајот на годината може да се очекува дополнително намалување на побарувачката, особено за пазарите во развој, кои не можат да си дозволат да плаќаат високи цени.
Поради воената акција на Русија, Европа се обидува да ја намали својата енергетска зависност и почнува да активира повеќе зелени проекти, кои се повеќе ќе ги заменат термоцентралите во производството на електрична енергија. Скапиот гас ќе продолжи да го прави производството на јаглен попрофитабилно.
За време на оваа грејна сезона (1-ви октомври 2021-ва – 31-ви март 2022-ра), извозот на гас од Русија во Европа се намали за 25%, или над 20 милијарди кубни метри, при што транзитот низ Украина се намалува за 40% на годишно ниво. Во исто време, извозот во Кина се зголеми за импресивни 75%, но реално нешто помалку од 2,5 милијарди кубни метри беа транспортирани преку „Силата на Сибир“ во земјата.
Производството на гас во Азербејџан се зголемува за 28%, или 3,4 милијарди кубни метри, при што речиси сите одат во Европа. Производството на гас во Украина се намали за 0,5% во текот на грејната сезона, најмногу поради војната што започна кон крајот на февруари. Поради војната, националните гасоводи беа прекинати и повеќе од 300.000 домаќинства останаа без струја и парно, а индустриската потрошувачка се намали за 80%, според проценките на ИЕА.
Европа доби рекордни 75 милијарди кубни метри течен природен гас во октомври-март, што е зголемување од 55% на годишна основа. Така, европските земји се способни да го компензираат недостатокот на гасоводни испораки од Русија. Соединетите Американски Држави стануваат главен снабдувач на течен природен гас на континентот, со 40% од вкупниот увоз за време на грејната сезона.
Поради побарувачката за алтернатива на рускиот гас, се очекува оваа година Европа да увезе рекордни количества течен гас, со раст од околу 25%.
Скапиот гас предизвикува поскапување на храната, енергијата и индустриските цени. Ова ја поттикнува инфлацијата и го намалува расположливиот приход на домаќинствата, инвестициите и деловната доверба, како и зголемување на тешкотиите во пристапот до финансии. Скапиот гас доведе до удвојување на цените на ѓубривата, а два од главните извозници, Русија и Кина, го ограничија извозот на ѓубрива до крајот на 2021-ва година за да можат да ја гарантираат сопствената потрошувачка.
Скапите ѓубрива или недостатокот од нив се предизвик за земјоделството и придонесуваат за поскапување на храната, велат од ИЕА.
Во 2021-ва година, побарувачката за природен гас закрепна и забележа силен раст и покрај проблемите на крајот на годината. Првите анализи покажуваат годишен раст од 4,5%, што е трет најголем резултат во новиот век. Најзначајни растови се забележани во 2010-та година (7,5%) и 2018-та година (5,2%).
Зголемената потрошувачка се должи на комбинација на фактори, вклучувајќи го економското закрепнување и студената пролет. На крајот на годината, сепак, овој раст забави поради високите цени на суровините, како и благото намалување на економската активност.
Во Европа, потрошувачката на гас ќе се зголеми за 6%, или 32 милијарди кубни метри, во 2021-ва година, но испораките остануваат без значително зголемување, што доведе до ниски нивоа на резерви во складиштата за гас на почетокот на грејната сезона. Генерално, понудата на руски гас преку гасовод во 2021-ва година ќе се зголеми за околу 4%, а најголемиот дел од овој раст се должи на Турција. Во четвртиот квартал од годината, сепак, испораките за Европа од Русија паднаа за 25%.
Податоците на ИЕА за 2021-ва година, исто така, покажуваат дека трговијата со течен гас во 2021-ва година се зголемува за 6%, што е под просечното ниво од 7% за периодот 2015-2020 година, но е многу посериозно од порастот од 1%, забележан во 2020-та година.
Главни пазарни учесници се САД, кои имаат главна заслуга за растот на секторот, Австралија, Катар и Русија. Четирите земји имаат околу 2/3 од глобалниот извоз на течен природен гас. Соединетите Американски Држави објавија значително зголемување на извозот минатата година од 50%, при што нивните терминали работат со полн капацитет во втората половина од годината.
