Повеќе од 85% од светските централни банки работат на своите дигитални валути (CBDC), според Банката за меѓународни порамнувања.
Кинеската народна банка (PBOC) веќе го воведе дигиталниот јуан и Европската централна банка сака да го претстави дигиталното евро до 2025-та година. Претседателот на Федералните резерви Џером Пауел неодамна изјави дека Федералните резерви на САД ова лето ќе се фокусираат на истражување на дигиталните валути. Англиската централна банка исто така го разгледува прашањето, пишува Алберто Гало за „Bloomberg“.
„CBDC“ има потенцијал да ја револуционизира монетарната политика. Наместо да биде алтернатива на националните монетарни системи, таканаречените „GovCoins“ ќе ја рефлектираат фиат-валутата на секоја земја, користејќи блокчејн технологија за зајакнување на надзорот на централната банка.
Архитектурата на „CBDC“ ќе одреди колку информации ќе имаат централните банки за индивидуалните трансакции. Во теорија, дигиталниот долар користејќи блокчејн може да обезбеди идентитет на секој купувач и продавач во трансакција со обезбедување на ФЕД со податоци во реално време за индивидуални „портфолија“. Ова може да им даде на Федералните резерви можност да одржуваат различни каматни стапки за различни економски сектори или региони, наместо да се потпираат на комерцијалните банки за да ја спроведат политиката. „PBOC“, кој поставува политика по сектори и покраини, веќе го прави тоа преку својот дигитален јуан.
Друг нуспроизвод на „CBDC“ е што тие ќе доведат до помалку банкноти во оптек, така што ефективната пониска граница на каматната стапка може да исчезне. Во сегашниот монетарен систем, постои физичка минимална каматна стапка која ја покажува стапката со која станува поевтино за финансиските институции да чуваат банкноти наместо да ги депонираат во централната банка. Во 2016-та година се шпекулираше дека германскиот кредитор „Commerzbank“ ја истражува можноста за зачувување милијарди во своите сводови за да се избегнат негативните каматни стапки на ЕЦБ. Оваа физичка граница е веројатно околу минус 1%. Но, ако „CBDC“ целосно ги замени банкнотите, тогаш централните банки можат да ги постават каматните стапки на многу пониски нивоа, како што се минус 2% или минус 3%, ефективно наметнувајќи данок на штедачите.
Една од причините што централните банкари сакаат да додадат нови инструменти на располагање е што итните мерки што се користат по финансиската криза – како квантитативно олеснување и негативни каматни стапки – не успеаја да ги поништат дезинфлаторните притисоци. Во исто време, ваквите политики имаат корист за сопствениците на финансиски средства и ја зголемуваат нееднаквоста во богатството, како што неодамна забележа претседателот на филијалата на ФЕД во Далас, Роберт Каплан.
После две децении монетарна политика заснована врз финансиски средства, многу е потребно денешно преминување кон инвестирање во реалната економија. И Соединетите држави и Европската унија се обидуваат да развијат историски планови за инфраструктура, обидувајќи се да го поттикнат економското закрепнување со избегнување на стагнација и елиминирање на нееднаквостите. Со закрепнување на растот и инфлацијата, централните банки ќе ги нормализираат каматните стапки. Процесот може да тргне наопаку од три причини.
Прво, справувањето со постојаната стагнација за само неколку месеци нема да биде лесно по децениските политики насочени кон краткорочен раст, наместо растот на продуктивноста.
Второ, квантитативното олеснување ги остави компаниите и владите со високи товарни долгови и пазарите со превисоки проценки. Компаниите сега се потпираат на владината поддршка повеќе од кога било, како што неодамна ЕЦБ истакна во публикацијата за зомби-компании. Тековните модели на тргување покажуваат дека пазарите се ранливи на промени во каматните стапки. Ова значи дека нормализацијата на монетарната политика може да не се повтори, како што се случи во експериментите во 2013-та и 2018-та година.
Трето, кога ќе дојде време да се намали фискалниот стимул, на владите може да им биде тешко да го спроведат. Како што рече познатиот економист Милтон Фридман, нема ништо потрајно од привремена владина програма. Доколку владите не успеат да го обноват целосното вработување и да ја намалат нееднаквоста, тогаш веројатноста за нови монетарни експерименти ќе се зголеми.
Во овој контекст, „GovCoins“ ќе биде динамит во арсеналот на централните банкари. Тие ќе овозможат забрзување на електронските трансакции и подобро ќе го следат протокот на пари во економијата. Тие исто така можат поефикасно да применуваат стимулации, насочени кон поединци и деловни субјекти во реална потреба. Но, тие би можеле дополнително да ги намалат државните трошоци за позајмување под инфлацијата – оставајќи дигитални пари со ниски примања за штедачите да ги „изгорат“ нивните виртуелни џебови. Ова е големиот проблем, како што неодамна истакна поранешниот член на Управниот совет на ЕЦБ, Беноа Корет.
