Научниците сè повеќе откриваат дека не е клучен само вирусот, туку и лицето кое ве заразува.
Човештвото знае со векови, дека некои супстанции во мали количини можат да бидат лек, а во поголеми отров. Дури и водата може да биде отровна ако се консумира во прекумерни количини.
Но, токму овој факт, доколку дозата утврди колку е смртоносно нешто или не, може да се примени и кај коронавирусот. Имено, во научните кругови веќе долго време се дебатира дека дозата на вирусот на кој е изложено едно лице е всушност клучна за тоа дали некое лице воопшто се инфицира, дали има лесни симптоми или тешка форма на вирусот COVID-19.
Како што објасни професорот по биологија на Универзитетот во Масачусетс, Ерин Бромаж, за Си-Ен-Ен, идејата дека е потребна одредена количина патоген за да се зарази телото, се покажа како точна за некои други вируси како грип или варичела.
Ако изложите животно на мала доза на вирус, тоа ќе може да одолее на инфекцијата без да ја развие болеста. Но, ако го изложите на поголема количина, организмот ќе се зарази и животните ќе се разболат. Дозата, во тој случај, станува многу важна, истакнува Бромаж.
Логиката е многу едноставна – не ви треба специфична честичка на вирусот за да заразите клетка, ако имате голем број на вирусни честички, ќе може да се пробие до клетката и да започне инфекцијата.
Но, Бромаж предупредува дека клучот не е само количината на вирус на која е изложено едно лице еднократно, туку збирот на количината на која е изложено со текот на времето.
Не е важно само колку долго, туку и вкупното времетраење на изложеноста
Ова би можело да објасни зошто медицинскиот персонал е под напад. Медицинскиот персонал е изложен на високи дози или затоа што се наоѓаат во средина каде што се постојано се изложени на вирусот, така што дозата постојано се зголемува?, прашува Бромаж.
Затоа, епидемиолозите, кога проценуваат колку потенцијално е заразен некој, го земаат предвид и времето поминато во близок контакт со заразено лице, односно во ризична ситуација. Во моментов, „златниот стандард“ е до 15 минути, но тоа може да значи и неколку пократки средби, со вкупно времетраење од 15 минути.
Сепак, научниците сè повеќе откриваат дека клучен не е само вирусот, туку и лицето што го заразува.
Секој човек има различен праг на толеранција. Некој кој има проблеми со имунитетот или е под стрес, потребно му е помалку вируси за да се зарази, во споредба со некој што е со добро здравје, предупредува Бромаж.
Кога сето ова ќе се додаде, шансите некој да се зарази зависат од психологијата на потенцијалниот пациент, но и од неговото однесување и навики (како што се пушење, здрава исхрана, физичка активност и сон).
Но, проблемот е пронаоѓање на точното сценарио што доведува до инфекција.
Едноставно, не можеме да ја проучиме точната доза на вирусот што некого ќе го разболи, бидејќи тоа е целосно неетички, предупредува инфектологот и професор по медицина на Универзитетот во Калифорнија, д-р. Моника Ганди. Имено, ова би значело изложување на луѓето на зголемено ниво на вирус за да дознаат како и кога се појавува инфекцијата.
Мислам дека нема да ја добиеме таа количина. Можеме да се обидеме со животни и да добиеме одредени податоци, но кај луѓето – за жал, нема, вели др. Ганди.
Магична комбинација
Значи, засега, научниците можат да претпостават само колку време е потребно за некој да биде изложен на вирусот за да се зарази. Но, луѓето можат да ја намалат таа изложеност доколку носат заштитни маски. Докажано е дека тие ја намалуваат дозата на вирусот што продира во една личност, но исто така и на заразеното лице кое шири зараза околу нив.
Поточно, ако ја намалиме дозата на вирусни честички во нашата близина, ќе ја намалиме и можноста самите да се разболиме или некој во наша близина да се разболи. Покрај тоа, научниците веруваат дека изложеноста на мала доза на вирусот може да предизвика реакција на имунитетот без развој на болеста. Слично како што прави вакцината, и тоа може да се покаже клучно за да се стави крај на пандемијата.
Воедно д-р. Ганди и др. Орџ Радерфорд од Одделот за епидемиологија, Универзитет во Калифорнија, се автори на интересен труд објавен во New England Journal of Medicine. Во нивната работа, тие истакнаа, дека носејќи маска, лицето кое е изложено на вирусот ќе добие помала доза на вирусни честички, со што ќе се избегне развој на болеста, но сепак се стимулира имунитетниот систем да реагира.
Ова може да објасни зошто поединци никогаш не се разболеле, а сепак развиле антитела поврзани со инфекција со коронавирус.
Главен проблем е тоа што луѓето не можат да ја знаат количината на вирусни честички на кои се изложени, ниту колку вирусни честички им се потребни за да развијат антитела, за тие да не добиваат COVID-19. Затоа, д-р. Ганди и нејзиниот тим го повторуваат она што веќе треба да биде „нормално“ за сите нас – одржувајте социјална дистанца, често мијте ги рацете и носете заштитна маска.
