Во позадина на помрачното расположение поради вториот бран на пандемијата, некои европски ентузијасти се прашуваат дали оваа криза на крајот ќе доведе до „фискална унија“ на земјите, нешто како САД, пишува Фердинандо Џулијано за „Bloomberg“.
Големиот успех оваа недела на издадените први социјални обврзници на ЕУ за помош во борбата против пандемиската рецесија покажува дека инвеститорите сакаат да позајмуваат пари на унијата како целина, наместо на одделни земји-членки.
Во исто време, гувернерот на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард, го охрабри блокот да размисли за претворање на заеднички должнички инструменти создадени за време на пандемијата во трајни инструменти. Ова ќе ја поттикне ЕУ чекор понапред да стане федерација на земји, бидејќи Европската комисија, која издава обврзници, ќе има поголем буџет за пренамена на ресурсите на земјите во кои има потреба.
Европа, а особено еврозоната, ќе има голема корист од системот на прекугранични фискални трансфери доколку воспостават соодветни проверки од Брисел за националните буџети за да се запре несовесното трошење. Монетарната унија има централна банка и монетарна политика што не може лесно да ги задоволи потребите на одделна земја која се соочува со длабоки или изолирани превирања.
Но, и покрај ентузијазмот на инвеститорите и Лагард, пречките за фискалната унија остануваат првенствено политички. Тие нема да исчезнат и покрај пробивот во преговорите за заеднички фондови за пандемијата.
Оваа недела на аукција на обврзници за финансирање програма на пазарот на трудот на ЕУ привлекоа нарачки во вредност од 233 милијарди евра (275 милијарди долари), далеку над вредноста на емисијата од 17 милијарди евра. Ова докажува дека ЕУ може да биде главен играч во глобалната наплата на долгови.
Но, недостатокот на апетит на пазарите никогаш не бил вистинска пречка за продлабочување на европскиот проект. Инвеститорите побрзаа да позајмат пари на Европскиот механизам за стабилност, фондот за спас на еврозоната, од неговото основање за време на последната криза на суверениот долг во минатата деценија.
Социјалните обврзници на ЕУ нудат рејтинг од три пати поголем од А, што станува сè поретко во светот на високи државни долгови. Иако 10-годишните издадени обврзници на унијата имаат негативен принос, тој е помалку негативен и затоа е попривлечен од другите државни хартии од вредност со рангирање на ААА, како што се германските обврзници.
За жал, политичките пречки за поблиска унија сè уште изгледаат значајни, бидејќи некои земји со посилни финансии стравуваат дека треба да ги поддржуваат соседите со бесконечни проблеми.
И покрај нејзиниот успех во однос на нарачките, аукцијата оваа недела ја зголеми загриженоста – социјалните обврзници на ЕУ да имаат повисок принос отколку споредливите хартии од вредност од Германија, Холандија и Финска и пониски приноси од оние на Шпанија, Италија или Грција.
Во време кога профитабилноста се намалува насекаде, овие разлики се минимални. Сепак, тие покажуваат дека учеството во вакви „еврообврзници“ е подобро за покревките земји (тие плаќаат помалку од сопствените обврзници) и релативно скапо за оние со посилни „рамења“.
ЕУ успеа да ги надмине овие тешкотии во текот на летото кога постигна историски договор за својот заеднички фонд од 750 милијарди евра, што ќе им помогне на диспропорционалните земји како што се Италија и Шпанија.
Исклучително е важно овој инструмент да понуди грантови, главно обезбедувајќи пари на примателите, како и заеми, кршејќи го табуто во еврозоната. Но, преговорите за фондот се во тек и тешки. Европската унија сака построгите механизми за одбивање да обезбедат средства за земјите што ги кршат демократските принципи, како што се Унгарија и Полска. Холандија, која долго време се спротивставуваше на грантовите, исто така, сака да има потешки услови за грантовите.
Затоа, земјите-членки на ЕУ веројатно нема да добијат каква било помош до средината на 2021-ва година. Досега, одделните влади немаат потешкотии да се финансираат на пазарот со многу ниски каматни стапки. Вознемирувачки е што алатката дизајнирана за справување со вонредна состојба ќе биде одложена заради политичките расправии. Старите навики тешко умираат во Европа, а ентузијастичките инвеститори нема да го променат тоа.
