Европската централна банка се подготвува за нов претседател во позадина на нерешените економски и политички предизвици кои надвиснува над осумгодишното владеење на Марио Драги.
Економијата повторно забавува, а националистите во блокот ги оспоруваат принципите на европската интеграција. Затоа во трката се појавува дополнителен слој несигурност додека ЕЦБ се обидува да се повлече од стимулациите наметнати за време на кризата, кои ги одржуваат каматните стапки на рекордно ниско ниво.
Еден од ризиците е следното одлагање да „удрите“ пред централните банкари да имаат шанса да ја затегнат значително монетарната политика, коментира „Bloomberg“.
Ова ќе го остави новиот претседател со малку „муниција“ во поддршка на економијата и со поттикнувачите во Рим, Париз и дури Берлин, кои ја обвинуваат централната банка дека ќе ги наместат работите против поддржувачите.
„Треба да очекуваме потешки дебати од популисти од двете страни“, вели Холгер Шмединг, главен економист на „Berenberg Bank“ во Лондон. „Овие дискусии ќе добијат импулс и ќе станат поостри во наредните месеци, додека економијата се очекува да се олади“.
Веројатно ќе има поширок процес на договарање за други клучни мислења. Изборот на следниот шеф на ЕЦБ е дел од голема промена, при што ќе има нов шеф на Европскиот совет, претседавач на средбите на ЕУ, нов претседател на Европскиот парламент, како и новата Европска комисија и нов нејзин претседател.
Поддршка, но кому?
Пред да се одлучи кој ќе го замени Драги, веројатно во текот на летото, европските лидери ќе треба да го предводат блокот на парламентарните избори во мај.
Ова може да ги зајакне тврдокорните политичари во Германија, кои одамна сакаат се затегне политиката и се противат на пакетот мерки кои Драги ги користеше за да управува со еврото за време на должничката криза.
Или, тоа би можело да го зголеми влијанието на италијанецот Матео Салдини и неговата сојузничка француската националистка Марин Ле Пен. Тие се спротивставија на ограничувањата на валутната унија и дури го покренаа прашањето дали нивните земји треба да останат во еврозоната.
Национални интереси
Националните влади сепак се клучни, бидејќи тие го посочуваат претседателот на ЕЦБ и сите лидери на клучни земји членки на еврозоната кои се чувствителни кон идејата да поддржат популист. Тие ќе се консултираат со Европскиот парламент и со Управниот одбор на ЕЦБ, но на крајот министрите за финансии ќе испратат препорака и националните лидери ќе го имаат последниот збор.
Уште на 21-ви јануари министрите за финансии во еврозоната се очекува да побараат номинации за местото на Питер Прат. Ова назначување од критично значење, бидејќи Прат, како главен економист, го следи економското предвидување и пишува предлози за монетарната политика.
Неговиот осумгодишен мандат завршува во мај непосредно по изборите за Европскиот парламент и пред политичкиот самит на ЕЦБ на 6-ти јуни. Гувернерот на ирската Централна банка Филип Лејн се смета за фаворит за функцијата, делумно поради академските достигнувања и делумно затоа што Ирска никогаш немала место во одборот.
Рекордни ниски каматни стапки
Што се однесува до позицијата на Драги, малку е веројатно дека министрите за финансии ќе имаат официјални дебати за ова прашање пред нивниот состанок на 13-ти јуни. Преговарањето за номинацијата може да им овозможи на државните лидери да го одобрат на нивниот состанок една недела подоцна.
Бројот на должносите, кои се одигруваат, може да го одложи изборот на наследникот на Драги по јуни, што сепак ќе ги изнервира инвеститорите кои се обидуваат да дознаат кога ЕЦБ ќе започне да ги крева каматите. За сега, централната банка ветува дека ќе ги задржи каматните стапки на тековните ниво „барем до крајот на летото 2019-та година“.
Цените на пазарите во моментов укажуваат дека доцнењето на економијата нема да му дозволи на Драги да ги зголеми каматните стапки, пред да си замине, што ги прави политичките позиции на наследникот уште поважни.
„Натпреварот е отворен и можни се изненадувања“, вели Муџтаба Рахман, управен директор на „Eurasia Group“ во Лондон.
