Од утре 10 држави од Југоисточна Азија започнуваат амбициозен експеримент. Тие ги интегрираат економиите во обид да постигнат подобара глобална рамнотежа и просперитет за 622-та милиони жители на регионот, пишува „MarketWatch“.
Нивниот заеднички пазар, кој напредува повеќе од една деценија, има за цел да ветува регионален блок, во кој спаѓаат земји од богатиот и отворен Сингапур до развојниот Мјанмар, и да се натпреваруваат со Кина и Јапонија.
Со текот на времето земјите кои сите се членки на Асоцијацијата на земјите од Југоисточна Азија (АСЕАН), имаат намера да ги стимулираат економските врски преку дополнително намалување на тарифите и да дозволат слободно движење на работна сила, услуги и капитал во целиот регион, кој се простира на над 6200 километри меѓу Пацификот и Индискиот Океан.
Блокот, во кој спаѓаат уште Брунеи, Камбоџа, Индонезија, Лаос, Малезија, Филипини, Тајланд и Виетнам, е брзо растечки дом на растечкатс средна класа, но и на сеприсутната сиромаштија и нееднаквост во приходите. Лидерите на групата се надеваат преку нивното искуство, кој формално започна во вторникот, но за кој ќе бидат потребни години за да биде завршен, економскиот развој да биде почувствуван од повеќе луѓе во регионот, чиј комбиниран бруто домашен производ е со големина 2,6 илјади милијарди долари и се очекува да се удвои до 2030-та година.
„Ова е важен настан за нас. Постигнавме голем напредок“, коментира генералниот секретар на Економската заедница на АСЕАН, Лу Луонг Мин. Тој посочува дека пред половина век некои од земјите во регионот се уште се воделе војни.
Економската интеграција со регионот, исто така е центар на ребаланс на надворешната политика на администрацијата на американскиот претседател Барак Обама во однос на Азија, делумно за да однесува растечките воени и економски тврдења на Кина во регионот. САД ја поддржуваат да се обиде, на пример, така што и помагаат на АСЕАН да ги интегрираат трговските и царинските процедури.
На краток рок, САД ќе склучат големи зделки со АСЕАН. Наместо тоа американските власти се надеваат дека ќе стартуваат Транс-пацифик партнерство (ТПП) – трговски договор меѓу 12 земји, меѓу кои Брунеи, Малезија, Сингапур и Виетнам, и да го прошират блокот преку други земји кои изразија интерес, вклучувајќи ги Индонезија и Филипините. Пактот беше завршен во октомври, но допрва треба да биде одобрен од Конгресот најрано следната година.
И јапонската и кинеската влада исто така, изразија поддршка за обидите на АСЕАН за интеграција, откако и двете страни бараат влијание и власт меѓу своите соседи.
Целите на групата ја повторуваат ерата на Европската унија во 50-тите години на XX-тиот век – уште еден геополитички блок, чии членови страдаа со децении пред да се обединат. Исто како во Европа – целосната интеграција може да потрае со децении.
Југоисточно-азиската група не планира да има единствена валута, слична на еврото. Таа сеуште се ограничуваат прекуграничните патувања за разлика од Шенген во ЕУ. Пречките за прекугранични услуги – финансиските и транспортните, на пример – се во процес на развивање. И иако членовите на АСЕАН ги намалија увозните давачки во последните години, другите бариери како што увозни квоти и јазични барања за странските работници ќе одземат години, за да се отстранат.
Од АСЕАН се надеваат да го надградат овој напредок не само преку стимулирање на трговијата, но и преку координирање на политиките, кои ќе донесат придобивки на граѓаните, како на пример, намалување на роаминг тарифите и слободното движење на работници.
