Некогаш Хрватска важеше за совршено место ако сакаш море и сонце, а да не ти се крене косата во воздух кога ќе стигне сметката во ресторан.
Сега? Сликата полека се менува. Барем така тврдат неколку странски медиуми кои последниве месеци жестоко ја анализираат хрватската туристичка понуда.
Главната забелешка: сè е поскапо, понекогаш и двојно. Цените во рестораните, хотелите, па дури и за едноставно изнајмување апартман се искачија до таму што, како што велат некои, полесно е да се оди во Италија или во Шпанија. Таму барем, ако плаќаш многу, знаеш за што плаќаш.
Фактите се прилично јасни. Во последните години, цените во хрватскиот туристички сектор се зголемиле за речиси 50%. За споредба, во истиот период, во Грција и Шпанија поскапувањата се движат некаде околу 20%. Не е мала работа. И не е чудо што дел од туристите почнаа да го менуваат курсот.
„Со години одевме во Далмација, Јадранот ни беше втор дом. Но лани кога ја посетивме Макарска, се вративме дома со помалку фотографии и многу потенок паричник“, раскажува Швеѓанецот Мартин Сјостад.
Неговиот коментар звучи малку саркастично, ама сè кажува.
Интересно е што, ако ја прашаш Хрватска, ќе ти речат дека даноците не се зголемиле, ниту пак цената на струјата. И точно е. Хрватска има еден од најниските трошоци за енергија во ЕУ и релативно ниска стапка на ДДВ во туризмот.
Но оперативните трошоци? Таму е заплетот. Изгледа дека најмногу пари одат на платите, на добавувачите, на локалните такси… на сè она што не се гледа веднаш, а силно удира по ценовникот.
Парадоксот? Наместо да заработи повеќе, минатата сезона Хрватска регистрираше мал пад на приходите од странските туристи – не многу, околу 0,7%, но доволно да покаже дека нешто не штима. Туристите доаѓаат, но не оставаат толку пари како порано.
Секако, има и такви кои велат дека тоа е европски тренд и дека каде и да одиш, ќе платиш слично.
Британката Емили Харпер на пример вели: „Лани бевме во Ровињ, годинава на Хвар. Цените високи? Па, сè е скапо во Европа. Разликата не е драстична“.
И покрај тоа, впечатокот останува – Хрватска мора да најде начин да ги држи цените под контрола. Инаку лесно може да се случи туристите да ја заменат со други брегови. Помалку атрактивни можеби, но дефинитивно поприфатливи за семејниот буџет.
Б.З.М.
