Зголемениот апетит на централните банки за злато и неговото зголемување на цената ќе го направат овој благороден метал втора најголема резервна актива во светот до 2024-та година, според извештајот на Европската централна банка (ЕЦБ).
Земјите на централните банки во злато се близу до нивоата последен пат видени во 1960-тите, објавува „CNBC“. Затоа аналитичарите сугерираат дека некои институции можеби се приближуваат до својот максимален обем.
Во комбинација со зголемувањето на цената на златото, тоа сега е втора најголема резервна актива по вредност по американскиот долар, покажуваат податоците.
Во 2023-та година, златото и еврото се на приближно исто ниво – околу 16,5% како удел од глобалните официјални резерви во просек, покажуваат пресметките на „CNBC“ врз основа на податоците од ЕЦБ. Во 2024 година овој удел се менува на 16% за еврото и 19% за златото, при што американскиот долар учествува со 47%.
Централните банки акумулираат ликвидни средства, како што се странски валути и злато, за заштита од инфлација и цели на диверзификација. Ова исто така им овозможува да продаваат резерви за да ја поддржат сопствената валута во време на стрес.
Се смета дека златото обезбедува долгорочна вредност и отпорност во време на нестабилност, а централните банки сега сочинуваат повеќе од 20% од глобалната побарувачка за него, во споредба со околу една десетина во втората деценија од 21 век.
Според податоците на ЕЦБ, златото е сè попривлечно за земјите во развој, кои се загрижени за санкциите и потенцијалното намалување на улогата на главните валути во меѓународниот монетарен систем.
Цените на златото достигнаа серија рекордни максимуми во последните неколку години, вклучително и во 2025-та година. Сепак, цената беше нестабилна во последните месеци, бидејќи глобалните пазари беа потресени од брзо менувачките царински политики на САД.
Пресвртница за благородниот метал дојде околу времето на целосната инвазија на Русија врз Украина во февруари 2022-ра година. Ова, заедно со наглото забрзување на инфлацијата и очекувањата за повисоки каматни стапки, поттикна бегство кон средства кои се безбедни засолништа.
Геополитичката и економската неизвесност оттогаш остануваат високи.
Кина е водечки двигател на растот на златото, а Индија и Турција се меѓу другите големи купувачи.
Многу од стимулациите што ги турнаа цените на златото до рекордни максимуми сè уште се на сила.
„Инвеститорите треба да ги диверзифицираат своите портфолија и да одржат доволна изложеност на злато и хеџ фондови“, со очекувани понатамошни турбуленции кај акциите, неодамна напиша Марк Хефеле, главен инвестициски директор во „UBS Global Wealth Management“.
Но, постојат знаци дека купувањата од централните банки може да се намалат во наредните месеци. Институциите „играа клучна улога во растот на златото и веројатно ќе продолжат да купуваат злато, иако со побавно темпо отколку во изминатите неколку години“, изјави за медиумите Хамад Хусеин, економист за клима и стоки во „Capital Economics“.
„Навистина, перцепцијата за златото како заштита од глобални фискални, инфлаторни и геополитички ризици го поддржува аргументот менаџерите на резервите на централните банки да издвојат поголем дел од своите портфолија за злато“, додаде тој.
Хусеин рече дека сомнежите за статусот на безбедно засолниште на доларот би можеле да ја зголемат и привлечноста и на златото и на еврото како резервни средства во наредните години.
Темпото на купување злато од страна на централните банки се намали за 33% на квартална основа во првите три месеци од годината, според податоците од Светскиот совет за злато анализирани од „ING“. За купувањата на Кина исто така се забавуваат.
„Со оглед на силниот пораст на цените на златото, моментумот на купување се забавува. Сепак, на долг рок, геополитичката неизвесност и желбата за диверзификација ќе ја поддржат акумулацијата на злато како резерви“, изјави за „CNBC“ Џенет Муи, „CFA“, раководител на истражување на пазарот во „RBC Brewin Dolphin“.
„Бидејќи Соединетите Американски Држави заземаат поизолациски пристап кон трговијата, има смисла централните банки во клучните трговски партнери на Вашингтон да ги диверзифицираат своите резерви подалеку од американскиот долар“, додаде Муи.
Иако побарувачката од централните банки се зголеми, најголемиот дел од побарувачката за злато – или вкупно 70 проценти – доаѓа од накит и инвестиции, покажуваат податоците на ЕЦБ.
Банката, исто така, рече дека влијанието на геополитиката и побарувачката врз цените на златото во иднина „ќе зависи од стабилноста на понудата“.
„Се вели дека понудата на злато реагирала еластично на зголемената побарувачка во последните децении, вклучително и преку силен раст на надземните резерви. Затоа, ако историјата е некаков водич, понатамошното зголемување на официјалната побарувачка за златни резерви би можело да поддржи и понатамошен раст на глобалната понуда на злато“, соопшти банката.
