Европската комисија (ЕК) ги заострува мерките против Романија поради нејзиниот прекумерен буџетски дефицит. Земјата не ги спроведе препораките на Комисијата за намалување на дефицитот и не презеде ефикасни мерки според процедурите на Европската унија (ЕУ) во рамките на таканаречениот Европски семестар.
Растот на нето трошењето на Романија е значително над плафонот утврден со планот за прилагодување, што претставува ризик за корекцијата на прекумерниот дефицит до 2030-та година, соопшти ЕК во соопштение за медиумите. Затоа, Комисијата ќе препорача Советот на ЕУ да донесе одлука во рамките на Семестарот.
Ова значи дека Букурешт би можел да се соочи со санкции, па дури и Брисел би можел да суспендира дел од средствата на ЕУ за земјата.
Постапката на ЕУ за прекумерен дефицит има за цел да ги задржи дефицитите на земјите-членки под 3% од БДП, а јавниот долг под 60% од БДП, со цел да се обезбеди фискална дисциплина и економска стабилност во блокот.
Најновите препораки на ЕК бараат Романија да го намали прекумерниот дефицит до 2030-та година, поставувајќи годишни ограничувања за раст на нето расходите од 5,1% во 2025-та година на 3,9% во 2030-та година. Во јануари, Советот за економски и финансиски прашања на ЕУ го одобри планот на Романија за намалување на дефицитот во период од седум години, но Букурешт не достави извештај за напредокот и преземени мерки во април.
ЕК соопшти дека нето расходите на Романија пораснале за речиси 20% во 2024-та година, а се очекува зголемување од над 5% за тековната 2025-та година. Наглиот пораст минатата година се должи на растот на платите во јавниот сектор, пензиите и социјалните трансфери воопшто. Ова доведе до дефицит од 9,3% во 2024-та година – највисок во ЕУ, со цел од нешто под 8%.
Комисијата, исто така, го активираше таканареченото отстапување, т.е. им дозволи на 16 земји од ЕУ, вклучувајќи ја и Бугарија, привремено да ги надминат максималните стапки на раст на нето расходите со цел да ги зголемат расходите за одбрана. Институцијата усвои препораки до Советот на ЕУ за активирање на отстапувањето и овие трошоци нема да бидат земени предвид во буџетскиот дефицит.
Што се однесува до другите земји во постапката за прекумерен дефицит – Франција, Италија, Унгарија, Малта, Полска и Словачка, според ЕК, во оваа фаза нема потреба да се преземаат дополнителни мерки против нив бидејќи тие ги спроведуваат своите планови за ограничување на расходите.
Комисијата препорачува нов корективен план за Белгија, кој мора да биде одобрен од Советот.
За 12 земји во блокот, вклучувајќи ја и Бугарија, Комисијата вели дека тие ги исполнуваат препорачаните максимални стапки на раст на нето расходите, но земајќи ја предвид отстапувањето за расходите за одбрана. Постојат ограничени отстапувања за Португалија и Шпанија, додека Кипар, Ирска, Луксембург и Холандија се изложени на ризик од отстапувања од препорачаните максимални стапки на раст на расходите утврдени од Советот.
Комисијата, исто така, ја отвора постапката за прекумерен дефицит против Австрија и ќе предложи препораки до Советот на ЕУ за нејзино затворање.
