Парите никогаш не се само пари – особено не во брак. За некои двојки тие се симбол на сигурност, за други – извор на стрес, контрола или несогласување.
Според психолозите, финансиските недоразбирања се меѓу водечките причини за разводи, а тоа што започнува како неделна расправија околу сметки, лесно може да прерасне во хроничен проблем.
Во основата на секој финансиски конфликт лежи различното воспитување, различните приоритети и ставови кон трошењето. Додека едниот партнер можеби ја доживува штедливоста како вредност, другиот можеби троши спонтано, воден од моментална емоција.
„Не е проблем дали имате пари или не – проблем е како зборувате за нив“, вели финансискиот аналитичар Бојан Краљев. „Некои сопружници никогаш отворено не разговараат за пари, туку само премолчуваат, додека други влегуваат во ситни пресметки – кој колку платил, кој не придонесува доволно, кој купил нешто без да праша“.
Според него, првиот чекор кон избегнување на конфликти е да се разговара уште пред бракот.
„Важно е двојката уште на почеток да седне и да разговара: Дали ќе имаме заедничка сметка? Дали ќе ги делиме сите трошоци? Како ќе штедиме? Ќе имаме ли финансиски цели?“ додава тој.
Токму целите се клучот. Ако брачните партнери имаат заеднички план – на пример купување стан, патување или детска едукација – тогаш парите добиваат позитивен контекст. Не се веќе извор на караници, туку средство за исполнување на заеднички соништа.
Психологот Сања Љубеновиќ истакнува и уште еден аспект:
„Многу луѓе гледаат на пари како на моќ. Ако еден заработува повеќе, несвесно почнува да доминира, а другиот се чувствува инфериорно. Ова создава тивок јаз кој се продлабочува“.
Решението, според неа, е во транспарентноста и заемната почит.
„Важно е и двајцата да имаат глас при донесување на одлуки, без разлика кој колку заработува. Придонесот не се мери само во денари – има луѓе кои помалку заработуваат, но се грижат за домот, децата или за семејниот мир“.
Некои брачни парови применуваат систем на „три сметки“ – негова, нејзина и заедничка. Така секој има свој личен простор, но и чувство на заедничка одговорност. Други водат буџетски табели, неделни состаноци или дури консултираат финансиски ментор.
На крајот на краиштата, вистинското прашање не е дали ќе има финансиски несогласувања – тие се нормални. Прашањето е: дали ќе зборувате за нив?
Бракот е партнерство, а како во секое партнерство, клучот е во комуникацијата, довербата и во способноста да се преговара, дури и кога темата е колку да се потроши за нова завеса.
Б.З.М.
