Инвеститорите беа сè пооптимистични дека трговските војни на Доналд Трамп почнаа да се смируваат. Неговиот нов напад со царини брзо ги отфрли од оваа идеја, пишува „Bloomberg“.
Првичните договори со Велика Британија и Кина ги зголемија надежите на Волстрит и во корпоративните управни одбори дека американскиот претседател почнува да ги укинува највисоките американски царини за речиси еден век.
Но, во петокот, Трамп нè потсети на неговата непредвидлива државна политика и склоноста кон преземање политички ризици кога се закани дека ќе воведе царина од 50% за Европската Унија и данок од 25% за паметните телефони доколку компании како „Apple“ и „Samsung Electronics“ не го преселат своето производство во Соединетите Држави.
Глобалните берзи паднаа, доларот падна на најниско ниво од 2023-та година, а бизнис лидерите беа оставени да се справат со разбирањето дека неизвесноста создадена од Трамп ќе остане.
„Денешната вест дека Трамп се заканува со огромни царини за ЕУ и дека ја именува „Apple“ како компанија е пример за тоа што треба да очекуваме во следните два месеци, ако не и до крајот на годината“, рече Маркус Ноланд, извршен потпретседател на Институтот за меѓународна економија „Петерсон“.
Трамп го стави ова јасно до знаење кога го покрена прашањето од Овалната соба во петокот попладне, наведувајќи дека „не бара договор“ со ЕУ. „Само реков дека е време да ја играм играта онака како што знам јас“, им рече тој на новинарите.
Неговиот гнев беше извонреден, со оглед на тоа што постигна голема економска победа оваа недела – Претставничкиот дом го усвои неговиот голем закон за даноци и трошоци откако Трамп спроведе жестока лобистичка кампања во последен момент која ги придоби доволно републикански пребегнати.
Претставник на Белата куќа изјави оваа недела дека претседателот се надева дека ќе склучи повеќе трговски договори со некои од големите економии, а потоа ќе ги забрза договорите со други за време на 90-дневната пауза на неговите тарифи објавени на 2-ри април. Се вели дека некои договори се блиску до постигнување, вклучително и еден со Индија, како што изјави министерот за финансии Скот Бесант за „Fox News“.
Бизнис лидерите и потрошувачите внимателно ќе ги следат следните чекори. Директивата на претседателот до ЕУ во петокот дава преглед на она што, според него, неговата администрација би можела да го направи со десетици трговски партнери кои сакаат пониски тарифи – едноставно да диктираат нивоа на тарифи.
Како што минатиот месец, откако првичното објавување на царините од страна на Трамп ги потресе пазарите, Бесант се обиде да воведе ред во изјавите на претседателот.
Во истото интервју, министерот за финансии изјави дека многу договори се пред склучување и ја опиша ЕУ како „исклучок“. Ова беше во согласност со коментарите на министерот за трговија Хауард Лутник, кој на настанот на „Axios“ претходно оваа недела рече дека ЕУ е „многу тешка“.
Долгогодишниот сојузник на Трамп, Стив Банон, рече дека реакцијата на претседателот делумно се должи на недостатокот на напредок во трговските прашања на состанокот на министрите за финансии на Г-7 оваа недела, особено со оглед на релативно брзиот договор што успеа да го постигне со Велика Британија. Банон рече дека другите земји кои немаат склучено договори треба да бидат загрижени, нарекувајќи го тоа „предупредување за бура“.
На крајот од неделата, претседателот се чинеше дека сè уште е посветен на неговото залагање за воведување царини. Тој го поддржа партнерството меѓу американската „Steel Corp.“ и јапонската „Nippon Steel Corp.“, оддавајќи им го своето должно признание на царинските службеници за финализирање на договорот што се работеше со години. Изјавата дојде откако јапонските трговски преговарачи одржаа разговори со американските трговски претставници во Вашингтон.
Знак за преговори
ЕУ планира да продолжи со подготовка на контрамерки доколку преговорите не доведат до задоволителен исход. Трговскиот блок состави планови за воведување дополнителни тарифи во вредност од 95 милијарди долари. евра за американскиот извоз како одговор на „реципрочните“ давачки на Трамп и царините од 25% за автомобили и некои автоделови.
Порано овој месец, европските земји се согласија да воведат 90-дневна пауза во спроведувањето на посебен пакет одмазднички тарифи против Соединетите Американски Држави во врска со таксите од 25% што Трамп ги воведе за извоз на челик и алуминиум од блокот. Овој потег беше преземен откако Трамп ја намали таканаречената реципрочна стапка за поголемиот дел од извозот на ЕУ од 20% на 10% во истиот период.
За време на настанот „Axios“, Латник предвиде дека до летото, повеќето земји „ќе имаат идеја што сакаме да правиме со нив“. Тој го повтори ставот на администрацијата дека партнерите веројатно нема да одат под основната царина од 10%, но јасно стави до знаење дека Белата куќа е отворена за преговори.
„Доколку ни дадат понуда што вреди да се променат нивните царински услови, ние ќе го сториме тоа. А доколку не ни дале понуда што ќе ги промени, претседателот ќе им напише писмо во кое ќе се вели: ‘Драга земја А, длабоко го цениме работењето со вас, еве која е вашата царинска стапка’“, додаде тој.
Кога Трамп ги паузираше повисоките царини на 2-ри април, тој остави на сила данок од 10% за повеќето трговски партнери. Одделни давачки за челик, алуминиум и автомобили остануваат на сила. Трамп, исто така, вети серија нови тарифи за увоз на бакар, полупроводници, фармацевтски производи, дрва и делови за авиони – што би можело да ја зголеми вкупната ефективна царинска стапка.
Во исто време, Трамп покажа подготвеност да преговара за тарифите наметнати на одредени сектори кога САД и Велика Британија се согласија да преговараат за нови стапки за металите.
Нивоата на тарифите остануваат неизвесни, но „веројатно ќе останат високи во догледна иднина“, забележаа аналитичарите на групацијата „Goldman Sachs Group“ во анализа од 14-та мај. Банката прогнозира дека ефективната царинска стапка на САД ќе се зголеми за 13 процентни поени оваа година, достигнувајќи го највисокото ниво од 1930-тите.
Сето ова може да се покаже како залудно, бидејќи според „Goldman Sachs Group“, „повисоките билатерални тарифи веројатно нема да доведат до значително зголемување на домашното производство“, како што е и наведената цел на Трамп.
Разговорите напредуваат и со други партнери, вклучувајќи ги Индија, Јапонија, Виетнам и Израел. Можно е одредено краткорочно олеснување, но заканата од нови трговски спорови е широко распространета во голем број земји.
Тенденцијата на Трамп да упатува ненадејни закани, дури и кон земјите со кои САД имаат трговски договори, посеа сомнеж во трајноста на секој договор што ќе го склучи, вели Ноланд.
„Навистина е доста необично што имаме договори за слободна трговија со некои од овие земји – Јужна Кореја, Австралија – и тие едноставно добиваат царини. Неговата подготвеност да ги раскине претходните договори и да ги игнорира мора да е многу загрижувачка за другите земји“, забележува Ноланд.
