Банките и брокерите забележуваат растечка побарувачка за валутни деривати што го заобиколуваат доларот, бидејќи трговските тензии додаваат чувство на итност кон отстапувањето од доларот, објави „Bloomberg“.
Фирмите добиваат сè повеќе барања за трансакции, вклучително и хеџирање кое го заобиколува доларот и вклучува валути како што се јуанот, хонгконшкиот долар, емиратскиот дирхам и еврото. Исто така, постои побарувачка за кредити деноминирани во јуани, а банка во Индонезија создава посебен оддел за кинеската валута, додаде агенцијата.
Поголемиот дел од трансакциите со девизи сè уште користат долари, дури и ако тие трансферираат пари помеѓу две локални валути. На пример, египетска компанија која сака филипински пезоси обично ќе ја конвертира својата локална валута во долар пред да купи пезоси со доларите што ќе ги добие. Сепак, компаниите сè повеќе бараат стратегии што ја заобиколуваат улогата на доларот како посредничка валута.
Притисокот за алтернативи е уште еден знак дека компаниите и инвеститорите ѝ го вртат грбот на светската резервна валута, која е погодена од бран распродажби поради променливите облози за трговски договор со САД. Стивен Џен, стратег познат по својата работа на теоријата за „насмевка на доларот“, предупредува на потенцијална „лавина“ од продажба на долари во вредност од 2,5 трилиони долари, што би можело да ја поткопа долгорочната привлечност на валутата.
Падот на доларот ги одразува краткорочните загрижености за трговските тензии кои сега доминираат во расположението. Структурните промени во начинот на кој се користи доларот – и од кого – укажуваат на долгорочен тренд на дедоларизација.
„Зголемувањето на трансакциите меѓу валути различни од американскиот долар во голема мера се должи на технолошкиот развој и зголемената ликвидност“, рече Џин Ма, раководител на истражувањето за Кина во Институтот за меѓународни финансии.
„Трговските земји мислат дека цената можеби не е полоша од користењето на американскиот долар, па затоа трансакциите се зголемуваат“, додава Ма.
Напорите за заобиколување на доларот добиваат на интензитет, според разговорите со вработени во компании и финансиски институции низ Азија кои зборуваа под услов на анонимност. Финансиските институции од Европа и други земји сè повеќе нудат деривати на јуан кои ја исклучуваат американската валута, според официјален претставник на фирма за трговија со стоки во Сингапур.
Според други извори од агенцијата, поблиските трговски врски меѓу континентална Кина, Индонезија и Персискиот Залив ја зголемуваат побарувачката за хеџ средства кои не се во долари.
Европските производители на автомобили ја зголемуваат побарувачката за хеџирање во евра и јуани, додава трговец од финансиска институција во Сингапур. Во Индонезија, странска банка годинава назначи специјален тим во Џакарта за да одговори на растечката побарувачка од локалните клиенти за погодност при трансакции во рупии и јуани, според извршен директор на финансиската институција.
Постепеното оддалечување од доларот го еродира еден од темелите на глобалната трговија. Со децении, доларот се користи насекаде и за сè, од финансирање со долг на пазарите во развој до трговски договори. Употребата на доларот како посредничка валута сочинува околу 13% од дневниот обем на тргување, според неодамнешна проценка.
Глобалната употреба на доларот беше под закана дури и пред непредвидливиот пристап на американскиот претседател Доналд Трамп кон трговијата да наметне радикално преиспитување на местото на валутата во светот. Кина со години се обидува да ја промовира меѓународната употреба на сопствената валута, потпишувајќи валутни договори со Бразил, Индонезија и други земји со цел поглобална употреба на јуанот.
Групата „БРИКС“ на економии во развој со години дискутира за дедоларизација. Руската инвазија на Украина во 2022-ра година предизвика интерес кај некои земји за напуштање на доларот откако санкциите против Москва покренаа прашања за тоа дали валутата станува оружје.
Сепак, не многу учесници на пазарот веруваат дека повлекувањето на доларот би можело да се случи нагло. Од една страна, нема реални кандидати да го заменат. Употребата на еврото во глобалните трансакции е во опаѓање во последните две години, според податоците од компанијата за глобални плаќања „SWIFT“. Во исто време, кинеската валута останува новина за трговијата што не е директно поврзана со втората по големина економија во светот.
Кинескиот јуан беше користен во околу 4,1% од глобалните плаќања во март, според податоците од компанијата за глобални плаќања „ SWIFT“, што е далеку од 49% глобална употреба на доларот. Сепак, некои од плаќањата во Кина се вршат преку нејзиниот сопствен систем, кој брзо расте.
Годишните обемови преку Прекуграничниот меѓубанкарски систем за плаќања достигнуваат околу 175 трилиони јуани (24 трилиони долари) во 2024-та година, што е над 40% годишна стапка на раст, според податоците од Пекинг.
Кинеските инвеститори и трговски компании го користеа јуанот во рекорден дел од нивните прекугранични активности во март. Извозниците од земјата, исто така, го забрзуваат менувањето на долари во јуани, со што се менува долгогодишниот тренд на искористување на нивните приходи од долари поради загриженоста дека јуанот би можел да ослабне.
Кинескиот извоз во Југоисточна Азија порасна за повеќе од 80% во петте години до март 2025-та година, додека оној во Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ) и Саудиска Арабија се зголеми за повеќе од двојно, според податоците собрани од „Bloomberg“. Ова далеку ја надминува стапката на раст на извозот на земјата во САД и Европската Унија (ЕУ).
Иако хеџирањето базирано на јуани е често поскапо од хеџирањето базирано на долари, ниските каматни стапки на основните кредити во јуани може да значат дека целокупниот трошок е сè уште привлечен за заемопримачите.
„Можете да добиете финансирање за една третина од цената што би ја добиле во долари“, вели Алисија Гарсија Хереро, главен економист за Азиско-пацифичкиот регион во „Natixis“. Сепак, „јуанот има ограничувања бидејќи нема многу ликвидност во странство“.
Трошоците за хеџирање на доларот во однос на главните валути се зголемуваат во текот на изминатата година, со врвови непосредно пред претседателските избори во САД во ноември и повторно во април. Побарувачката меѓу трговците со опции за заштита од падот на доларот нагло расте. Според „Bloomberg“, доларот изгуби околу 6% оваа година, бидејќи се интензивираат загриженостите за трговските тензии.
Флуктуациите на доларот поврзани со царините јасно покажуваат дека не само Кина и другите големи економии го намалуваат местото на доларот во светот. Трамп испрати мешани сигнали за валутата, но се пожали на силата на доларот и му додели висока позиција на Стивен Миран, економист кој пишува за радикално преобразување на светскиот поредок базиран на доларот.
Пристапот на Трамп кон трговијата, неговата очигледна подготвеност да ги напушти долгогодишните практики и неговите постојани критики кон Федералните резерви придонесуваат за чувството дека доминантната улога на доларот во глобалната економија се соочува со најголемата закана во последните децении.
„Со оглед на извонредната отпорност на доларот, се чини дека се потребни навистина епохални промени во меѓународната средина за да се замени“, напишаа аналитичарите на „Deutsche Bank“. Сепак, според нив, ризиците токму ваквите промени да станат реалност се зголемуваат.
