По суспензијата на американската воена помош за Украина, европските земји повторно гледаат на руските средства во вредност од 300 милијарди долари замрзнати од Г-7 по инвазијата во 2022-ра година.
Еве што е направено и кои идеи се разгледуваат, резимира „Reuters“.
Што е досега направено?
Минатата година Групата седум најразвиени економии се согласи да и обезбеди на Украина 50 милијарди долари преку серија билатерални заеми кои Киев би ги враќал преку добивката од замрзнатите руски средства.
Европската унија проценува дека 210 милијарди евра или 221,5 милијарди долари, од замрзнати руски средства во вредност од околу 300 милијарди долари се чуваат во ЕУ, главно во форма на државни обврзници кои руската централна банка ги чуваше како резерви.
„Euroclear“ во Белгија, каде што се чуваат повеќето од овие обврзници, минатата година посвети 4 милијарди евра од приходите од камати да одат во специјално создаден украински фонд.
Почетна транша од 1,55 милијарди евра за првата половина на 2024-та година беше уплатена во фондот во јули минатата година. Овој месец се очекува дополнителна исплата од приближно 2 милијарди евра, покривајќи ја втората половина на 2024-та година.
Овие плаќања треба да продолжат со години.
ЕУ соопшти дека очекува средствата да донесат околу 15-20 милијарди евра каматните стапки на еврото до 2027-ма година, иако падот на каматните стапки во еврозоната постепено ќе ги намали износите, соопшти „Euroclear“.
САД ветија дека ќе обезбедат 20 милијарди долари од вкупно 50 милијарди долари заеми за поддршка на Г-7. Но, потегот на Трамп да ја запре воената помош за Украина значи дека веќе не е јасно дали Вашингтон ќе се држи до таа одлука.
Членките на Г-7 се САД, Канада, Јапонија, Германија, Обединетото Кралство, Франција и Италија.
Целосна конфискација?
Британскиот министер за надворешни работи Дејвид Лами неодамна ја повтори долгогодишната позиција на ОК дека Европа треба да премине од едноставно замрзнување на руските средства кон нивно конфискација.
Сепак, другите европски земји, вклучувајќи ги Франција и Германија, остануваат многу повнимателни во врска со идејата.
Меѓу скептиците е и Европската централна банка (ЕЦБ), која се плаши дека секој потег за запленување на руските средства ќе ја поткопа довербата во еврото и ќе ѝ наштети на финансиската стабилност.
ЕЦБ сака да осигура дека еврото нема да биде засегнато доколку другите земји како Кина или Саудиска Арабија почнат да ги враќаат своите средства од европските структури како мерка на претпазливост од нивно можно замрзнување.
Рачка за завршување на борбите
Во заедничката изјава со Доналд Трамп минатата недела, францускиот претседател Емануел Макрон рече дека замрзнатите руски средства би можеле да бидат дел од преговорите со Русија за ставање крај на војната.
Според извештајот на Фајненшл тајмс оваа недела, француските власти разговарале за предлогот европските земји да ги запленат имотите доколку Москва го прекрши идниот договор за прекин на огнот.
Некои водечки адвокати тврдат дека од правна перспектива, нема голема разлика помеѓу собирање камата на обврзниците и запленување на сите руски средства во вредност од околу 300 милијарди долари.
Според нив, второто може да се направи преку т.н повикани контрамерки според меѓународното право. Средствата потоа ќе бидат продадени или обезбедени, а приходите ќе бидат префрлени на Украина или нејзиниот специјален фонд за реконструкција.
Претходни примери на такви конфискации, како на пример на ирачки имот по инвазијата на Кувајт од Ирак во 1990-та или германските средства по Втората светска војна, сепак, беа спроведени по завршувањето на соодветните конфликти, а не додека тие сè уште беснееја – како во случајот со руската инвазија на Украина.
Рускиот предлог
Извори за „Reuters“ минатиот месец изјавија дека Русија може да се согласи да ги искористи замрзнатите 300 милијарди долари за обнова на Украина, но ќе инсистира барем дел од нив да се потроши во деловите на земјата што сега се под контрола на Москва.
„Reuters“ не можеше да потврди дали идејата за користење на замрзнатите средства била дискутирана кога руските и американските официјални лица го одржаа својот прв директен дијалог за ставање крај на војната во Украина во Ријад минатиот месец.
Гувернерот на руската централна банка, Елвира Набиулина, изјави дека институцијата не е дел од преговорите за укинување на санкциите или одмрзнување на резервите на Русија.
Москва претходно соопшти дека плановите на Западот да ги искористи замрзнатите средства за Украина претставуваат грабеж и дека може да одговори со запленување на западните средства на нејзина територија.
