Целосната руска инвазија на Украина ги зголеми глобалните воени трошоци на 2,46 трилиони долари во 2024-та година, што претставува зголемување од 7,4%, пишува „Bloomberg“, цитирајќи го извештајот на Меѓународниот институт за стратешки студии (IISS). Единствен исклучок е субсахарска Африка.
Во Европа има зголемување на трошоците за 50% во последните десет години, се вели во извештајот. Некои земји веќе ја надминуваат целта на воената алијанса, која се очекува да биде разгледана наскоро, и трошат повеќе од 2 отсто од бруто домашниот производ (БДП) за одбрана. Пример е Полска, чии трошоци се околу 5% од БДП. Но, некои членки на НАТО во Европа сѐ уште се борат да го постигнат тоа.
Германија сега има најголем буџет за одбрана во Европа и втор по големина во НАТО по САД. Оваа позиција претходно ја имаше Британија, но Берлин нагло ги зголеми трошоците минатата година. Сепак, аналитичарите предупредуваат дека Велика Британија можеби нема да може да ги покрие финансиските недостатоци во претходните години.
Податоците на „IISS“ покажуваат дека Германија минатата година инвестирала 86 милијарди евра. долари за одбрана. Во Европа, Обединетото Кралство е на второ место (81 милијарди долари), потоа Франција (64 милијарди долари) и Италија (35 милијарди долари). Трошоците на Полска се 28 милијарди долари откако нарачал тенкови и друго оружје од Јужна Кореја.
Трошоците за одбрана на Украина се 28,4 милијарди долари. За споредба, минатата година Русија потрошила речиси 462 милијарди долари – малку повеќе од трошоците на Европа како целина. Северна Кореја и Иран значително ги помогнаа напорите на Москва, се вели во извештајот. Според проценките на експертите, Северна Кореја испорачала 8 милиони артилериски гранати во последните 18 месеци и благодарение на нив Русија успеа да го задржи темпото на воените дејствија во Украина.
Објавувањето доаѓа во време кога американскиот претседател Доналд Трамп ги повикува европските сојузници да преземат поголем товар за сопствената одбрана, сугерирајќи дека членките на НАТО трошат 5% од БДП-то. Иако руската инвазија поттикна рекордни инвестиции, „IISS“ укажа на постојаните буџетски притисоци во повеќето европски земји, кои претставуваат предизвик за намерите да се одржат толку високи трошоци.
Европските влади се соочуваат со „остар избор“ помеѓу распоредување на нивните сегашни воени капацитети во Украина или нивно користење за градење сопствена одбрана, известува Бен Бери, аналитичар во „IISS“. Ако САД го намалат своето воено присуство во Европа, земјите ќе мора да ја забрзаат модернизацијата и да ја обноват големината на нивните армии.
Според податоците на „IISS“, Европа придонесува со помалку од една третина од вкупните трошоци за одбрана на НАТО. Истражувачката група смета дека заложбата на членките да издвојат 3% од БДП, за која се разговара, во моментов е недостижна.
