Земјоделството, некогаш главниот столб на економијата во многу земји, денес се соочува со сериозна криза – недостигот на работна сила станува сѐ поизразен.
Младите сè помалку се заинтересирани за работа на нива, а традиционалните методи на производство стануваат неисплатливи без доволно работници.
Единственото можно решение за овој проблем е – технологијата.
Механизацијата како нужност, а не луксуз
Ако не инвестираме во технологија, ќе останеме без земјоделство, вели Блаже Николовски, земјоделец од околината на Битола, кој веќе неколку години се обидува да најде сезонски работници, но без успех.
„Луѓето се селат, младите не сакаат да работат во поле, а оние што остануваат бараат плати што ние едноставно не можеме да ги покриеме. Единствениот излез што го гледам е механизацијата“, додава тој.
Современите трактори, автоматизирани машини за берење и системи за наводнување со вештачка интелигенција веќе се користат во развиените земји, каде што рачната работа е заменета со алгоритми и роботи.
Агротехнологија – иднината на земјоделството
Во светот веќе се тестираат автономни трактори, беспилотни летала за мониторинг на посевите и вештачка интелигенција што прогнозира временски услови за подобро планирање на жетвата.
Ваквите иновации значително ја намалуваат потребата од физичка работна сила и ја зголемуваат ефикасноста.
Агрономите сметаат дека дигитализацијата е единствениот пат кон одржливо производство.
„Ако земјоделците не почнат да инвестираат во технологии како паметни системи за наводнување, роботи за берење и софтвер за управување со фарми, нема да можат да опстанат на пазарот. Традиционалното земјоделство, без технологија, едноставно нема иднина“, објаснуваат експертите.
Државната поддршка е клучна
Сепак, еден од главните проблеми за имплементација на модерна технологија е високата цена. Малите земјоделци ретко можат да си дозволат нова механизација, а кредитите се тешко достапни.
„Државата мора да создаде услови за полесно финансирање на модернизацијата. Без субвенции за агротехнологија, тешко дека земјоделците ќе можат сами да ги покријат овие инвестиции“, велат од здруженијата на земјоделци.
Некои земји веќе воведуваат грантови за дигитализација во земјоделството, што може да биде пример и за Македонија.
Традицијата и иновацијата мора да одат заедно
И покрај отпорот кај некои земјоделци кон технологијата, реалноста е јасна – без автоматизација, производството ќе стане неисплатливо. Земјоделството мора да се прилагоди на новото време, каде што машините и вештачката интелигенција ќе станат незаменливи алатки.
„Не значи дека треба да се откажеме од традицијата, но мора да ја надградиме со иновации. Само така ќе обезбедиме одржливо и профитабилно производство“, заклучуваат агрономите.
Технологијата веќе го трансформира светот, а сега е време да го спаси и земјоделството.
Б.З.М.
