Во есента 2023-та, кинескиот претседател Си Џинпинг ја посети ковачницата на земјата по посетата на централната банка, според извори запознаени со предметот на „The Wall Street Journal“. Посетата ја открива желбата на Си да ја одржи кинеската валута силна.
Сега, додека се наѕира нова трговска битка со Вашингтон, Пекинг е растргнат околу тоа дали ќе треба да дозволи неговата валута да ослабне како одговор на новите царини од администрацијата на Доналд Трамп – пилула што раководството не сака, но можеби ќе мора да ја проголта, според во извештајот на весникот „China Daily“.
Во телефонскиот разговор со новоизбраниот претседател Доналд Трамп, Си ја сигнализира својата подготвеност да се вклучи во преговорите со следната администрација, велејќи дека двете страни треба „да најдат соодветни решенија за проблемите“.
Јуанот е важен политички симбол и клучен за начинот на кој кинеските лидери ја проектираат моќта. Секој ден, Народната банка на Кина управува со движењето на националната валута во тесен опсег, но севкупните одлуки за нејзината насока се политички и се над банката.
Во претходната трговска војна со САД, која започна на почетокот на 2018-та година. За време на првиот претседателски мандат на Трамп, Кина го девалвираше јуанот за околу 13% за да возврати на царините на Трамп: послабиот јуан го направи извозот на Кина поевтин. Стратегијата на моменти дополнително го налути Трамп, чија администрација во 2019-та година ја назначи Кина како манипулатор со валути, но тоа помогна да се зајакне кинеската економија.
Овој пат е покомплициран. Јуанот не е имун на пазарните притисоци и централната банка веќе мораше да дозволи да ослабне, делумно како резултат на економската слабост и делумно поради тоа што пазарите очекуваат поголемо триење меѓу САД и Кина. Ова ја ограничи употребата на јуанот од страна на Пекинг како алатка за борба против царините.
Во Пекинг, според луѓе блиски до властодршците, внатрешната дебата сега е фокусирана на тоа колку да се остави јуанот да ослабне. Еден табор, кој вклучува претежно пазарно ориентирани функционери и владини економисти, верува дека централната банка треба да усвои пристап подалеку од рацете, што би значело да им дозволи на пазарите да го турнат јуанот надолу. Според нив, на овој начин институцијата може да се ослободи од заштитата на јуанот и да се фокусира на стимулирање на растот преку монетарните политики, како што е намалувањето на каматните стапки.
„Пофлексибилна политика на девизниот курс ќе доведе до пофлексибилна каматна политика“, вели владиниот советник вклучен во дискусиите.
Другиот табор вклучува оние кои се задолжени за одржување на финансиската стабилност. Тие веруваат дека овој пристап е премногу ризичен. Тие се загрижени дека девалвацијата на валутата, колку и да е постепена и уредна, ќе го оддалечи капиталот од Кина во време кога банкарскиот систем на земјата бара поголема поддршка. Според нив, јуанот мора да се заштити од пазарите, кои, според нив, ќе продолжат да го притискаат поради очекувањата дека ќе поевтини.
Засега, политичкиот указ на Си е да се спречи премногу слабеење на валутата.
Во изјава за „The Wall Street Journal“, кинеската централна банка наведе фактори кои ја поддржуваат вредноста на јуанот, како што се трговскиот суфицит на земјата и девизните резерви. Во соопштението се вели дека регулаторите се „сигурни, добро позиционирани и способни да ја одржат основната стабилност на девизниот курс на јуанот на разумно и избалансирано ниво“.
Наредбата да се одржи стабилен јуанот ги комплицира другите одлуки на централната банка. Ако ги намали каматните стапки, на пример, тоа значи дека повеќе пари се слеваат во системот, што неизбежно ќе ја турне валутата надолу. Си, сепак, јасно стави до знаење дека понекогаш јуанот мора да има приоритет.
Овој приоритет е јасно видлив во неговата посета на централната банка во октомври 2023-та година, за време на која пропушти состанок во одделот за монетарна политика, кој е одговорен за каматните стапки. Наместо тоа, тој се фокусираше на агенцијата која ги контролира девизните резерви на земјата, вредни околу 3 трилиони долари, кој може да се искористи за заштита на јуанот.
Уште поневообичаено за еден кинески лидер, Си потоа ја посети државната „China Banknote Printing and Minting Corp.“, која физички произведува монети и банкноти за централната банка. Тогаш јуанот се тргуваше на најниско ниво во последните 16 години во однос на доларот, што е одраз на неспособното економско закрепнување на Кина по пандемијата, како и на економската сила на Соединетите држави.
Веднаш по посетата на Си, кинеските државни банки ги засилија своите напори да го поддржат јуанот со тоа што почнаа да ги продаваат своите средства во долари.
Во текот на изминатата година, кинескиот лидер повика на моќна валута како начин да ја претвори Кина во финансиска суперсила. На состанокот на високо ниво во декември, на кој беше претставена економската агенда на раководството за 2025-та година, се повтори официјалната мантра за одржување на релативно стабилен девизен курс со ветувања за поголема политичка поддршка за економијата.
Како што се приближува инаугурацијата на Трамп, трговците со валути продолжуваат да го туркаат јуанот до најслабите можни дневни нивоа што ги толерира централната банка, очекувајќи дека Пекинг на крајот ќе мора да дозволи дополнително да падне за да ја поддржи економијата.
Трамп вети дека ќе воведе царини за увоз од Мексико, Канада и Кина веднаш по преземањето на функцијата. За време на неговата изборна кампања, тој вети дека ќе воведе царини до 60% на увозот од Кина.
Друга причина поради која Пекинг сака да избегне голем пад на вредноста на јуанот е желбата да не се чини дека му се спротивставува на Трамп и да ги држи отворени каналите за преговори со неговиот тим, според луѓе блиски до властите. Сè уште се свежи во ходниците на моќта на Пекинг за настаните по одлуката да се дозволи јуанот да го премине нивото од 7 долари на 4-ти август 2019-та година, за прв пат по повеќе од една деценија. Тогаш Трамп веднаш ги зголеми тарифите како одговор.
Со недели, централната банка се обидува да го одржи јуанот стабилен на сегашното ниво од околу 7,33 за долари, што е пад од приближно 11% во однос на зелената банкнота од почетокот на 2018-та година. Властите, исто така, им отежнаа на трговците да обложуваат на националната валута, во некои случаи повикувајќи на испрашување на оние за кои се верува дека „злонамерно ја стискаат“ валутата.
Аналитичарите веруваат дека Кина има доволно резерви во долари од кои може да ги искористи доколку сака да го одбрани јуанот на одредено ниво. Централната банка потроши околу 1 трилион долари за поддршка на валутата пред една деценија, кога олабавувањето на девизните контроли доведе до постојани распродажби. Властите, исто така, може да им отежнат и на бизнисите и на поединците да изнесат пари од Кина.
Една од лошите страни е зголемениот јаз меѓу нагло опаѓање на профитот во Кина и зголемениот профит во САД. Ова ги натера кинеските извозници да собираат готовина во странство наместо да ги враќаат средствата назад во Кина – тренд кој исто така придонесе за слабеење на валутата.
Без владина интервенција, јуанот би се тргувал по околу 8 јуани за долар, според аналитичарите, кои ја признаваат тешкотијата во проценката на пазарната вредност на кинеската валута, бидејќи јуанот никогаш не бил управуван од пазарните сили. „Goldman Sachs“ очекува кинеската валута да падне на 7,5 во однос на доларот до средината на оваа година, што е најниско ниво во речиси две децении.
