Земајќи го предвид Стандардот за куповна моќ (PPS), јазот во просечните годишни плати со полно работно време низ ЕУ е потесен отколку во номинална смисла, иако постојат значителни разлики, покажува истражувањето на Euronews.
Дали некогаш сте се запрашале кои земји плаќаат најдобро во Европа? Постојат различни показатели за споредба на платите и заработката, но новата пресметка на Еуростат, просечната годишна приспособена плата за полно работно време по вработен, се издвојува како особено корисна. Се проценува од просечната годишна бруто плата за работа со полно работно време.
Според Евростат, во 2023 година, просечната годишна приспособена плата по вработен со полно работно време се движела од 13.503 евра во Бугарија до 81.064 евра во Луксембург, со просек во ЕУ од 37.863 евра.
Девет земји-членки пријавиле плати над просекот на ЕУ, додека 17 земји паднале под. Холандија не е вклучена во податоците поради разлики во методологијата.
Луксембург
Покрај во Луксембург, просечната плата надмина 50.000 евра и во пет други земји. Тоа се: Данска (67.604 евра), Ирска (58.679 евра), Белгија (57.989 евра), Австрија (54.508 евра) и Германија (50.988 евра).
Над просекот на ЕУ се рангирани и Финска, Шведска и Франција.
На дното, Бугарија ја следат Унгарија (16.895 евра), Грција (17.013 евра), Романија (17.739 евра), Полска (18.054 евра) и Словачка (19.001 евра), чии годишни плати не надминуваат 20.000 евра.
Италија и Шпанија се под просекот на ЕУ, со годишни плати од приближно 32.500 евра.
Како се менуваат разликите кога се прилагодуваат за стандардите за куповна моќ?
Просечните плати според стандардот за куповна моќ (PPS) овозможуваат поправедна споредба, бидејќи трошоците за живот, особено трошоците за домување, значително се разликуваат во различни европски земји.
Паритет на куповна моќ (PPP) го елиминира влијанието на разликите во цените меѓу земјите. PPS е „вештачка валута“, каде што една единица PPS теоретски може да купи иста количина на стоки и услуги во секоја земја.
При анализа на просечната годишна плата со полно работно време приспособена по вработен во PPS, разликите се значително потесни во однос на номиналните износи. Сепак, постојат значителни разлики низ ЕУ. На пример, номинално, највисоката просечна плата беше шест пати повисока од најниската, додека овој сооднос беше намален на 2,5 пати при приспособување на PPS.
Грција е најниско рангирана
Просечната годишна плата со полно работно време приспособена по вработен, мерена во PPS, се движеше од 20.525 евра во Грција до 53.745 евра во Луксембург. Номинално, Грција беше трета од дното на листата, но имаше најлош резултат во PPS.
Од седумте земји кои имале плата над просекот на ЕУ, освен Луксембург, Белгија, Данска, Германија и Австрија имале плати над 45.000 PPS.
Ирска и Франција беа другите две земји над просекот на ЕУ, со плати за PPS од 41.581 евра и 39.110 евра.
Италија имаше најниска плата меѓу „големата четворка“ на ЕУ, од 33.723 PPS, додека Шпанија забележа нешто повисока бројка, од 35.774 PPS, и двете под просекот на ЕУ.
Како се променија просечните плати од 2022 до 2023 година?
Меѓу 26-те земји на ЕУ, просечната годишна плата за полно работно време приспособена по вработен падна само во Шведска помеѓу 2022 и 2023 година. Во Шведска просечната плата паднала за 1.817 евра, што претставува пад од четири отсто. Сепак, овој пад е последица на претворањето на шведската круна во евра; во локална валута платите благо пораснаа. Во ЕУ платите се зголемени за 2.225 евра или шест отсто.
Номинално, Луксембург, Белгија и Ирска забележаа најголеми зголемувања, по повеќе од 4.000 евра, додека просечните плати во Малта, Грција и Италија се зголемија за помалку од 1.000 евра.
Гледајќи ги процентуалните промени, Романија, Унгарија, Полска, Латвија и Хрватска забележаа најголеми зголемувања, при што просечните плати се зголемија за повеќе од 15 проценти.
Спротивно на тоа, зголемувањето беше под пет проценти во Малта, Италија, Грција, Данска, Финска и Кипар.
Доволна плата за пристоен живот во ЕУ
Еуростат почна да пресметува „просечни годишни плати по вработен со полно работно време“ по усвојувањето на Директивата за синиот картон во 2021 година. Овој индикатор служи како праг за доделување работни дозволи на висококвалификувани работници на национално ниво. Според метаподатоците на Еуростат: „Практично, овој индикатор претставува плата доволна за пристоен живот во земја-членка“.
Платата се прилагодува со претворање на платите со скратено работно време во бруто-еквивалент со полно работно време. Работата со скратено работно време е сè уште значаен тренд во Европа. Во 2023 година, 17 отсто од вработените во ЕУ на возраст од 20 до 64 години работеле со скратено работно време според Евростат. Овој процент бил уште поголем во некои земји, како Германија со 29 отсто и Холандија со 39 отсто.
