Од 1 јануари „Гаспром“ ќе престане да испорачува гас на Молдавија поради долгот на „Молдовагаз“, објави руската компанија на својот канал на Телеграм.
„Врз основа на одредбите од договорот и важечките норми на руското законодавство, ПЈС „Гаспром“ од 08:00 часот по московско време на 1 јануари 2025 година воведува ограничување за снабдување со природен гас за Молдавија на нула кубни метри дневно“, се наведува во соопштението.
„Газпром“ објасни дека поради одбивањето на молдавската страна да го подмири долгот за испорака на гас, на „Молдовагаз“ му испратил известување во кое потсетува дека молдавската страна редовно не ги подмирува своите обврски од договорот, што е сериозно прекршување на неговите услови. Ограничувањето ќе трае додека „Гаспром“ не го извести „Молдовагаз“ за поинакво решение.
Компанијата нагласи дека ги задржува сите права, вклучително и правото на еднострано раскинување на договорот и правото да бара надомест од „Молдовагаз“ за сите штети и плаќање казни поради неисполнување на договорните обврски.
Во октомври 2021 година, „Гаспром“ и „Молдовагаз“ потпишаа нов петгодишен договор по долги преговори. Руската компанија тогаш изјави дека договорот е склучен практично под условите на молдавската страна, но со задолжителна 100% исплата на тековните плаќања и спроведување на ревизијата на долгот на „Молдовагаз“.
Договорот се уште е во сила, но испораките се ограничени на 5,7 милиони кубни метри. Овој гас се испраќа во Придњестровје во замена за електрична енергија, додека Молдавија користи гориво од резервите или го купува преку Енергоком на самото место.
Во септември 2023 година, министерот за енергетика на Молдавија Виктор Парликов ги претстави резултатите од ревизијата на долгот на „Молдовагаз“ кон „Газпром“, кој изнесува 709 милиони долари. Од таа сума, 276 милиони, според него, не документирале ниту „Молдовагаз“ ниту „Газпром“, додека други 400 милиони не се предмет на наплата поради истекување на застареноста.
Кишињев предложи на Гаспром да му плати само 8,6 милиони долари. Од руската компанија не се согласија со ова и изјавија дека ревизијата е извршена еднострано и не може да влијае на оправданоста на долгот.
Исто така, на 31 декември истекува договорот за транзит на руски гас преку Украина во Европа. И Москва и Киев изјавија дека тој нема да биде продолжен. Според властите на Молдавија, „Газпром“ му предложил на Кишињев сам да преговара. Министерството за енергетика на Молдавија соопшти дека ќе бара алтернативни патишта за снабдување, вклучувајќи го и Трансбалканскиот коридор. Од 16 декември во Молдавија е воведена вонредна состојба во енергетскиот сектор.
