По реизборот на Доналд Трамп, многу европски компании стравуваат дека царините што тој ги најави може да доведат до трговска војна. Дали претеруваат или ЕУ треба подобро да се подготви?
Доналд Трамп ги сака царините. Во првиот мандат како претседател на САД, тој воведе бројни царини – за машини за перење, соларни панели, а потоа и за увоз на челик и алуминиум. Овие мерки ги погодија земјите ширум светот, без разлика дали тие беа политички сојузници на САД или не.
За време на минатата претседателска кампања вети уште повеќе. Сега, за нешто повеќе од два месеци, самопрогласениот „цариник“ ќе положи заклетва како 47-ми претседател на Америка.
Во обид да ги врати работните места во производството во САД, Трамп размислуваше да воведе царина од 10 отсто за целиот американски увоз, а потоа ја зголеми таа стапка на 20 отсто. Сè што доаѓа од Кина ќе биде погодено со катастрофални царини од 60 проценти.
Европските стоки би поскапеле. Високите американски царини за кинески стоки може да и наштетат и на Европа. Ако Кина повеќе не може да извезува во Америка, ќе гледа на Европската унија како алтернативен пазар, кој би можел да го преплави европскиот пазар.
Трамп и посвети многу внимание на Кина, но ЕУ ја нарече „мини Кина“. Кон крајот на октомври, тој предупреди дека Унијата на крајот ќе плати и вети дека ќе го донесе „Законот за реципрочна трговија на Трамп“.
„Не ни ги земаат автомобилите. Не ни ги земаат земјоделските производи. Тие продаваат милиони и милиони автомобили во САД“, рече тој на митингот во Пенсилванија. “Не, не, не!” Ќе мора да платат голема цена“.
Европската унија всушност им продава многу повеќе на САД отколку што купува од нив. Но, двете страни имаат многу заедничко и многу да изгубат.
Царинскиот конфликт меѓу САД и ЕУ може да се претвори во проблем за американската економија. Неиспровоцираните американски царини несомнено ќе доведат до одмазда преку контратарифи, би можеле да ги зголемат цените за американските потрошувачи и да придонесат за инфлација. Претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен во својата порака во која му честита на Трамп за неговата неодамнешна победа, го потсети на нивната заедничка „трансатлантска почва“, која, како што рече, е повеќе од само сојузници.
„Ние сме поврзани со вистинско партнерство меѓу нашиот народ, обединувајќи 800 милиони граѓани“, напиша таа. „Милиони работни места и милијарди во трговијата и инвестициите на секоја страна од Атлантикот зависат од динамиката и стабилноста на нашите економски односи.
Предложената економска политика на Трамп ќе претставува големи проблеми за Европската унија, а особено за Германија, велат експертите.
„Тарифите на Трамп се сериозна закана за европската економија, особено за извозно ориентираните земји како Германија“, посочува Никлас Поије, експерт за трговија и меѓународна економија во тинк-тенк „Бројгел“.
„Европската економија се уште е нестабилна поради нејзината погрешна одлука да купува енергија од Русија и страда од падот на побарувачката од Кина. Тарифите на Трамп дополнително ги влошуваат нејзините економски перспективи“, изјави Поије за ДВ. Клеменс Фуест, претседател на Институтот ifo со седиште во Минхен, предупредува на „извонредно протекционистичка програма заснована на повисоки увозни царини и поголеми ограничувања на меѓународната трговија, особено за Кина и потенцијално за Европа“, рече тој во изјавата еден ден по изборите во САД.
Институтот ifo пресметал дека царината од 20 отсто на увезената стока може да предизвика пад на германскиот извоз во САД за околу 15 отсто и економска штета од 33 милијарди евра.
Германскиот економски институт (IW) со седиште во Келн пресмета дека трговската војна со царини од 10 отсто може да ја чини германската економија 127 милијарди евра за време на четиригодишниот мандат на Трамп во Белата куќа. Тарифите од 20 отсто би ја чинеле германската економија 180 милијарди евра.
Европската унија веќе страда од бавен раст. Германија, најголемата економија на Унијата, моментално е на пат да забележи пад втора година по ред и е особено зависна од растот на извозот на возила. Новите американски царини би ги влошиле работите.
Европската унија треба да ја подобри својата конкурентност, да ги зајакне своите одбранбени способности и да се соочи со предизвиците што ги поставува Кина, се вели во досието објавено од Здружението на германските индустријалци (БДИ). Приоритет треба да биде спречување на воведување нови царини. Ако тоа не успее, ќе бидат потребни контрамерки, но тие ќе бараат обединет фронт од сите 27 земји-членки на ЕУ.
Трамп верува дека тарифите се ефикасна алатка за унапредување на неговите домашни производствени цели и обезбедување потпора во меѓународните преговори, рече Пени Нас, експерт за јавна политика во германскиот Маршалов фонд во Вашингтон.
Новоизбраниот претседател ги гледа тарифите како ефикасен начин за ребалансирање на трговскиот дефицит, а неговите главни приоритети најверојатно ќе бидат челикот, автомобилската индустрија и стоките кои придонесуваат за создавање значајни работни места во производството во САД.
