Секоја година во Македонија илјадници луѓе доживуваат мозочен удар. Една третина од нив умираат, една третина остануваат неспособни да живеат самостојно, а само една третина пациенти се опоравуваат и се враќаат на своите вообичаени дневни обврски.
Иако пациентите во подоцнежните години страдаат од оваа болест, неодамна е забележано дека со мозочен удар страдаат и на возраст под 45 години. Мозочниот удар е болест која се јавува како резултат на блокада на крвен сад во мозокот (исхемичен мозочен удар) или по пукање на крвниот сад и крварење во мозокот (хеморагичен мозочен удар). Второто е нешто поретко, но и поопасно.
Според најновите истражувања на научниците, пред вистинскиот мозочен удар, пациентот најчесто забележува рани предупредувачки знаци кои или не ги препознава, или не знае што да прави во тие ситуации. Овие рани симптоми се многу важни бидејќи во дури 90 проценти од случаите мозочниот удар може да се спречи, пишува Sun.
Лекарите од британската национална здравствена служба предупредуваат дека секоја деценија по 55-та година, можноста за мозочен удар се удвојува. Затоа е многу важно секој човек да биде свесен и да ги знае овие рани симптоми, особено ако во семејството имало случаи на мозочен удар, односно постои генетска предиспозиција за овој вид на болест.
Ова се трите најчести предупредувачки знаци за мозочен удар кои се јавуваат седум дена пред самиот мозочен удар.
1.Мини мозочен удар
Често се нарекува предупредувачки мозочен удар бидејќи неговите симптоми се слични на оние на вистински мозочен удар (спуштено лице, слабост на рацете, нејасен говор). Единствената разлика е во тоа што не предизвикува трајно оштетување на мозочните клетки како вистински мозочен удар и обично трае само неколку минути. Повеќето пациенти со оваа состојба доживуваат масивен мозочен удар во рок од седум дена.
2.Главоболка
Главоболките се вообичаени и може да се појават поради повеќе причини, вклучително и дехидрација. Но, според студијата од 2020 година објавена во The Journal of Headache and Pain, силна главоболка може да се појави една недела пред мозочниот удар. Многу пациенти со мозочен удар забележуваат дека имале екстремно тешки главоболки пред мозочниот удар, кои често траеле додека не се појават симптомите на мозочен удар или исчезнале во рок од неколку часа по мозочниот удар. Научниците заклучиле дека ненадејната појава на силни главоболки може да биде аларм кој го предупредува телото дека се приближува мозочен удар.
3.Палпитации на срцето
Трето, исто така многу важен предупредувачки знак дека мозочниот удар се приближува е атријална фибрилација или, како што го опишуваат пациентите, треперење на срцето. Станува збор за неправилно чукање на срцето кое го зголемува ризикот од мозочен удар до пет пати. Ако тоа ви се случи, земете ги вашите лекови (ако користите терапија) и веднаш контактирајте со вашиот лекар. За да добиете точно отчитување на отчукувањата на срцето, идеално проверувајте го пулсот секој ден, по можност во исто време.
Проверката на пулсот е многу едноставна – ставете ги прстите на внатрешната страна на зглобот и избројте ги отчукувањата што ги чувствувате 30 секунди. Потоа помножете се со два за да ги добиете вкупните отчукувања во минута. Нормалниот пулс е помеѓу 60 и 100 отчукувања во минута, но во случај на атријална фибрилација бројот на отчукувања се зголемува на 140 во минута.
Симптоми на мозочен удар
Мозочниот удар е многу опасна и смртоносна болест. Во случај на појава на симптоми, потребно е веднаш да се јавите во Брза помош, бидејќи времето е клучен фактор за да се спречат поголеми оштетувања на мозокот. Најчестите симптоми се:
-губење на десната или левата половина од телото (лице, раце и нозе)
-неможност за зборување, изговарање или разбирање говор, или и двете
-овенато лице, т.е. едната страна од лицето е овенати или вкочането, а устата е искривена
-трнење на едната половина од телото
-несигурност и сериозен занес во движење
-визуелни нарушувања, двојни слики, конфузија
Исхемичен мозочен удар се јавува кога згрутчувањето на крвта го блокира протокот на крв и кислород до мозокот. Како што старееме, артериите се стеснуваат, но овој процес се забрзува ако се вклучите во ризично однесување. Најчестите ризици за стеснување на артериите се:
-пушењето
-дебелината
-пиење премногу алкохол
-висок крвен притисок
-високо ниво на холестерол
-дијабетес
Пореткиот хеморагичен мозочен удар, или крварење во мозокот, најчесто е резултат на висок крвен притисок.