Европа се стреми кон амбициозни климатски цели. Правилата за ова ја поскапуваат економската активност. Сега, за прв пат, Бундесбанката – германската централна банка – внимателно испитува дали суштината на стратегијата на Европската унија (ЕУ), тргувањето со дозволените емисии на јаглерод, не ги турка компаниите да ја напуштат најголемата економија на Стариот континент, пишува германското издание „Frankfurter Rundschau“.
Експертите не наоѓаат докази за ова. Мора да има други причини компаниите да сакаат да ги преселат своите фабрики надвор од Европа. На крајот на краиштата, излегува дека бизнисите се подготвени да инвестираат за да го намалат нивниот јаглероден отпечаток.
ЕУ мора да стане климатски неутрална до 2050-та година. Секој што произведува нешто во меѓународната заедница и испушта јаглерод во воздухот мора да има сертификат/квота што ќе му го дозволи тоа. Бројот на овие дозволи е ограничен од ЕУ и се намалува секоја година. Додатоците во суштина се распределуваат на аукција, а потоа се тргуваат на берзата во Амстердам или на енергетската берза EEX во Лајпциг.
Неодамна овие сертификати достигнаа цена од околу 70 евра. Затоа, генерално е поскапо да се произведе нешто во ЕУ отколку надвор од неа, каде што во многу случаи не е развиена таква трговија со емисии.
Шемата беше воведена во 2005-та година и неколку пати беше затегната. Околу 9.000 компании во Европа моментално се вклучени во оваа трговија, вклучувајќи хемиски и челични фирми, рафинери и оператори за цементарници. Тие сочинуваат околу 40 проценти од сите емисии на стакленички гасови во регионот. Вклучени се и интраевропскиот воздушен сообраќај и превозот. Транспортот и домувањето исто така треба да се интегрираат во шемата.
Експертите на Бундесбанк сега гледаат колку германските производители инвестирале во преместување на капацитетот надвор од ЕУ помеѓу 2005-та и 2022-ра година. Авторите на студијата ова го поврзуваат со податоците за емисиите на јаглерод диоксид од корпорациите ширум светот. Тие се обезбедени од Институционална служба за акционери (ISS), консултантска компанија во мнозинска сопственост на „Deutsche Börse“, германската берза во Франкфурт.
Ефектите што ги погодуваат сите компании, како што е пандемијата на коронавирусот, се исклучени.
Компаниите инвестираат во зелена технологија и трансформација
Резултатот од истражувањето е дека нема докази дека трговијата со емисии значително ги поттикнува германските компании да ги произведуваат своите производи надвор од ЕУ и да затвораат фабрики во Германија. Според студијата, ова се однесува подеднакво за компаниите кои емитуваат над регионалната просечна количина на јаглерод, и за компаниите кои произведуваат многу малку емисии. Ако некоја компанија решила да ја напушти Европа, сигурно имало други причини.
Експертите откриваат дека компаниите инвестираат во зелени технологии и го намалуваат нивниот јаглероден отпечаток. Очигледно, се чини дека ова има повеќе економска смисла отколку купување скапи додатоци или дури и преселување на производството надвор од регионот.
Германија не е единствената земја каде што се применува ова откритие. Во сите европски земји повеќе пари се инвестираат во зелени технологии отколку надвор од ЕУ. Доказ дека тргувањето со емисии функционира.
Сепак, студијата завршува во 2022-ра година. Најновата реформа за тргување со емисии штотуку стапи на сила и цената на надоместоците за јаглерод се зголеми од околу 25 евра на околу 80 евра. Во својот врв надминаа 100 евра. Ова е можеби причината зошто малопродажбата сега има улога кога станува збор за префрлање на капацитетот надвор од Германија.
Увозот им создава проблеми на европските компании
Ако цените на додатоците останат високи, авторите на студијата на Бундесбанк очекуваат дека можеби е во интерес на големите корпорации да го префрлат производството интензивно на јаглерод надвор од Европа.
Проблем се и производите како челикот кои се произведуваат во земји кои не тргуваат со емисии, а потоа се увезуваат. Можеби е поевтин од споредлив челик од Европа. Затоа наскоро ќе стапи на сила еден вид увозен данок кој ќе го поскапи неевропскиот челик од земјите без климатска програма.
Правилото важи и за други производи. Сепак, европските компании не се оптоварени со климатски данок при извозот, што може да ги поевтини нивните производи надвор од ЕУ.
Во секој случај, авторите повикуваат на меѓународно координирање на климатската политика. Во сегашната геополитичка ситуација, со големите блокови како Русија/Кина и САД/Европа секој има своја стратегија и понекогаш обрнува малку внимание на животната средина, ова веројатно ќе биде тешко. Понатаму, само неколку земји развиваат трговија со емисии. Овде Европа е лидер, пример. Трговијата важи во сите 27 земји-членки на ЕУ, како и во Исланд, Лихтенштајн и Норвешка. Швајцарија има свој систем, но тој е поврзан со оној на блокот.
Компаниите сè уште одат во странство: цената на енергијата и бирократијата како причина?
Бундесбанката препорачува германските и европските политичари да ги олеснат иновациите во зелените технологии и „со тоа да понудат инвестициски стимулации за меѓународните и националните инвеститори“. На овој начин може да се избегнат скапите субвенции и наместо тоа да се мобилизира приватен капитал. Важно е да се има јасна рамка и сигурност во планирањето за да можат компаниите да пресметаат дали, како и каде вреди да се инвестира“.
Зошто компаниите сè уште размислуваат за префрлање на капацитетот од Германија? Претприемачите постојано ги наведуваат оптоварувачките барања за одговорност, бирократијата, високите трошоци за енергија, недостатокот на квалификувани работници и фактот дека е потребно долго време властите да дадат одобрение за проект.
Можеби тоа е само деловна закана за владини отстапки и поддршка. Но, точната причина сѐ уште е во фаза на анализа.
