И во првиот квартал од 2024-та година, земјите од ЕУ се најголем увозник на течен гас во светот со удел од 21 отсто од увозот, се вели во кварталниот извештај на Европската комисија. Според овој индикатор, заедницата е пред Кина (19%), Јапонија (17%) и Јужна Кореја (12%).
Севкупно, во првите три месеци од годинава извозот на течен гас достигна 136 милијарди кубни метри, што е зголемување за 3% на годишна основа. Главни извозници се САД (22% удел во светскиот извоз), Австралија и Катар (со по 19%). Овие три земји сочинуваат 60% од вкупниот извоз на ЛНГ ширум светот. Следуваат Русија и Малезија (со по 7%).
Податоците на ЕК, исто така, покажуваат дека во првиот квартал Норвешка сега е доминантен снабдувач на гас преку цевки со учество од 54%. Сепак, со снабдувањето со течен гас, ЕУ има барем многу алтернативи во споредба со пред неколку години – учеството на течниот гас во вкупниот увоз на гас е 41%, односно 28 милијарди кубни метри, што е зголемување за 91% во споредба до првиот квартал на 2021-ва година (пред почетокот на војната во Украина).
Главен снабдувач на течен гас во ЕУ се САД со учество од околу 50%.
Севкупно, во првиот квартал, земјите од заедницата купиле 70 милијарди кубни метри гас (пад од 2% на годишно ниво), а главни извори се Норвешка (34% удел во вкупниот увоз на гас), САД (20 %), Русија (19%) и северноафриканските земји (13%). Овој сооднос е приближно ист на почетокот на 2023-та година.
Влијанието на Русија
Податоците на ЕК покажуваат дека има зголемување на понудата на руски природен гас во зимските месеци од 2024-та година. Земјата испорача вкупно 13 милијарди кубни метри, или 5% повеќе во споредба со претходниот квартал и 30% повеќе на годишно ниво. Споредено со првиот квартал од 2021-ва година, има пад од околу 70 проценти.
Ваквото зголемување најмногу се должи на снабдувањето со течен гас – околу 6 милијарди кубни метри во првиот квартал. Во истиот период, увозот на природен гас изнесува 7 милијарди кубни метри или речиси непроменет од првиот квартал од 2023-та година.
Главните рути на рускиот гасовод се преку Украина (46%) и Турција (45%). Останатите количини одат преку Балтичкиот гасовод. Од почетокот на 2025-та година истекува договорот за транзит низ Украина и тој нема да се обновува. Сè уште не е јасно која рута Русија ќе ја преферира за снабдување со гас по 1-ви јануари 2025-та година.
Пазарите се потивки во зима, но потоа гасот се зголемува
Цената на гасот во Европа во првите три месеци значително се намали – за речиси 50% на годишно ниво до 27,30 евра за мегават час. Ова е најниската просечна цена за кварталот од почетокот на 2021-ва година. Во следните месеци, сепак, трендот се промени и во јули на холандската платформа „TTF“ цената беше во опсег од 33-36 евра за мегават час.
