Пред повеќе од 40 години, Кина го воведе правилото „едно дете за семејство“ и тоа драматично ја промени работната сила во земјата – грижа за помалку деца, Кинезите работат повеќе и се попродуктивни, пишува „The Wall Street Journal“. Така, за само неколку години уделот на работоспособното население порасна побрзо од оној на невработените, а тоа е дел од кинеското економско чудо.
Но, оваа политика има цена, а Кина сега ја плаќа – намалувањето на наталитетот пред четири децении значи помалку работници сега и помалку жени во репродуктивна возраст. Податоците на Обединетите нации го покажуваат брзото стареење на кинеската нација, а организацијата во својата анализа предвидува дека населението во земјата ќе се преполови до крајот на овој век.
Во 1970-тите, кинеските власти стравуваа дека брзо растечкото население ќе ги „изеде“ ограничените ресурси на земјата. А Денг Ксијаопинг е категоричен – немаме друг избор освен да воведеме политика за едно дете по семејство, „во спротивно, нашата економија нема да се развива добро“, додаде тој.
Младите Кинези помагаат да се поттикне брзиот економски раст во сите економии во развој, вклучително и Јапонија, чија економија беше уништена по војната. Економистите ова го нарекуваат „демографска дивиденда“, но ефектот трае неколку децении.
Но, сега населението старее, а според пресметките на ОН, од 1,4 милијарди денес, во 2100-та година ќе има 639 милиони луѓе. Ова е значително намалување во споредба со речиси 767 милиони луѓе предвидени пред две години.
И прогнозите на ОН се пооптимистички од очекувањата на аналитичарите од Шангајската академија за општествени науки и Универзитетот на австралиската држава Викторија. Тие предвидуваат дека Кинезите ќе се намалат на само 525 милиони луѓе до крајот на векот.
Се разбира, нема докази дека тоа е резултат на политиката на едно дете, но споредбата со другите економии е говорна. Податоците на ОН покажуваат дека прозорецот за „демографска дивиденда“ во Кина се отвора побрзо од другите економии во развој, но и побрзо се затвора. Сега населението забрзано старее и се повеќе пензионери тежат на работоспособното население, пишува „WSJ“.
Но, почетокот беше навистина извонреден – Кина стана „светска фабрика“ во која работат милиони млади луѓе, решени да излезат од сиромаштијата. Кинеската економија со децении бележи двоцифрен раст. Во 2008-ма година, светот влезе во финансиска криза, која, сепак, ја заобиколи Кина, каде економскиот раст продолжи и само неколку години подоцна, земјата ја престигна Јапонија како втора најголема економија во светот.
Сепак, економистите коментираат дека до 2013-та година демографската дивиденда веќе истекува за кинеската економија. За споредба, населението на Индија следи поприродна прогресија, а во САД, приливот на имигранти помага да се спротивстави на стареењето на населението.
Многу е веројатно дека до средината на векот, ефектот од стареењето на населението нема да има толку сериозно влијание врз економијата – или додека децата родени за време на политиката за едно дете не се приближат до возраста за пензионирање и сè уште не можат да се грижат за своите постари родители. Прогнозите на Обединетите нации покажуваат дека до 2050-та година процентот на Кинезите над 65 години ќе биде 31%. До 2010-та година ќе достигне 46%. Во исто време, во САД се очекува тие да бидат 23% и 28%, соодветно.
ОН, исто така, ја ревидираше својата прогноза за наталитетот за оваа година – од 10,4 милиони бебиња што се очекуваат во 2022-ра година на под 9 милиони и ова е резултат не само на помалиот број жени во репродуктивна возраст, туку и на неподготвеноста на кинеските жени да раѓаат и да создадат семејство. Наспроти ова, стареењето е сè повидливо – до крајот на 2025-та година се очекуваат уште 40 милиони нови пензионери или населението на Канада.
Решението за Пекинг е автоматизација на работата, нови технологии и подигнување на нивото на образование во земјата.
