Турската телевизиска индустрија генерира 1 милијарда долари во 2023-та година од извозот на сапуници и има важно влијание врз туризмот во земјата, особено во Истанбул, рече д-р Дениз Ѓурген Аталај, доцент на Катедрата за филм и телевизија на Универзитетот Бахчешехир во Истанбул, цитиран од Асошиетед прес.
„Секторот за ТВ серии има огромен удел. Сликата на Истанбул што ја прикажува серијата, храната што се јаде овде, пијалоците, слушаната музика, начинот на живот и културата нудат многу убаво место за оценување во рамките на серијата“, рече Аталај.
Под преплавеното турско сонце, туристите се шетаат низ сетови кои ги рекреираат замоците од отоманската и византиската ера, прават селфи со актери во традиционални отомански носии и гледаат акробации со коњи. Меѓу нив е и Рија Тоиванен (22), посветена обожавателка на турски ТВ серии, која со својата мајка отпатувала во Истанбул од Финска за да се нурне во царството на нејзината омилена серија.
На околу 8.000 милји (12.800 километри) во вилата Карлос Паз во Аргентина, 66-годишната пензионирана учителка Ракел Греко гледа епизода од турска романтична комедија опкружена со сувенири од нејзиното патување во Истанбул, каде што ги посетила знаменитостите што ги познава преку гледањето со години на турски серии.
„Се чувствував како да сонувам, не можев да верувам дека го живеам она што го гледам секој ден во серијата“, рече таа за нејзината посета на Турција во април оваа година.
Глобалната популарност на турските сапунски опери (дизи на турски) ја издигна земјата на позицијата на водечки извозник на телевизиска продукција, значително зајакнувајќи го нејзиниот меѓународен имиџ и привлекувајќи милиони гледачи и туристи од целиот свет на историските и културните знаменитости на земјата, кои се позадина во многу серии.
Успехот на турските „сапуници“ поттикнува просперитетна телевизиска индустрија вредна повеќе милијарди долари, која продолжува да се шири на нови пазари, велат експертите. Популарноста на овие емисии, исто така, значително ја подобрува „меката моќ“ на Турција на глобално ниво.
Помеѓу 2020-та и 2023-та година, глобалната побарувачка за турски серии се зголеми за 184 отсто, позиционирајќи ја Турција како еден од најголемите светски извозници на ТВ емисии, според „Parrot Analytics“.
„Секоја вечер ширум светот достигнуваме над 400 милиони гледачи“, рече Изет Пинто, извршен директор на „Parrot Analytics“, која извезува турски серии на светските пазари.
„Меката моќ“ што ја создаваме со турските серии не може ни да се споредува со она што може да се направи во политиката“, додаде тој.
Иако серијата „Диво срце“ (Deli Yürek) беше првата турска серија извезена во Казахстан во 2001-ва година, романтичната серија „Бисерот“ (Gümüş) од 2005-та година ги лансираше турските серии до светска слава. Серијата, која се врти околу жена од традиционална позадина која се прилагодува на градскиот живот, стекна огромна популарност на Блискиот Исток.
„Илјада и една ноќ“, романтична драма од 2006-та година заснована на збирка народни приказни од Блискиот Исток и сместена во современиот Истанбул, ја воодушеви публиката ширум Балканот. „Величествениот“ (Muhteşem Yüzyıl), базиран на османлискиот султан Сулејман Величествениот од 16 век, го предводеше патот во историската фикција.
Некогаш увозник на латиноамерикански теленовели, Турција сега ги извезува своите серии. Венецуелскиот претседател Николас Мадуро го посети сетот на историската драмска серија „Воскресението на Ертугрул“ (Diriliş: Ertuğrul) во 2018-та година, истакнувајќи ја привлечноста на турските серии во неговата земја.
Хаили Уганада, основачот на платформата за обожаватели на турски ТВ серии „Dizilah“, вели дека нивната популарност доаѓа од темите кои се фокусираат на семејството, пријателството и љубовта, обично во позадина на луксузниот начин на живот или богатата историја на Истанбул.
„Тие нудат по нешто за секого, без разлика од каде се. Гледајќи турски сапуници, ги гледам рефлексиите на мајка ми, себеси и моите браќа и сестри“, рече Уганада.
Нејзината платформа има публика од околу 1,5 милиони месечни гледачи, со обожаватели од САД, Канада, Грција, Индија и Пакистан.
Изет Пинто ја истакнува семејната природа на турските драми.
„Нема голотија, нема вулгарности или лош јазик, нема многу омраза. Така е направен за семејно гледање“, објаснува тој.
Како што растеше индустријата, така растеа и темите на серијата, како на пример во „Црвените рози“, кои ја истражуваа динамиката помеѓу строго секуларно семејство ориентирани кон Запад и измисленото исламско братство.
За време на затишјето на снимањето, актерот Озџан Дениз, кој претходно глумеше во серии како „Asmalı Konak“ и „İstanbullu Gelin“, рече дека оваа диверзификација е од суштинско значење ако индустријата сака да процвета.
„Земјите кои не успеаја да се трансформираат (во) различен жанр, сега заостануваат во извозните серии“, рече Дениз.
„Турција сега го фати тој моментум, но ако не може да ги диверзифицира или да каже различни работи (заговори), тој момент ќе заврши некаде“, додаде тој.
Првата епизода на „Воскресението на Ертуурул“ имаше повеќе од 157 милиони прегледи на урду јазикот на каналот на турската државна телевизија ТРТ на „YouTube“, рече продуцентот и сценарист Мехмет Боздаг, кој ги создаде популарните историски драми што ги пресоздаваат животите на отоманските водачи и херои.
„Осман: Основачот“ се емитуваше во над 110 земји, додаде Боздаг.
