Стогодишниците, кои некогаш се сметаа за ретки, станаа секојдневие. Навистина, тие се најбрзо растечката демографска група во светската популација, со бројки кои приближно двојно се зголемуваат на секои десет години од 1970-тите.
Студијата, објавена во GeroScience, откри некои вообичаени биомаркери, вклучително и нивото на холестерол и гликоза, кај луѓето кои живеат по 90 години.
Населението на возраст меѓу 90 и 99 години и стогодишниците долго време се од голем интерес за научниците бидејќи можат да ни помогнат да разбереме како да живееме подолго, а можеби и како да старееме со подобро здравје. Досега, студиите за стогодишници често беа мали и фокусирани на одредена група, на пример, исклучувајќи ги стогодишниците кои живеат во домови за стари лица.
Најголем број стогодишници се жени
Научниците ги споредиле профилите на биомаркерите на луѓето кои живееле по 100 години и нивните врсници со пократок живот и ја истражувале врската помеѓу профилите и шансата да станат стогодишници.
Истражувањето опфатило податоци за 44.000 Швеѓани кои биле подложени на здравствени проценки на возраст од 64 до 99 години – тие биле примерок од таканаречената група Аморис.
Овие учесници потоа биле следени преку податоците од шведскиот регистар до 35 години. Од овие луѓе, 1.224 или 2,7 отсто доживеале 100 години. Огромното мнозинство (85 проценти) од стогодишниците беа жени.
Беа вклучени 12 биомаркери базирани на крв поврзани со воспаление, метаболизам, функција на црниот дроб и бубрезите, како и потенцијална неухранетост и анемија. Сите овие беа поврзани со стареење или смртност во претходните студии.
Биомаркер поврзан со воспаление беше уринарна киселина – отпаден производ во телото предизвикан од варењето на одредена храна.
Стогодишниците имаат пониско ниво на холестерол и гликоза
Беа разгледани и маркерите поврзани со метаболичкиот статус и функцијата, вклучувајќи го вкупниот холестерол и гликозата, како и оние поврзани со функцијата на црниот дроб (како што се аланин аминотрансфераза (Alat), аспартат аминотрансфераза (Asat), албумин, гама-глутамил трансфераза (GGT), алкална фосфатаза (Alp) и лактат дехидрогеназа (LD)).
Беа следени и креатининот, кој е поврзан со функцијата на бубрезите, како и железото и вкупниот капацитет за врзување на железо (TIBC), кој е поврзан со анемија. Конечно, албуминот, биомаркер поврзан со исхраната, исто така беше испитан.
Откриено е дека оние кои го достигнале својот стоти роденден имале пониски нивоа на гликоза, креатинин и уринарна киселина од шеесеттите години наваму. Иако просечните вредности не беа значително различни помеѓу стогодишниците и нестогодишните за повеќето биомаркери, стогодишниците ретко покажуваа исклучително високи или ниски вредности.
На пример, многу малку стогодишници имале нивоа на гликоза над 6,5 mmol/L порано во животот, или нивоа на креатинин над 125 µmol/L.
Следи креатининот, кој е поврзан со функцијата на бубрезите, и железото и вкупниот капацитет за врзување на железо, кој е поврзан со анемија.
Нивоата на креатинин и маркерите на црниот дроб се исто така важни
За многу биомаркери, и стогодишниците и нестогодишните имале вредности надвор од опсегот што се смета за нормален во клиничките упатства. Ова е веројатно затоа што овие упатства се засноваат на помлада и поздрава популација.
При истражувањето кои биомаркери се поврзани со веројатноста да се достигне 100, беше откриено дека сите освен два (алат и албумин) од 12-те биомаркери покажаа поврзаност со веројатноста за достигнување 100 години. Ова беше дури и откако беа земени предвид возраста, полот и оптоварувањето со болести.
Луѓето во најниските од петте групи за вкупниот холестерол и нивото на железо имале помала веројатност да достигнат 100-годишна возраст во споредба со оние со повисоки нивоа. Во меѓувреме, луѓето со повисоко ниво на гликоза, креатинин, уринарна киселина и маркери за функцијата на црниот дроб, исто така, имале намалени шанси да станат стогодишници.
Важно е да се земе предвид начинот на живот
Разликите беа прилично мали за некои од биомаркерите, додека за други разликите беа нешто позначајни.
За уринарна киселина, на пример, апсолутната разлика беше 2,5 процентни поени. Ова значи дека луѓето од групата со најниско ниво на уринарна киселина имале 4 проценти шанси да достигнат 100 години, додека во групата со највисоки нивоа на уринарна киселина само 1,5 проценти стигнале до 100.
Покрај ова, исто така е важно да се земат предвид факторите како што се исхраната и внесот на алкохол. Следењето на вредностите на бубрезите и црниот дроб, како и гликозата и уринарна киселина како што стареете веројатно не е лоша идеја.
Сепак, случајноста веројатно игра улога во одреден момент во достигнувањето на староста. Но, фактот дека разликите во биомаркерите може да се видат долго пред смртта сугерира дека гените и начинот на живот исто така може да играат улога.
